تحلیل عوامل موثر بر گسترش گردشگری شهرستان خلخال در استان اردبیل با استفاده از مدل راهبردی SWOT

الموضوعات :

بهروز سبحانی ¹ (استاد جغرافیای طبیعی، اقلیم شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران)
وحید صفریان زنگیر ² (دکتری جغرافیای طبیعی، اقلیم شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران)
آنیتا مجیدی هروی ³ (دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 11 الإثنين , ربيع الثاني, 1438 تاريخ التأكيد : 16 السبت , جمادى الأولى, 1441 تاريخ الإصدار : 16 الخميس , صفر, 1443

الکلمات المفتاحية: توسعه‌گردشگری, مدل SWOT, شهر خلخال, واژگان کلیدی: راهبردهای استراتژیک, عوامل محیطی,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: گردشگری یکی از بزرگ‌ترین و پربازده‌ترین فعالیت‌های اقتصادی در دنیا است، که توسعه آن نیازمند شناخت و آگاهی کافی از مسائل و عوامل موثر اقصادی، اجتماعی و فرهنگی در هر منطقه است. یکی از این مناطق گردشگری در ایران شهرستان خلخال در استان اردبیل است که به‌واسطه ساختار توپوگرافی و زمین‌شناسی، مملو از مکان‌های گردشگری از لحاظ اکوتوریستی است. روش بررسی: ایـن پژوهش با استفاده از مدلSWOT و رویکردی توصیفی- تحلیلی و با مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای که هدف از آن امکان‌سنجی پتانسیل‌های گردشگری شهرستان خلخال در استان اردبیل است. یافته‌ها: تجزیه‌و تحلیل‌های حاصل از مدل فوق در این پژوهش نشان می‌دهد که در تحلیل ماتریس، نقاط قوت برابر 61/1، ضعف برابر 26/1، فرصت برابر 77/1و مقدار تهدید برابر 19/1 است، پتانسیل‌های گردشگری شهرستان خلخال، در اولویت اول استراتژی ‌هـای تهاجمی و در اولویـت دوم برنامـه‌ریـزی استراتژی‌های رقابتی قرار می‌گیرند. بدین منظور، نخست استراتژی‌های اولیه SO با مقدار 38/3 و سپس استراتژی‌هـایOW با مقدار 03/3 در مـاتریس SWOT در اولویت اول و دوم قرار می‌گیرند، نمایانگر بهترین استراتژی‌های در گردشگری پایدار ناحیه خلخال شناخته می‌شود. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر مسئولین باید سعی کنند از نقاط قوت و فرصت نهایت استفاده را برده و به سمت این راهبردها گام بردارند؛ در راهبردهای تدافعی (WT) با امتیاز 45/2، راهبردهای محافظه‌کارانه (TS) با امتیاز 8/2، نمایانگر ضعیف‌ترین راهبرد در گردشگری پایدار ناحیه خلخال شناخته می‌شود.

المصادر:

• ضرابی،اصغر، علیزاده‌اصل، جبار، بهاری، عیسی،1393، تحلیلی بر زیرساخت‌های گردشگری در مقصد اکوتوریستی بند ارومیه با استفاده از روشSWOT، نشریه علمی–پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی،سال 18، شماره 48، تابستان 1393، صص 210 – 177.


• سبحانی،بهروز، 1389، شناخت پتانسیل‌های گردشگری منطقه آبگرم سردابه در استان اردبیل با روش SWOT، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، سال اول، شماره 4، صص 128-113.


• ﻟﻴﺎﻗﺘﻲ، ﻫﻮﻣﺎن، ﺧﻮﺷﺒﺨﺖ،کورش،ﻣﺤﻤﻮدی، ﺣﺴﻴﻦ،کوچکزاده، ﻣﺤﺴﻦ، اﻣﻴﺪوار، ﭘﮕﺎه، 1389، واﻛﺎوی ویژگی‌ها و اﻟﮕﻮیﻓﺮاﻏﺖ در ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﺷﻬﺮی مطالعه‌یﻣﻮردی: ﺗﻬﺮان، مجله‌ی محیط‌ شناسی، ﺳﺎلﺳﻲوششم، ﺷﻤﺎره 55، صص36-25.


