بررسی میزان جذب فلز سنگین سرب در گونه درختی چنار در مناطق ترافیکی در شهر رشت
الموضوعات :سحر طبیبیان 1 , سیروس بیدریغ 2 , سید یوسف ترابیان 3
1 - استادیار، گروه کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران (مسوول مکاتبات)
2 - گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران
3 - گروه جنگل داری ، واحد لاهیجان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، لاهیجان ، ایران
الکلمات المفتاحية: شهر رشت, آلودگی هوا, محیط زیست شهری, فلزات سنگین, آلودگی ترافیکی, چنار,
ملخص المقالة :
فلزات سنگین مهم چون سرب ، بخشی از آلاینده هایی هستند که توسط خودرو ها تولید شده و جریان ترافیکی باعث انتشار آنها در محیط شهری می شود. به منظور مطالعه میزان آلودگی درختان حاشیه خیابان ها و تعیین پارامتر ترافیکی مؤثر بر مقدار سرب در برگ درخت چنار شهر رشت برای مطالعۀ موردی انتخاب شده در این شهر از چهار ایستگاه در حاشیۀ خیابان های شهر از نظر پرترافیک و کم ترافیک انتخاب شدند.عوامل ترافیکی شامل سه ایستگاه پرترافیک با توجه به حجم ترافیک در روز و در ماه و یک ایستگاه کم ترافیک انتخاب شدند.روش کار به این صورت بود که 60 پایه از گونه چنار در فواصل 30 متری به طور تصادفی و از کل محدوده تاج درخت برای تعیین میزان جذب فلز سنگین سرب انتخاب شد و از هر نمونه، 10 گرم جهت بررسی میزان سرب جذب شده مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که جذب سرب توسط گونۀ درختی چنار در سه ایستگاه پرترافیک و ایستگاه شاهد، ایستگاه خیابان تختی از نظر میزان جذب سرب بیشترین میزان (ppm53/29) را نسبت به سه ایستگاه دیگر داشت. بنابراین گونه چنار، گونۀ مناسبی برای حاشیۀ خیابانها در محدودۀ شهری می تواند باشد. نتایج این تحقیق می تواند در مدیریت حمل و نقل و کنترل ترافیک شهری و معماری و طراحی شهری و کاشت گونۀ چنار مورد استفاده قرار گیرد.
1- بیات، ف.، 1370. تعیین مقدار سرب در هوا، آب، گیاه و خاک اطراف مجتمع ذوب فلزات. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی بهداشت، دانشگاه تهران، 128 صفحه.
2- Adachi, M., Okiayu, A. and Nishikawa, T., 1998. Meta levels in rain water from city in japan. Journal of Science of Environment, 60: 892-897.
3- Al Khashman, O. and Al Khlaifat, A.L., 2007. Atmospheric heavy metal pollution in Aqaba City, Jordan, using Phoenix dactyliferaL. leaves. Journal of Atmospheric Environment, 41: 8891-8897.
4- طالبی ، ا.، سامانیمجد، س. و ابطحی، س.م.، 1386. ارتباط عوامل ترافیکی با غلظت سرب و کادمیوم در خاک حاشیه خیابانهای شهری. پژوهشنامه حمل و نقل، 4(3): 205-195.
5- Glowacki, P.W., Chudzinska, E., Poltorak, A.W., Kozacki, L. and Fagiewicz, K., 2006. Effect of heavy metal pollution on genetic variation and cytological disturbances in the PinussylvestrisL. population. Journal of Appl Genet, 47(2): 99-108.
6- Yoon, J., Cao, X., Zhou, Q., Ma, L.Q.,2006. Accumulation of Pb, Cu, and Zn in native plants growing on a contaminated Florida site. Sci. Total Environ., 368 :456–464.
7- وهابی، ع و قدوسی، ج. 1364. پراکنش سرب در گیاه و خاک باغستانهای مختلف چای لاهیجان نسبت به جاده، انتشارات جهاد دانشگاهی، 127صفحه.
8- صفدری، س. 1383. مطالعه گاهشناسی درختی (Dendrochronology) به منظور بررسی اثرات آلودگی و تغییرات آب و هوا بر روی رویش شعاعی دو گونه (Fraxinus excelsior Mill. &PinuseldaricaL.) منطقه تهران. رساله دکتری رشته علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، 141 صفحه.
9- سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری تهران.، 1373. بررسی میزان جذب سرب در برخی از گونههای زینتی تهران. انتشارات سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری تهران، 52 صفحه.
10- Monni, S., Uhlig, C., Junttila, O., Hansen, E. and Hynynen, J. 2001. Chemical composition and ecophysiological responses of Empetrumnigrum to above ground element application. Environmental Pollution 112: 417–426.
11- خادم حقیقت، م.1370. توزیع سرب در برگهای چنار نسبت به مرکز تردد خودروها در مناطق مختلف شهر تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی.
