ردّ پای ناتورالیسم در «سنگ صبور» و «زقاق المَدَق»
الموضوعات :
وحیده نوروززاده چگینی
1
(محقق دوره پسادکتری.)
الهام مریمی
2
(کارشناس ارشد رشته زبان و ادبیات عربی.)
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
ناتورالیسم به نوعی دنباله مکتب رئالیسم محسوب می‌شود و به دلیل نزدیکی بسیار این دو مکتب، تشخیص آثار رئالیستی از ناتورالیستی دشوار می‌گردد. یکی از مشکلات نقد داستان‌های چوبک، به ویژه رمان سنگ صبور همین است. برخی آن را اثری رئالیستی و برخی ناتورالیستی می‌دانند. ادبیات معاصر عربی هم از قاعده تجلی چندین مکتب ادبی در بطن رمان‌های‌اش مستثنی نبوده است؛ زقاق المدق نجیب محفوظ نیز داستانی رئالیستی است که ردپایی از ناتورالیسم در خود دارد. ما در این مقاله تلاش کردیم ضمن معرفی دو رمان سنگ صبور و زقاق المدق به تطبیق آن دو با هم پرداخته و نشانه‌های مکتب ناتورالیسم را در آن دو بیابیم.
کتابنامه
الیوت، تی.اس. برگزیده آثار در قلمرو نقد ادبی، ترجمه محمد دامادی، چاپ اول، تهران: انتشارات علمی.
تراویک، باکنر ب. 1373، تاریخ ادبیات جهان، عربعلی رمضانی، چاپ اول، تهران: نشر و پژوهش فرزان روز.
ثروت، منصور. 1385، آشنایی با مکتب‌های ادبی، چاپ اول، تهران: سخن.
چوبک، صادق. 1967، سنگ صبور، تهران: علمی.
زرشناس، شهریار. 1389، پیش درآمدی بر رویکردها و مکتب های ادبی، دفتر دوم: از عصر رئالیسم تا ادبیات پسامدرن، چاپ اول، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
سیدحسینی، رضا. 1376، مکتب‌های ادبی، دو جلد، چاپ 11، تهران: نشر مرکز.
فرخ، فریدون. 1380، دیدگاه نفس‌گرایانه صادق چوبک در بنای سنگ صبور، یاد صادق چوبک (مجموعه مقالات)، به کوشش علی دهباشی، چاپ اول، تهران: نشر ثالث.
صالح ، فخری. 2010م، قبل نجیب محفوظ و بعده، القاهره: بی نا.
محفوظ، نجیب. بی تا، زقاق المدق، القاهرة: مکتبة المصر.
الموسوی، محسن جاسم. 1988م، الروایة العربیة النشأة والتحول، القاهرة: الهیئة المصریة العامة للکتاب.
ناظمیان، رضا. 1387ه.ش، متون نظم و نثر معاصر، تهران: سمت.
النقاش، رجاء. 1995م، فی حب نجیب محفوظ، چاپ اول، بی جا: دار الشروق.
مقالات
پیروز، غلامرضا. (1386). «درونمایه‌های داستان‌های صادق چوبک با تکیه بر رمان سنگ صبور»، پژوهشنامه علوم انسانی، شماره54، صص176-155.
