مدل سازی مکان دفن پسماند شهری در محیط QGIS (مطالعه موردی شهرستان زاهدان)

الموضوعات :

خدیجه صفری ¹ , سید علی جوزی ² , سحر رضایان ³

1 - دانشجوی دکتری تخصصی محیط زیست، گروه مدیریت محیط زیست، واحد تهران شمال، دانشکدۀ علوم و فنون دانشگاه آزاد اسلامی، ایران.
2 - استاد تمام، گروه مهندسی محیط زیست، واحد تهران شمال، دانشکدۀ علوم و فنون دانشگاه آزاد اسلامی، ایران. * (مسوول مکاتبات)
3 - دانشیار، گروه مهندسی محیط زیست، واحد شاهرود، دانشکدۀ فنی و مهندسی دانشگاه آزاد اسلامی، ایران.

تاريخ الإرسال : 08 الثلاثاء , ذو القعدة, 1443 تاريخ التأكيد : 10 السبت , ذو الحجة, 1443 تاريخ الإصدار : 08 السبت , ربيع الأول, 1445

الکلمات المفتاحية: شهرستان زاهدان, نرم افزار, PLUGIN, QGIS, مدل سازی دفن پسماند,

ملخص المقالة :

زمینه هدف: مدیریت پسماندها یکی از مهم ترین وظایف مدیریت شهری شهرها در سراسر دنیا است، از پیچیده ترین و پرهزینه ترین مشکلات مدیریت شهری نیز محسوب می شود. عدم مدیریت صحیح و عدم انتخاب جایگاه مناسب جهت دفن پسماند شهری، مشکلاتی را برای محیط‌زیست شهروندان ایجاد می‌کند. روش بررسی: در این مقاله، روش ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ با هدف مدل سازی مکان دفن پسماند شهری در محیط QGIS در شهرستان زاهدان ارائه شده است. ابتدا معیارهای مؤثر در انتخاب محل دفن باتوجه به شرایط منطقه و با نظر خبرگان (پرسشنامه دلفی) بررسی و 18 زیر معیار در دو گروه، معیار اکولوژیکی و معیار اجتماعی اقتصادی تعیین گردید. تمام مراحل، به جز تعیین وزن و بررسی ارتباطات داخلی معیارها در نرم افزار متن باز QGIS کدنویسی شده و سامانه مکان یابی محل دفن پسماند شهری در بستر متن باز، تدوین گردید. یافته ها: به منظور ساخت پلاگین مکان یابی محل دفن پسماند شهرستان زاهدان از نرم افزار QGIS 3.16 استفاده شده است. استفاده از نرم افزار متن باز برای تدوین و توسعه مدل های حرفی عددی در فرایند بررسی تناسب شایستگی اراضی برای کاربری محل دفن پسماند شهری امکان پذیر است، به طور کلی استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی امکان تحلیل مکانی، استفاده از آنالیز و ذخیره، تعریف توابع مختلف به منظور مکان یابی با معیارهای مختلف، اطلاعات توصیفی سازی داده های مکانی و غیر مکانی، را فراهم آورده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج به دست آمده در نرم افزار QGIS کاملا با نتایج به دست آمده از اجرای فرآیند در نرم افزار ARC GIS مطابقت دارد. نرم افزار QGIS با هدف انتخاب سریع تر و هوشمند معیارهای مکان یابی دفن پسماند شهرستان زاهدان روش مناسبی شناخته شده است.

المصادر:

1. Alavi Moghadam. R.  Mokhtarani  N.  MokhtaraniB. 2018. MuicipalSolid   Waste  Mangement  In  City  Iran   Waste   Mangement .doi: 10.1016/j. wasman. 08.02.029.


2. Aliani H, BabaieKafaky S, Saffari A, Monavari SM. 2017. Land evaluation for ecotourism development—an integrated approach based on FUZZY, WLC, and ANP methods. Int J Environ Sci Technol 14(9): 1999-2008. doi: 10.1007/s13762-017-1291-5.