12- دبیری، م.، 1379. آلودگی محیط زیست (هوا- آب- خاک- صوت). انتشارات نشر اتحاد، تهران، 399 صفحه.
13- Hashemi,S.A.2012. Phytoremediation of lead in urban polluted soils in the north of Iran, Toxicology and Industrial Health 28 ( 5 ) : 470 – 473.
14- Hashemi ,S. A.2014. Investigation of cadmium pollution in contaminated industrial area in Guilan province industrial estates. Toxicology and Industrial Health 30(8) 690-692.
15- .Coelho, M. C., Farias, T. L. and Rouphail,N. M. 2005.Impact of speed control traffic signals on pollutant emissions.Transportation Research Part D, 10: 323–340.
16- Ward, N., Brooks, R. and Roberts, E. 1977.Heavy metal pollution automotive emissions and its effect on roadside soils and pasture species in New Zealand. Environmental Science and Technology,11(9) :917-920.
17- Carlosena, A., Andrade, A.M. and Prada, D. 1998.Searching for heavy metals grouping roadside soils as a function of motorized traffic influence. Talanta, 47: 753-767.
_||_
1- بیات، ف.، 1370. تعیین مقدار سرب در هوا، آب، گیاه و خاک اطراف مجتمع ذوب فلزات. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی بهداشت، دانشگاه تهران، 128 صفحه.
2- Adachi, M., Okiayu, A. and Nishikawa, T., 1998. Meta levels in rain water from city in japan. Journal of Science of Environment, 60: 892-897.
3- Al Khashman, O. and Al Khlaifat, A.L., 2007. Atmospheric heavy metal pollution in Aqaba City, Jordan, using Phoenix dactyliferaL. leaves. Journal of Atmospheric Environment, 41: 8891-8897.
4- طالبی ، ا.، سامانیمجد، س. و ابطحی، س.م.، 1386. ارتباط عوامل ترافیکی با غلظت سرب و کادمیوم در خاک حاشیه خیابانهای شهری. پژوهشنامه حمل و نقل، 4(3): 205-195.
5- Glowacki, P.W., Chudzinska, E., Poltorak, A.W., Kozacki, L. and Fagiewicz, K., 2006. Effect of heavy metal pollution on genetic variation and cytological disturbances in the PinussylvestrisL. population. Journal of Appl Genet, 47(2): 99-108.
6- Yoon, J., Cao, X., Zhou, Q., Ma, L.Q.,2006. Accumulation of Pb, Cu, and Zn in native plants growing on a contaminated Florida site. Sci. Total Environ., 368 :456–464.
7- وهابی، ع و قدوسی، ج. 1364. پراکنش سرب در گیاه و خاک باغستانهای مختلف چای لاهیجان نسبت به جاده، انتشارات جهاد دانشگاهی، 127صفحه.
8- صفدری، س. 1383. مطالعه گاهشناسی درختی (Dendrochronology) به منظور بررسی اثرات آلودگی و تغییرات آب و هوا بر روی رویش شعاعی دو گونه (Fraxinus excelsior Mill. &PinuseldaricaL.) منطقه تهران. رساله دکتری رشته علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، 141 صفحه.
9- سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری تهران.، 1373. بررسی میزان جذب سرب در برخی از گونههای زینتی تهران. انتشارات سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری تهران، 52 صفحه.
10- Monni, S., Uhlig, C., Junttila, O., Hansen, E. and Hynynen, J. 2001. Chemical composition and ecophysiological responses of Empetrumnigrum to above ground element application. Environmental Pollution 112: 417–426.
11- خادم حقیقت، م.1370. توزیع سرب در برگهای چنار نسبت به مرکز تردد خودروها در مناطق مختلف شهر تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی.
12- دبیری، م.، 1379. آلودگی محیط زیست (هوا- آب- خاک- صوت). انتشارات نشر اتحاد، تهران، 399 صفحه.
13- Hashemi,S.A.2012. Phytoremediation of lead in urban polluted soils in the north of Iran, Toxicology and Industrial Health 28 ( 5 ) : 470 – 473.
14- Hashemi ,S. A.2014. Investigation of cadmium pollution in contaminated industrial area in Guilan province industrial estates. Toxicology and Industrial Health 30(8) 690-692.
15- .Coelho, M. C., Farias, T. L. and Rouphail,N. M. 2005.Impact of speed control traffic signals on pollutant emissions.Transportation Research Part D, 10: 323–340.
16- Ward, N., Brooks, R. and Roberts, E. 1977.Heavy metal pollution automotive emissions and its effect on roadside soils and pasture species in New Zealand. Environmental Science and Technology,11(9) :917-920.
17- Carlosena, A., Andrade, A.M. and Prada, D. 1998.Searching for heavy metals grouping roadside soils as a function of motorized traffic influence. Talanta, 47: 753-767.
