ارزیابی ریسک‌های HSE در فرآیند جمع‌آوری و انتقال مواد زاید جامد شهری (مطالعه موردی: شهرداری مناطق 5 و 22 تهران)

الموضوعات :

منوچهر امیدواری ¹ (دانشیار، گروه مدیریت محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران)
مهسا افشاری بدرلو ² (دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه مدیریت محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات، تهران، ایران)
فرزام بابایی ³ (استادیار، گروه مدیریت محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 01 الأحد , ذو الحجة, 1442 تاريخ التأكيد : 26 الإثنين , ربيع الأول, 1443 تاريخ الإصدار : 12 الثلاثاء , ذو القعدة, 1442

الکلمات المفتاحية: HAZID, مدیریت پسماند, پسماند, کلید واژه‌ها: ارزیابی ریسک,

ملخص المقالة :

مواد زباله ای در نتیجه فعالیت و کار انسان تولید می شوند. رشد جمعیت و افزایش استاندارهای زندگی باعث افزایش کمیت این مواد می گردد. به عبارت دیگر مواد زاید جامد جز لاینفک زندگی انسان است. رشد تکنولوژی و بهره گیری بیشتر از منابع طبیعی و تبدیل انرژی بر ابعاد و پیچیدگی تولید مواد زاید جامد افزوده است. این مواد زاید باید به نحوی از محل زندگی انسان دور شده و یا دوباره وارد چرخه مواد و انرژی شوند. امروزه دفع غیرمنطقی مواد زاید علاوه بر اختلالات زیاد بر اکوسیستم و بروز خطرات بسیار در دنیا شده است. لذا شایسته است جهت حفظ محیط زیست و کاهش ضررهای اقتصادی گام های اساسی در این زمینه برداشته شود. در این پژوهش به منظور نیل به اهداف کلی و ویژه، ‌از اطلاعات گردآوری شده در دو بخش اطلاعات مربوط به کارشناسان و ساکن دو منطقه تهران بوده است. ابتدا جهت ذخیره سازی و تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار Excel استفاده گردید. به این ترتیب که داده ها وارد نرم افزار Excel شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت به صورت جداول و نمودارها به تفکیک مناطق نمایش داده شد و در ادامه معیارها و زیرمعیارهای تعیین شده توسط متخصصان که داده ها از طریق پرسشنامه جمع آوری شده اند که با استفاده از نرم افزارsuper decisions تحلیل شده است. فرم ارزیابی ریسک سه معیار زیست محیطی، ایمنی و بهداشتی را در دو منطقه 5 و 22 را بررسی می کند که معیار ایمنی و بهداشتی و زیست محیطی هر کدام با اوزانی در دو منطقه 5 و منطقه22 تهران اثرگذار هستند که معیار اصلی زیست محیطی در منطقه 5 و معیار اصلی ایمنی در منطقه 22 با بالاترین وزن می باشند. فرم ارزیابی ریسک (روش HAZID) معیار زیست محیطی منطقه 5، بالاترین عدد ریسک با مقدار 540 مربوط به فعالیت لایروبی، شستشو المانها، رفت و روب، امور اداری می باشد و در فرم ارزیابی ریسک (انسان، سرمایه و اعتبار) معیار ایمنی و بهداشتی منطقه 5، بالاترین عدد ریسک با مقدار 900 به فعالیت شستشو المان ها، اسکان کارگری اختصاص دارد و فرم ارزیابی ریسک (انسان، سرمایه و اعتبار) معیار ایمنی و بهداشتی منطقه 22 تهران، بالاترین عدد ریسک با مقدار 3000 مربوط به فعالیت دپوی پسماند خشک در ایستگاه بازیافت و جداسازی و انتقال پسماندها می باشد. در مدل پیشنهادی ارائه شده، معیارها و زیرمعیارهای منطقه 5 و منطقه 22 رتبه بندی شده اند. بر خلاف سایر مطالعات صورت گرفته، در این مطالعه برای کاهش عدم اطمینان و ابهام از روش فرآیند تحلیل شبکه ای استفاده گردید و همچنین از آنجا که وزن های استفاده شده بوسیله ی گروه هایی حاصل گردید که علاوه بر داشتن دانش آکادمیک، دارای تجربه ی عملی در زمینه ی سرمایه گذاری، آموزش شیوه های تأمین اعتبار و سرمایه گذاری و نیز کاملاً آشنا به محیط منطقه 5 منطقه 22 بودند، دارای اعتبار نسبی بوده که از ویژگی های دیگر این مطالعه می باشد. در پایان پیشنهاد می شود در مطالعات بعدی از روش ارائه شده برای ارزیابی صنایع و مناطق دیگر تهران یا شهرستان ها استفاده شود، و همچنین می توان معیارهای دیگری را به کار گرفت.