3. Nasiri, Behrooz; Yarmoradi, Zahra; Abbasnejad, Javad. 1396. Location of landfill in Mako city by fuzzy and Boolean method. Geographical Planning Quarterly, Volume 7, Number 24, pp. 98. (In Persian)


4. Fatai, Ibrahim; Al Sheikh, Ali. 1388. Locating municipal solid waste landfills using GIS and hierarchical analysis process. Journal of Environmental Sciences, Volume 6, Number 3, pp. 158-145. (In Persian)


5. Shamsai Fard, Khodamrad; 2003. Location of Sanitary Landfill for Municipal Solid Waste Using Geographic Information System, Case Study: Boroujerd. End of Master's Name: Supervisor: Dr. Mohammad Soleimani, Teacher Training University, Tehran. (In Persian)


6. Mallick, J.2021. Municipal Solid Waste Landfill Site Selection Based on Fuzzy-AHP and Geoinformation Techniques in Asir Region Saudi Arabia. Sustainability. 13, 1538.


7. Ismail Kamdara, Shahid Alib, Adul Bennuic, Kuaanan Techatod, e, Warangkana Jutidamrongphand.2019. Municipal solid waste landfill siting using an integrated GIS-AHP approach: A case study from Songkhla, Thailand. ScienceDirect. Resources, Conservation & Recycling. 149 220–235.


8. Ajibade, F. O, Olajire, O. O, Ajibade, T. F, Nwogwu, N. A, Lasisi, K. H, Alo, A. B, ... & Adewumi, J. R. 2019.Combining multicriteria decision analysis with GIS for suitably siting landfills in a Nigerian State. Environmental and Sustainability Indicators3, 100010.


9. Karimi, H, Herki, B. M, Gardi, S. Q, Galali, S, Hossini, H, Mirzaei, K, & Pirsaheb.2020. Site selection and environmental risks assessment of medical solid waste landfill for the City of Kermanshah-Iran. International Journal of Environmental Health Research, 1-13.


10. Pasalari, P , P Nabizadeh Nodehi. R, Hossein Mahvi. A , Yaghmaeian . K , Charrahi . 2019. Landfill site selection using a hybrid system of AHP-Fuzzy in GIS environment: A case study in Shiraz city, Iran. ScienceDirect. MethodsX 6 1454–1466.


11. Statistical Yearbook of Sistan and Baluchestan Province.


12. Pendashteh A, Ghavidel A. 2015. (Proposing waste management methods in rural areas of Guilan province). Journal of Environmental Science and Technology. 17 (1), 115-123.


13. K.1400. Presenting a Conceptual Model of Land Suitability Evaluation for Locating Municipal Landfill (Case Study of Zahedan County). Ph.D Thesis for receiving Environmental Management - Environmental Management. Islamic Azad University North Tehran Branch. (In Persian)


14. Karimi, Saeed 2014. Textbook of GIS application in environment. Tehran School of Environment Publications. (In Persian)


15. Soroudi, Mona. 2018. Land suitability assessment of Tehran Provience for landfill sitting .Islamic Azad University Science And Research Brac. (In Persian)


16. Moghaddas, N.H. and Namaghi, H.H. 2011. Hazardous waste landfill site selection in Khorasan Razavi Province, Northeastern Iran. Arabian journal of geosciences, 4(1-2), pp.103-113.


17. Management and Planning Organization. 1380. Design, implementation, maintenance and operation of sanitary landfills for municipal waste. Deputy for Support Affairs, Center for Scientific Documents and Publications. (Persian)


18. Şener, B., Süzen, M.L. and Doyuran, V. 2006. Landfill site selection by using geographic information systems. Environmental geology, 49(3), pp.376-388.


19. Environmental Protection Organization. 1380. Instructions for locating landfills for sanitary engineering of waste. Water and Soil Pollution Survey Office. (In Persian)


20. Afzali, A. Zarandi, A. 1398. Feasibility study of establishing a common landfill for solid waste in Khomeini Shahr and neighboring cities using Fuzzy Logic. Environmental Science and Technology, Volume 21, Number One, April. (In Persian)


21. Bemani, A. mozaffari , M. Erfani , M. 2021. Investigation on Thresholds of Criteria Affecting Site Selection of Municipal Landfills. Human and Environment, No. 59, Winter 2021, pp. 47-60. (In Persian)


22. Chen,Y. J, Khan S. 2016. Spatial sensitivity analysisof multi-criteria weights in GIS-based land suitabilityevaluation. Environmental Modeling & Software 25 (12),1582.