بررسی تطبیقی دو مؤلفه جاهلیت اولی، تبرج و خشونت علیه زن، با جاهلیت مدرن از منظر قرآن

الموضوعات : فصلنامه مطالعات قرآنی

علی صالحی ارمکی ¹ (دانشجوی علوم قرآن و حدیث، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی یزد ، ایران)
محمدرضا ابویی ² (استادیار گروه علوم قرآن و حدیث ،واحد یزد،دانشگاه آزاد اسلامی یزد، ایران)
کمال خواجه پور بنادکی ³ (استادیار گروه علوم قرآن و حدیث ،واحد یزد،دانشگاه آزاد اسلامی یزد، ایران)

تاريخ الإرسال : 06 الأربعاء , صفر, 1442 تاريخ التأكيد : 18 الإثنين , صفر, 1442 تاريخ الإصدار : 08 الأحد , شعبان, 1442

الکلمات المفتاحية: خودنمایی, جهل, جامعه انسانی, ‌ گفتمان, ‌امنیت,

ملخص المقالة :

جاهلیت دارای مؤلفه‌های ویژه‌ای است و محدود به زمان و مکان معینی نمی‌باشد و محورهای گوناگون آن در قرآن مطرح و نقد شده است. یکی از این محورها، نماد و ویژگی‌های جاهلیت می‌باشد. از جمله مؤلفه‌های فرهنگی مهم دوران جاهلیت که همچنان به اشکال دیگر در زمان حاضر در جوامع مختلف از جمله جوامع مسلمان دیده می‌شود، دو موضوع تبرّج و خشونت علیه زنان است. لذا ضروری است با تأسی به قرآن جهت شناخت چهره واقعی جاهلیت، این مؤلفه‌ها بررسی و تحلیل شود تا با نگرشی اصلاح‌گرایانه در دوران معاصر به کار برده شود. در پژوهش حاضر که با رویکرد توصیفی– تحلیلی و گردآوری مطالب از منابع معتبر صورت پذیرفته، می‌توان دریافت که رذائل اخلاقی در جاهلیت مدرن بر اساس تحولات فرهنگی، اجتماعی و دیدگاه‌های مادی گرایانه، جایگاه جدیدی پیدا کرده و مشابه جاهلیت اولی، همچنان ادامه دارد.

المصادر:

قرآن کریم.

ابن اثیر، محمد الطاهر بن محمد، 1984ق، النهایة فی غریب الحدیث، تحقیق طاهر احمد الزاوی محمود و محمد الطنطاخی، قم: موسسه اسماعیلیان.

ابن هشام، عبدالملک. 1364، السیرة النبویة، ترجمه هاشم رسولی، تهران: انتشارات اسلامیه.

ابی داود، سلیمان بن اشعش. 1369ق، سنن ابی داود، قاهره: مکتبه التجاریه الکبری.

اکبری، محمدرضا. 1380، حجاب در عصر ما، تهران: انتشارات پیام آزادی.

جاحظ، عمرو بن بحر. 1996ق، المحاسن والاضداد، بیروت: دار ومکتبه الهلال.

حاج حسن، حسین. 1426ق، حضارة العرب فی عصر الجاهلیة، بیروت: انتشارات مجد. 

حر عاملی. 1314ق، وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، بیروت: مؤسسه آل بیت.

حسینی زبیدی، محمد مرتضی. 1414ق، تاج العروس من جواهر القاموس، تحقیق علی شیری، بیروت: دار الفکر.

رازی، جمال الدین شیخ ابوالفتوح. 1352، تفسیر روض الجنان وروح الجنان، تهران: اسلامیه.

راغب اصفهانی، حسین بن محمد. 1423ق، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان داودی، دمشق: دار القلم.

ری شهر، محمد. 1416ق، میزان الحکمة، چاپ دوم، قم: دار الحدیث.

زمخشری، محمد بن عمر. 1417ق، الفائق فی غریب الحدیث، بیروت: دار الکتب العلمیه. 

سالم، عبدالعزیر. 1380ش، تاریخ عرب قبل از اسلام، ترجمه باقر صدری نیا، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.

سبحانی، جعفر. 1374ش، فروغ ابدیت، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.

ستوده، امیررضا. 1373ش، پا به پای آفتاب، تهران: نشر پنجره.

سروش، عبدالکریم. 1358ش، دانش و ارزش، بی جا: انتشارات یاران.

سیوطی، جلال الدین عبدالرحمان بن ابی بکر. 1413ق، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، بیروت: دار الفکر. 

شفیعی سروستانی، اسماعیل. 1389ش، جاهلیت مدرن در رویاروئی با امام زمان(عج)، تهران: موعود عصر(عجل الله).

صابونی، محمد علی. 1409ق، معانی القرآن، جامعة امّ القری.

صادقی تهرانی، محمد. 1365ش، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن، قم: انتشارات فرهنگ اسلامی.

طباطبایی، سید محمد حسین. 1356، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوی، بی جا: انتشارات محمدی.

