بررسی تطبیقی مفهوم «فنا» در شعر حافظ و تائیه کبری ابن فارض
الموضوعات :سیدحسین سیدی 1 , آمنه باطانی 2
1 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد نیشابور. ایران _ نیشباور
2 - دانش آموختة دانشگاه آزاد اسلامى واحد نیشابور. ایران نیشابور.
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
ابن فارض از بزرگ‌ترین سرایندگان شعر صوفیانه در ادبیات عرب است؛ از طرفی حافظ، خداوندگار غزل‌های عاشقانه - عارفانه است. موضوع عرفان از لطیف‌ترین و بااهمیت‌ترین موضوعات بشری است و آن، دستیابی به کنه حقیقت و فناشدن در ذات حضرت معشوق است. هدف عرفان و عارف رسیدن به صفای باطن، فانی شدن از صفات رذیله و غرق شدن در دریای حضرت حق از طریق کشف و شهود، و نایل شدن به معرفت حقیقی و اتّحاد با حضرت حق است که اهمیّت این موضوع و شباهت‌هایی که میان اندیشه‌های خواجه شیراز و ابن فارض وجود دارد، باعث شد تا نگارنده به بررسی تطبیقی مفهوم عرفانی فنا در دیوان حافظ و تائیه کبری ابن فارض حموی بپردازد.
بقلى شیرازى، روزبهان. ( 1382 ). شرح شطحیات شامل گفتارهاى شورانگیز و رمزى صوفیان، تصحیح و
مقدمه هنرى کربین، ترجمه محمّدعلى امیر معزّى، تهران: طهورى.
ترکه اصفهانى، صائن الدین على بن محمّد. ( 1384 ). شرح نظم الدّر (شرح قصیده تائیه کبرى ابن فارض)،
تصحیح و تحقیق اکرم جودى نعمتى، تهران: میراث مکتوب.
جامى، عبدالرحمان. ( 1376 ). تائیه عبدالرحمان جامى (ترجمه تائیه ابن فارض) و شرح قیصرى بر تائیه ابن
فارض، ترجمه صادق خورشا، تهران: میراث مکتوب.
جودى نعمتى، اکرم. ( 1379 ). فروغ رخ ساقى، ترجمه قصیده تائیه کبرى و تائیه صغرى ابن فارض،زیر نظر
اکبر ایرانى و على رضا مختارپور، تهران: اهل قلم.
حافظ، شمس الدین محمّد. ( 1382 ). دیوان حافظ، تصحیح بهاء الدّین خرّمشاهى، تهران: دوستان.
سجادى، سیدجعفر، فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانى. ( 1375 ). تهران: طهورى.
فرغانى، سعیدالدین سعید. ( 1379 ). مشارق الدّرارى (شرح تائیه ابن فارض)، مقدمه و تعلیقات سیدجلال الدین
آشتیانى، قم: حوزه علمیه قم.
کبیر، یحیى. ( 1386 ). عرفان و معرفت قدسى، قم: مطبوعات دینى.
موسوى بجنوردى، کاظم. ( 1370 ). دایر هالمعارف بزرگ اسلامى، جلد 4، تهران: مرکز دایره المعارف بزرگ
اسلامى.
مولوى، جلال الدین محمد. ( 1374 ). مثنوى شریف، عبدالباقى گولپینارلى، ترجمه و توضیح: توفیق ه.
سبحانى. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى.
نیکلسون، رینولد آلن. ( 1366 ). عرفاى اسلام، ترجمه بانو ماهدخت همایى، تهران: هما.
یثربى، سیدیحیى، عرفان نظرى (تحقیقى در سیر تکاملى و اصول و مسایل تصوف)، تهران: تبلیغات اسلامى
حوزه علمیه قم.
