تدوین مدلی مفهومی از عوامل محیطی مؤثر بر امنیت مجتمع های مسکونی (مطالعه موردی: مجتمع های مسکونی همدان)
الموضوعات :
سارا جلالیان
1
,
فرح حبیب
2
,
کیانوش ذاکر حقیقی
3
1 - مسوول مکاتبات): دانشجوی دکتری گروه معماری، دانشکده هنر، معماری و شهرسازی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.
2 - استاد، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.
3 - دانشیار، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، همران، ایران.
الکلمات المفتاحية: امنیت, پیشگیری از جرم, عوامل محیطی, عوامل کالبدی محیط, مجتمع مسکونی,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: امنیت از نیازهای اساسی هر جامعه ای به شمار می آید. امنیت پژوهی، حوزه ای در راستای ایجاد یک وضعیت بهینه جهت زندگی افراد در فضاهای زیستی و از جمله مجتمع های مسکونی می باشد. فرض این مقاله بر این است که می توان با استناد به نتایج پژوهش های اخیر در باب رابطه متقابل محیط و رفتار انسان، الگویی جهت پیشگیری از جرم به عنوان یک رفتار ناهنجار و ارتقاء امنیت مجتمع های مسکونی تدوین کرد. روش بررسی: این پژوهش، با رویکردی کیفی، نخست از طریق تحلیل محتوای متن به پیشینه مباحث پیشگیری از جرم از طریق عوامل کالبدی محیط و امنیت پرداخته، سپس از طریق مطالعه موردی با رویکردی تفسیری و روش تحلیلی- مقایسه ای، عوامل محیطی تآثیر گذار بر امنیت مجتمع های مسکونی را شناسایی کرده است. هر سه ابزار مشاهده مستقیم، مصاحبه و پرسشنامه در جمع آوری اطلاعات به کار گرفته شده اند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش که در قالب مدلی از عوامل تأثیر گذار بر امنیت مجتمع های مسکونی ارایه شده، نشان می دهد عوامل اجتماعی، اقتصادی و ویژگی های عوامل کالبدی محیط که منجر به نظارت طبیعی، کنترل دسترسی، قلمرو گرایی و تصویر مطلوب می شوند، در امنیت مجتمع های مسکونی مورد مطالعه نقش مهمی دارند.
1- لنگ. جان، ترجمه عینی فر. علیرضا، 1386، "آفرینش نظریه معماری"، انتشارات دانشگاه تهران.
2- Kyung Kim, S. 2006.” The gate community: Residents Crime Experience and Perception of Safety behind Gates and Fences in the Urban Area”,Ph.D. Thesis, Texas A & M University.
3- رحمت. محمد رضا، 1390، "پیشگیری از جرم از طریق معماری و شهرسازی"، نشر میزان، تهران.
4- پور جعفر. محمد رضا، محمودی نژاد. هادی، رفیعیان. مجتبی و انصاری. مجتبی، 1387، "ارتقاء امنیت محیطی و کاهش جرایم شهری با تأکید بر رویکرد CPTED "، نشریه بین المللی علوم مهندسی دانشگاه علم و صنعت. ویژه نامه مهندسی معماری و شهرسازی، جلد 19، شماره 16.
5- Crowe,T. 2000.”Crime Prevention Through Environmental Design”, Boston: ButterWorth-Heinemann.
6- صالحی. اسماعیل، 1387،"ویژگی های محیطی فضاهای شهری امن"، مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری، تهران.
7- دی ویمر. راجرز، آر.دومینیک. جوزف، ترجمه سید امامی. کاووس، 1384، " تحقیق در رسانه های جمعی"، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه ای، سروش، تهران.
8- معین. محمد، 1363، "فرهنگ معین"، انتشارات امیرکبیر، تهران.
9- دیویس. لولین، ترجمه هنرور. محسن و امینی. امین، 1389، "مکان های امن "، انتشارات آرمان شهر، تهران.
10- ساروخانی. باقر، نوید نیا. منیژه، 1385، "امنیت اجتماعی خانواده و محل سکونت در تهران"، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، شماره 22.
11- چلبی. مسعود، 1375، "جامعه شناسی نظم"، نشر نی، تهران.
12- Felson, M. 1998.”Crime and Everyday life”, California, Pine Forge Press.
13- Coupland, A.1997.”Reclaiming the City, Mixed Use Development”, E & FN Spon.
14- کلانتری. محسن، 1380، "بررسی جغرافیایی جرم و جنایت در مناطق شهر تهران"، رساله دکتری، دانشگاه تهران.
15- استولارد. پل، ترجمه هاشمی. مناف و حسین پور. علی، 1390، "پیشگیری از جرم از طریق طراحی مسکن"، انتشارات طحان/هله.
16- جیکبز. جین، ترجمه حبیب. فرح، 1388، "دوره تاریک پیش رو"، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران.
17- Jacobs, J.1961.” The Death and life of great American cities”, New York: Vintage Books.
18- Carmona, M., Tiesdell, S., 2003.”Public Places Urban Space”, Architectural Press, New York.
19- Parnaby, P.2004.” Design of risk: Crime Prevention Through Environmental Design, Social Control, And The Prospects of Professionalism " Ph.D. Thesis, Mc Master University
20- Brantingham,P., L.,1993.” Nodes, Paths and Edges: Considerations on Complexity of Crime and Physical Environment”. Journal of Environmental Psychology, vol. 1, pp. 3-28.
21- Abdulla, A., Salleh, M., 2012. “Fear of Crime in Gated and Non- Gated Residential Area”, Social and Behavioral Sciences, vol. 35, pp.63-6.
22- رامیار. رضا، 1390، "درآمدی بر طراحی محوطه مجموعه های مسکونی"، انتشارات سمت، تهران.
23- عینی فر. علیرضا، 1384، "نقش غالب الگوهای عام اولیه در طراحی محله های مسکونی معاصر"، مجله هنر های زیبا، شماره 32.
24- عینی فر. علیرضا، قاضی زاده. ندا، 1389، "گونه شناسی مجتمع های مسکونی تهران با معیار فضای باز"، مجله آرمان شهر، شماره 5.
25- نیومن. اسکار، ترجمه رواقی. فائزه و صابر. کاوه، 1387، "خلق فضای قابل دفاع "، انتشارات طحان.
26- Stevenson, G., 1996. Defensible space: A Critical Review Appraisal of a Crime Prevention Strategy. Urban Design International, vol. 1(3), pp.235-245.
27- Newman, O., 1972.” Defensible space”, New York.
28- Perkins, D., 1993. “The Physical Environment of Street Crimes: Defensible Space, Territoriality and Incivilities”. Journal of Environmental Psychology, vol.13, pp.29-49.
