بهینه‌یابی تکاملی فازی سه هدفه و چهار‌هدفه سبد سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار تهران

الموضوعات : دانش سرمایه‌گذاری

محمد جواد سلیمی ¹ (استادیار، دانشکده حسابداری و مدیریت، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران)
میرفیض فلاح شمس ² (عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز)
هادی خواجه‌زاده دزفولی ³ (دانشجوی دکترای مدیریت مالی دانشگاه علامه طباطبائی)

تاريخ الإرسال : 14 الخميس , شوال, 1439 تاريخ التأكيد : 25 الثلاثاء , ذو القعدة, 1439 تاريخ الإصدار : 03 السبت , محرم, 1442

الکلمات المفتاحية: تئوری فرامدرن پرتفوی, بهینه سازی تکاملی, بهینه‌یابی پرتفوی, منطق فازی,

ملخص المقالة :

انتخاب و تشکیل سبد سهام بهینه، یکی از مهمترین‌ مسائل در حوزه تحقیقات مالی است که تلاش می‌کند ترکیب بهینه‌ای از دارایی‌ها را انتخاب نماید تا با توجه به محدودیت‌ها، بیشینه مطلوبیت برای سرمایه‌گذار ایجاد شود. با توجه به آنکه بازده اوراق بهادار در دنیای واقعی معمولاً مبهم و نادقیق است، یکی از مهمترین چالش-های سرمایه‌گذاری، عدم‌اطمینان نسبت به آینده و پیامدهای آن‌ها می‌باشد. بر این اساس، در این مقاله، با استفاده از گشتاورهای مراتب بالا و تئوری فرامدرن پرتفوی، و با استفاده از منطق فازی و بهینه‌یابی تکاملی چندهدفه، مسأله انتخاب و بهینه‌یابی پرتفوهای اوراق بهادار مدلسازی و حل گردیده است. مدل‌های طراحی شده هم طبیعت چندهدفه مسأله انتخاب پرتفو را در نظر گرفته و هم ملاحظات مدنظر سهامدار را در انتخاب پرتفو دخیل نموده است. کیفیت عدم اطمینان بازده آتی پرتفوی داده شده با استفاده از اعداد LR فازی تخمین زده شده در حالیکه گشتاورهای بازدهی آن با استفاده از تئوری امکانی سنجیده شده است. مهمترین هدف این مقاله حل مسأله و مقایسه مدل‌های انتخاب پرتفوی به صورت بهینه‌سازی همزمان چهار هدفه و سه هدفه است. برای این هدف، از الگوریتم ژنتیک با مرتب‌سازی نامغلوب (NSGA-II)استفاده شده و عملگرهای جهش و تقاطع به طور اختصاصی برای تولید راه‌حل‌های ممکن محدودیت کاردینالیتی مسأله طراحی شده است. در نهایت کارایی و عملکرد مدل‌ها در صورت استفاده از منطق فازی و عدم استفاده از آن مقایسه شده است و مشخص گردیده است که استفاده از منطق فازی و تئوری امکانی، باعث تشکیل پرتفوهای با عملکرد بالاتر و مطلوببیت بیشتر می‌گردد

المصادر:

1. آمار و کاربردهای آن در مدیریت، دکتر عادل آذر، دکتر منصور مؤمنی، انتشارات سمت، 1382


2. تحقیق در عملیات پیشرفته «ویژه رشته مدیریت صنعتی کد رشته ۲۱۶۴» دکتری، مهدی خواجه‌‌زاده دزفولی، مدرسان شریف‏‫، ۱۳۹۵


3. رستمی محمدرضا، کلانتری محمود، بهزادی عادل؛ گشتاورهای مراتب بالاتر در بهینه‌سازی سبد سهام در محیط فازی؛ فصلنامه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، دوره 6، شماره 24، پاییز 1394، صفحه 62-41


4. کاظمی میان گسکری، مینا؛ پاکیده کیخسرو و قلی‌زاده محمدحسن؛ بهینه‌یابی سبد سهام (کاربرد مدل ارزش در معرض ریسک برروی کارایی متقاطع)؛ فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد مدیریت مالی، مقاله 7، دوره 5، شماره 2، شماره پیاپی 17، تابستان 1396، صفحه 183-159


5. نجفی، امیرعباس و پوراحمدی، زهرا، بهینه‌سازی پویای سبد سرمایه‌گذاری با توجه به هزینه معاملات، فصلنامه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، دوره 6، شماره 24، پاییز 1394، صفحه 172-135


6. همائی فر ساغر، روغنیان عماد؛ به کارگیری الگوهای بهینه‌‌سازی پایدار و برنامه‌ریزی آرمانی در مسأله انتخاب سبد سرمایه‌گذاری چند دوره‌ای؛ فصلنامه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، دوره 7، شماره 28، پاییز 1395، صفحه 167-153

 

7. Anagnostopoulos, K.P., & Mamanis, G. (2010). A portfolio optimization model with three objectives and discrete variables. Computers & Operations Research, 37, 1285-1297


8. A.C. Coello, G.B.Lamont, D.A.V. Veldhuizen, Evolutionary Algorithms for Solving Multi-Objective Problems, 2^nd ed., Springer, New York, US, 2007.


9. Vercher, J. D. Bermudez, Portfolio absolute optimization using acredibility mean-semi-deviation model, Expert Syst. Appl. 42(2015)7121–7131.


10. Rubén a Saborido, Ana B.Ruiz, José D.Bermúdez, Enriqueta Vercher, Mariano Luque, Evolutionary Muli-Objective Optimization Algorithm for fuzzy portfolio selection, Applied Soft Computing (39), 2012


11. Bhattacharyya, S.Kar, D.D.Majumder, Fuzzy mean-variance-skewnessport-models by interval analysis, Comput.Math. Appl.61(1)(2011), 126–137


12. Rodriguez, M.Luque, M.Gonzalez, market Portfolio selection in the Spanish stock by interactive multi objective programming, TOP 19(1) (2011)213–231.