مدل اکولوژیکی توسعه اکوتوریسم در جزیره هرمز با تأکید بر توسعه پایدار

الموضوعات : Environmental managment

پانته‌آ نامداری ¹ , اکرم الملوک لاهیجانیان ² , محسن دهقانی قناتغستانی ³ , محمد صدیق مرتضوی ⁴

1 - دانشجوی دکترا، گروه مدیریت محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
2 - دانشیار منابع طبیعی و محیط‌زیست، گروه مدیریت محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
3 - دانشیار گروه علوم و مهندسی محیط‌زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس. بندرعباس. ایران
4 - پژوهشکده اکولوژیکی خلیج‌فارس و دریای عمان، پژوهشکده علوم شیلات ایران، سازمان آموزش و ترویج تحقیقات کشاورزی، بندرعباس، هرمزگان، ایران.

تاريخ الإرسال : 06 الأحد , جمادى الثانية, 1443 تاريخ التأكيد : 12 الإثنين , ذو الحجة, 1443 تاريخ الإصدار : 18 الإثنين , شعبان, 1443

الکلمات المفتاحية: توسعه پایدار, مدل اکولوژیکی اکوتوریسم, جزیره هرمز, خلیج‌فارس,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: یکی از مهم‌ترین گام‌ها در مدیریت و برنامه‌ریزی برای توسعه اکوتوریسم، داشتن شناخت کافی از محیط‌زیست آن منطقه است. پژوهش حاضر، در جزیره هرمز واقع در تنگه خلیج‌فارس صورت گرفته است که دارای جاذبه‌های منحصربه‌فرد طبیعی می‌باشد. هدف تعیین مدل و پهنه‌های اکولوژیکی مناسب جهت توسعه اکوتوریسم در جزیره هرمز با توجه به اصول توسعه پایدار است.روش بررسی: در این تحقیق از تکنیک (ضعف، قوت، فرصت و تهدید) یا ([1]SWOT)، فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی ([2]AHP) و سامانه اطلاعات جغرافیایی ([3]GIS) استفاده‌شده است. در ابتدا تکنیک SWOT، وضعیت فعلی گردشگری جزیره را در محیط رقابتی نشان داد، سپس، 5 معیار و 16 زیر معیار برای بررسی پتانسیل اکولوژیک اکوتوریسم جزیره توسط خبرگان حوزه گردشگری منطقه، انتخاب شد و پس از ارزش‌گذاری این معیارها با روش AHP، مدل اکولوژِیکی تعیین گردید و لایه‌های رقومی مربوط معیارها و زیر معیارها در محیط GIS تهیه و تلفیق شدند که درنهایت منجر به نقشه پهنه‌بندی معیارهای اکولوژیک اکوتوریسم جزیره هرمز در چهار طبقه (بسیار مناسب تا ضعیف) گردید.یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد که 8 کیلومترمربع از زمین‌های جزیره هرمز در طبقه بسیار مناسب، 13 کیلومترمربع در طبقه مناسب،15 کیلومترمربع در طبقه متوسط و 6 کیلومترمربع از این پهنه‌ها در طبقه ضعیف قرار دارند. این نواحی به ترتیب اولویت شامل: نواحی مرکزی، شرقی، جنوبی، شمالی و غربی می‌باشند، بنابراین جزیره دارای پتانسیل اکولوژیکی بالایی است.بحث و نتیجه‌گیری: توسعه اکوتوریسم در جزیره هرمز، سبب ارتقای سطح اقتصاد منطقه و بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی می‌گردد. این نتایج می‌تواند به‌عنوان یک نقشه راه برای مدیران (محلی و ملی) و سایر سازمان‌های مرتبط در حوزه مدیریت منابع گردشگری عمل کرده و به ایجاد یک برنامه مدیریت جامع گردشگری در منطقه با توجه به اصول توسعه پایدار کمک نماید.5- Strengths, Weaknesses, Opportunities, and Threats[2]- Analytic Hierarchy Process[3]- Geographic Information System