تحلیل محتوای مقاله‌های فصل‌نامه علوم و تکنولوژی محیط‌زیست

الموضوعات :

صدیقه محمد اسماعیل ¹ (استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.)
عسگر اکبری ² (دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، ایران.)

تاريخ الإرسال : 24 الأربعاء , شوال, 1435 تاريخ التأكيد : 15 الإثنين , ربيع الثاني, 1437 تاريخ الإصدار : 01 الأربعاء , ذو الحجة, 1438

الکلمات المفتاحية: تحلیل محتوا, علوم محیط‌زیست, مهندسی محیط‌زیست, مدیریت محیط‌زیست,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: تحلیل محتوا شیوه ای مناسب برای دسترسی سریع به اطلاعات علمی منتشره در نشریات است و با استفاده از مقیاس فاصله ها، یعنی شمارش موضوعات و ساختار موجود به شناخت بهتر مقوله های موضوعی کار شده و کمتر کار شده، سیر موضوعی و دیدگاه نویسندگان در امور محیط زیست می پردازد. هدف این پژوهش تحلیل محتوای مقاله های فصل نامه علوم و تکنولوژی محیط زیست است که در زمینه علوم، مهندسی و مدیریت محیط زیست، مقالات علمی و پژوهشی منتشر می شود. روش بررسی: در این پژوهش از روش تحلیل محتوا که یکی از روش های پژوهش کیفی می باشد استفاده شده است. جامعه ی آماری، کلیه مقالات نشریه است که در 755 مقوله موضوعی مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‌ها: در تحلیل محتوای مقاله های این نشریه 3 مقوله اصلی در نظر گرفته شده است که از مجموع 755 مقوله، تعداد 157 مقوله مربوط به علوم محیط زیست، 320 مقوله مربوط به مهندسی محیط زیست و 256 مقوله مربوط به مدیریت محیط زیست می باشند. در نتایج به دست آمده مشخص شد که در محور موضوعی مهندسی محیط زیست اولویت پژوهش با موضوع کاهش آلودگی 8/34 درصد بوده و موضوع مدیریت فلزات سنگین با 7/22 درصد قرار دارد. بحث و نتیجه‌گیری: بدین ترتیب، فصل نامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، با اختصاص 15/56 درصد از مقوله ها به موضوع آلاینده ها و مدیریت آن، منبع با ارزشی در حوزه سلامت محیط زیست می باشد. هم چنین در بررسی گرایش نویسندگان مشخص شد که نویسندگان رشته های گروه محیط زیست و انرژی با 7/32 درصد در رتبه نخست و سپس معماری با 8/9 درصد در ردیف دوم قرار دارند.

المصادر:

1-      عسکری اسلام­پور. رضا، 1385، تأثیر محیط­زیست سالم بر انسان در آموزه­های اسلامی.  مجله پاسدار اسلام، شماره­ی 300، آذر ماه.

2-      B. Berleson, Content Analysis in Communication Research.

3-      S. Cavanaugh, "Content analysis: Concepts, Methods and applications", Nurse Researcher, vol 4 (3), p. 6.

4-      رضایی­شریف­آبادی. سعید، مهدی­زاده طالشی. سیدمحمد و فرقدان. سمیه، 1388، تحلیل مقاله­های فصل­نامه­گنجینه اسناد،  فصل­نامه کتاب، شماره 82.

5-      دهقان. علیرضا، 1380، تحلیل محتوای مقاله های روزنامه های سراسری در سال 1378، مطالعات جامعه شناختی، شماره  17.

6-   سلطانی. مرضیه، 1387، بررسی تحلیلی اطلاعات پزشکی در نشریات ادواری فارسی دوره قاجاریه، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.

7-   عبدالمجید. امیرحسین، 1387، بررسی مقالات تألیفی حوزه­ی کتاب­داری و اطلاع­رسانی در مجلات علوم انسانی و اجتماعی.  فصل­نامه کتاب، شماره 19 (3).

8-   قهنویه. حسن، موحدی. فریده و عجمی. سیما، 1390، تحلیل محتوایی و استناد مقالات چاپ شده در مجله‌ی علمی پژوهشی مدیریت اطلاعات سلامت، مدیریت اطلاعات سلامت.  دوره 8، شماره 1، (شماره پیاپی 17(.

9-   باب­الحوائجی. فهیمه و یزدانیان راد. مهرزاد، 1389، تحلیل محتوای مقالات تخصصی کتاب­داری و اطلاع­رسانی درباره­ی ترویج  کتاب­خوانی و کتاب­خانه‌های کودکان از سال‌های ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۷،  فصل­نامه تحقیقات اطلاع­رسانی و کتابخانه­های عمومی، دوره 16، شماره 4. 

10- جانانی. پیمان، رودباری. مسعود و تهمتن. ایمان، 1391، تحلیل محتوای مقالات نشریات دانشکده‌های پرستاری و مامائی دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران، مراقبت­های پیشگیرانه در پرستاری و مامایی، دوره 2، شماره 1.