طبرسی، فضل بن حسین. 1360، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات فراهانی.

طریحی، فخر الدین. 1375ش، مجمع البحرین، تهران: کتاب فروشی مرتضوی. 

فرنچ، مارلین. 1373، جنگ علیه زنان، ترجمه توراندوخت تمدن، بی جا: نشر علمی.

قطب، محمد. 1358، سینای جهل در غرب، ترجمه سید خلیل خلیلیان، تهران: نشر کتابخانه ارشاد.

مجلسی، محمدباقر. 1403ق، بحار الأنوار، چاپ دوم، بیروت: دار احیاء التراث العربی.

مصطفوی، حسن. 1360، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

نهج الفصاحه. 1360، مجموعه کلمات قصار حضرت رسول(ص)، مترجم: ابوالقاسم پاینده، تهران: نشر جاویدان. 

 

References:

Holy Qur’an

Ibn Athir, Muhammad al-Tahir ibn Muhammad, 1984 AH, The End in the Strange Hadith, research by Tahir Ahmad al-Zawi Mahmud and Muhammad al-Tantakhi, Qom: Ismaili Institute.

Ibn Hisham, Abdul Malik 1985, Prophetic biography, translated by Hashem Rasooli, Tehran: Islamic Publications.

Abi Dawood, Sulayman bin Ash'ash. 1369 AH, Sunan Abi Dawood, Cairo: Al-Kubra Business School.

Akbari, Mohammad Reza 2001, Hijab in Our Age, Tehran: Payam Azadi Publications.

Jahez, Amr bin Bahr. 1996 AH, Al-Mahasin Wal-Zaddad, Beirut: Dar and Maktab Al-Hilal.

Haj Hassan, Hussein 1426 AH, Arab Presidency in the Age of Ignorance, Beirut: Majd Publications.

Ameli, Horr: Shiite means to study Sharia issues, Beirut: Al-Bayt Foundation.

Hosseini Zubeidi, Mohammad Morteza 1414 AH, the crown of the bride from the jewel of the dictionary, research by Ali Shiri, Beirut: Dar al-Fikr.

Razi, Jamaluddin Sheikh Abu al-Futuh. 1352, Tafsir Rawd al-Jannan wa Ruh al-Jannan, Tehran: Islamieh.

Ragheb Isfahani, Hussein bin Mohammad. 1423 AH, the contents of the words of the Qur'an, research of Safwan Adnan Davoodi, Damascus: Dar al-Qalam.

Reyshahr, Mohammad 1416 AH, Mizan al-Hikma, second edition, Qom: Dar al-Hadith.

Zamakhshari, Muhammad ibn Umar. 1417 AH, Al-Faeq Fi Gharib Al-Hadith, Beirut: Dar Al-Kitab Al-Almiyeh.

Salem, Abdul Azir 2001, Arab history before Islam, translated by Baqer Sadrinia, Tehran: Scientific and cultural publications.

Sobhani, Jafar 1995, Forough Eternity, Qom: Islamic Propaganda Office.

Sotoudeh, Amir Reza 1994, At the Foot of the Sun, Tehran: Panjereh Publishing.

Soroush, Abdul Karim 1979, Knowledge and Value, Yaran Publications.

Siouti, Jalaluddin Abdul Rahman bin Abi Bakr. 1413 AH, Al-Dar Al-Manthur Fi Tafsir Al-Mathur, Beirut: Dar Al-Fikr.

Shafi'i Sarvestani, Ismail. 2010, Modern Jahiliyyah in Confrontation with Imam Zaman (AS), Tehran: The Promised Age (AS).

Sabuni, Mohammad Ali 1409 AH, the meanings of the Qur'an, the community of the nation of the Qur'an.

Sadeghi Tehrani, Mohammad 1986, Al-Furqan Fi Tafsir Al-Quran by Quran, Qom: Islamic Culture Publications.

Tabatabai, Seyed Mohammad Hussein 1977, Tafsir Al-Mizan, translated by Seyyed Mohammad Baqir Mousavi, Mohammadi Publications.

Tabarsi, Fadl Ibn Hussein 1981, Majma 'al-Bayan fi Tafsir al-Quran, Tehran: Farahani Publications.

Tarihi, Fakhruddin 1996, Bahrain Assembly, Tehran: Mortazavi Bookstore.

French, Marlin. 1994, War on Women, translated by Turandokht Tamadon, Scientific publication.

Qutb, Muhammad 1979, Sinai of Ignorance in the West, translated by Seyed Khalil Khalilian, Tehran: Ershad Library Publishing.

Majlisi, Mohammad Baqir 1403 AH, Sea of ​​Lights, second edition, Beirut: Dar Al-Ahya Al-Tarath Al-Arabi.

Mustafavi, Hassan 1981, Research in the words of the Holy Quran, Tehran: Book Translation and Publishing Company.

Approach to eloquence. 1981, A collection of short words of the Holy Prophet Translator: Abolghasem Payende, Tehran: Javidan Publishing.