مبانی قرآنی و قواعد مشروعیت نظارت دستگاه های دولتی بر حریم خصوصی
الموضوعات : فصلنامه مطالعات قرآنیمینو خاکی 1 , سید مصطفی محقق داماد 2 , مهدی درگاهی 3
1 - دانشجوی دکتری رشته مذاهب فقهی دانشگاه ادیان و مذاهب
2 - استاد تمام گروه حقوق اسلامی دانشگاه شهید بهشتی
3 - الاستاد المساعد فی الفقه و الاصول، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران
الکلمات المفتاحية: قاعده اصل عدم ولایت, تزاحم نظارت, قاعده سلطه, حریم خصوصی, مصالح عمومی,
ملخص المقالة :
این مقاله با مطالعهی قرآنی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی به بررسی میزان، ضرورت و حدود مشروعیت حفظ نظام، منافع ملی و مصلحت عمومی و نیز تزاحم و تقابل آنها با حفظ حریم خصوصی افراد پرداخته است. اهمیتِ مسأله تحقیق اینکه افراد در جامعه و در مقام حیات جمعی، دارای حقوق مختلف- اعم از فردی و اجتماعی- هستند که عملاً بخشی از این حقوق با یکدیگر یا با حق فرد دیگر و مصلحت جمع، در تزاحم هستند. از این رو برای برقراری نظم اجتماعی باید به قواعد جامعی استناد کرد که از یک سو حقوق و آزادیهای فردی را به عنوان حریم خصوصی محترم شمارد و از سوی دیگر از حقوق اجتماعی یا مصالح عمومی پاسداری کند. در نتیجه با مطالعه قرآنی و بررسی منابع فقهی و البته ضمن رجوع به مبانی حقوقی و قوانین موضوعه مبتنی بر خرد عمومی، میتوان گفت قوانینی که برای حفظ نظام و مصلحت عمومی وضع شدهاند، گر چه بعضاً و از حیث ظاهر با حفظ حریم خصوصی افراد تداخل و تزاحم دارند. امّا عموماً و در حقیقت امر برای محافظت از همان حریم خصوصی و آرامش هر یک از افراد وضع شدهاند.
_||_