• طاهری‌دمنه، محسن،فرمانی، سکینه و رضا مستوفی‌الممالکی، 1390، بررسی چالش‌های موجود در صنعت گردشگری شهر شیراز در ارتباط با محدودیت مراکز اقامتی، فصلنامه مطالعات شهری و منطقه‌ای، سال دوم شماره 8، بهار.


• سرایی، محمدحسین، شمشیری، مسلم، 1392، بررسی وضعیت گردشگری در شهر شیراز در راستای توسعه پایدار با استفاده از فنSWOT، جغرافیا و برنامه‌ریزیمحیطی، سال 24، پیاپی 49، شماره 1، بهاره 1392، صص 88-69.


• نادری، ‌مهدی، کریم، اذاتی، مهری، یعقوبی فراتی، احمد، روستایی، مریم، 1392، واکاوی اثرات گردشگری در روستای ابیانه با استفاده از فنSWOT، فصلنامه تحقیقات ، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 28، شماره 4، زمستان 1392، شماره پیاپی 111، صص 44-31.


• انتظاری، مژگان، آقایی پور، 1393، بررسی پتانسیل‌های اکوتوریسم و ژئوتوریسمی منطقه نمونه گردشگری بیستون با استفاده از فنSWOT، مجله پژوهشی و برنامه‌ریزی شهری، سال پنجم، شماره 16، بهار 1393، صص 75-88.


• ضرابی، اصغر، صدیف اسلامی پریخانی، 1390، سنجش تأثیرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست‌محیطی توسعه گردشگری (مطالعه موردی شهرستان مشکین‌شهر)، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره 75، صص 52-37.


• مهدی‌زاده، عباس؛ طالب پور، مهدی؛ فتحی، مهرداد، 1393، بررسی وضعیت گردشگری ورزشی در شهر مشهد بر اساس تحلیلSWOT پژوهش‌های کاربردی در مدیریت ورزشی، سال دوم، شماره 4، بهار 1393، صص 36-23.


• Snaith, T and Haley, A.,1999, : Residents opinions of tourism development in the historic city of York, England, Tourism Management 20.


• Weaver, David, and Laura. Lawto 2002, tourism maagment, edi. Wiley (second edition).


• Quattrone, G.:2002, Urban Development Strategies: The Tourism City Network Institute di Pianificazione e Gestione Del Territorio, Turin, 20-30.


• Deng, Jinyang, Brianking & Ihomas Bauer 2004, Evaluatig natural attractions for tourism, Annals of Tourism Research, Vol.29, And Issue2: 422438.


• Zahedi, SH 2004: Ecological understanding: a prerequisite of sustainable ecotourism. Department of Managmet, Allameh Tabataba, University, Iran.


• Cloverdon, R.c.2002, Tourism development in the SADC regional: The Opportunities and challenges, Development southern Africa, Vol 19, 1, pp: 7-28.


• Nilsson, M., Research and advice on strategic environmental assessment, Stockholm Environmental Institute Publications,2004.


• Wahab ,Salah and John J.Pigram, 2005 Sustainable Tourism in a Changing world, tourism, Development and growth; The Challenge of Sustainability, Edited bySalah Wahab and John J.Pigram, London and New York.


• Tremblay, P, 2006, Desert Tourism Scoping Study, Desert Knowledge CRC, Report 12, Australia, Charles Darwin University.


• Liu, T. McConkey, B. Ma, Z. Lio, Z. Li, x. Cheng, L. 2011, «Strengths, Weakness, Opportunities and Threats Analysis of Lee, Choong – Ki 1992 : The Ecoomic Impact of International Inbound Tourism on the South Korean Economy and its Distributional Effects on Income Classes, A. Bioenergy Production on Marginal Land». Energy Procedia. Pp 2378-2386.


• Deng, J., Pierskalla, C.2013. Using contingent valuation to estimate the willingness of tourist to pay for urban forest: a study in Savanah, Goergia.Urban Forestry, Urban Greening 278: 275-282.


• پیرسون و رابینسون (1383)، برنامه­ریزی و مدیریت استراتیژیک، ترجمه سهراب خلیلی شورینی، تهران، یادواره کتاب، چاپ سوم.