گونه‌شناسی کاربرد مثال روایات تفسیری اهل بیت در تفسیر آیات قرآن
الموضوعات : فصلنامه مطالعات قرآنی
1 - دکتری تفسیر، عضو هیأت علمی دانشگاه قرآن و حدیث
2 - کارشناسی ارشد از دانشگاه قرآن و حدیث قم
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
قرآن کریم به عنوان معجزه جاوید پیامبر اکرم(ص) به دلایل مختلفی نیازمند تفسیر و تبیین است، در این میان روایات تفسیری پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت ایشان که به استناد بسیاری از آیات و روایات، تنها کسانی هستند که آگاهی کامل به معارف قرآن و مقصود آن دارند، به عنوان هدیه‌ای ارزشمند به وسیله تفاسیر روایی و کتب حدیثی شیعه و اهل سنت به دست ما رسیده است و این روایات سرشار از مؤثرترین امثال‌اند. این نوشته با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از ابزار کتابخانه‌ای تلاش کرده تا با تعریف مثال، به بررسی گونه‌های مختلف مثال، و ویژگی‌های تشبیهی آن‌ها که عموماً از آن‌ها غفلت می شود، مورد بررسی قرار گیرند. در پایان به این نتیجه دست یافتیم که بهره گیری از این روش ها برای تفسیر قرآن کریم بسیار مفید و دلنشین و تبعیّت از این گونه سیره تفسیری، راهگشای مفسران است. با این روش است که می‌توان باعث ارائه مفاهیم بلند و والای قرآنی در قالب محسوسات و بدیهیات به مخاطبان گردید و به هدف نهایی که تفهیم مطالب و بعد از آن عمل به آیات است نائل آمد.
قرآن کریم.
بحرانی، سید هاشم. 1374ش، البرهان فی تفسیر القرآن، بی جا: مؤسسه بعثت.
بغوی، حسین بن مسعود. 1420ق، معالم التنزیل، چ1، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
ثعلبی، احمد بن محمد. 1422ق، الکشف والبیان، چ1، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
جرجانی، عبدالقاهر. 1368ش، دلائل الاعجاز، مترجم: محمد رادمنش، مشهد: آستان قدس رضوی.
جرجانی، عبدالقاهر. 1412ق، اسرار البلاغة، محقق: محمود محمد شاکر، جده: دار المدنی.
حویزی، عبد علی بن جمعه. 1415ق، تفسیر نور الثقلین، چ4، بی جا: اسماعیلیان.
سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر. 1404ق، الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، چ1، قم: کتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی.
فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی. ،1415ق، تفسیر الصافی، چ2، تهران: مکتبة الصدر.
مجلسی، محمد باقر. 1403ق، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمّة الأطهار، چ2، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
معرفت، محمد هادی. 1385ش، التفسیر والمفسرون فی ثوبه القشیب، قم: التمهید.
مؤدب، سید رضا. 1380ش، روش‌های تفسیر قرآن، چ1، قم: نشر اشراق.
مقالات
کمالی بانیانی، مهدی رضا. تابستان 1393ش، «واکاوی بیان شیوه‌های تمثیلی در قرآن کریم»، فصلنامه مطالعات قرآنی جیرفت، سال پنجم، ش18.
راد، علی. بهار و تابستان 1393ش، «گونه شناسی احادیث تفسیری؛ از نظریه تا تطبیق»، دو فصلنامه علمی- تخصصی تفسیر اهل بیت، سال دوم، ش1.
_||_The Holy Quran.
Bohrani, Seyed Hashem. 1995, Al-Burhan Fi Tafsir Al-Quran, Bija: Ba'ath Institute.
Baghui, Hussein bin Massoud. 1420 AH, Ma'alim al-Tanzil, V. 1, Beirut: Dar Al-Ihyaa Al-Tarath Al-Arabi. Thalabi, Ahmad bin Muhammad 1422 AH, Al-Kashf Walbyan, V 1, Beirut: Dar Al-Ihyaa Al-Tarath Al-Arabi. Jorjani, Abdul Qahir 1989, The Evidence of Miracles, Translated by Mohammad Radmanesh, Mashhad: Astan Quds Razavi.
Jorjani, Abdul Qahir 1412 AH, Secrets of Rhetoric, researcher: Mahmoud Muhammad Shakir, Jeddah: Dar al-Madani.
Haweizi, Abdul Ali bin Juma. 1415 AH, Tafsir Noor al-Thaqalin, V 4, Bija: Ismailian.
Siouti, Abdul Rahman bin Abi Bakr. 1404 AH, Al-Durr Al-Manthur Fi Al-Tafsir Bal-Mathur, V 1, Qom: Public Library of Grand Ayatollah Marashi Najafi.
Faiz Kashani, Mohammad bin Shah Morteza. , 1415 AH, Tafsir Al-Safi, V 2, Tehran: Sadr School.
Majlesi, Mohammad Baqir, 1403, Bahar Al-Anvar Al-Jamea Ledorr Akhbar Al-Athar, V 2, Beirut: Dar Ehya Al-Taras Al;-Arabi
Maarefat, Mohammad Hadi, 2006, Interpretation and commentators on the reward of Qashib, Qom: Al-Tamheed.
Moadab, Seyed Reza 2001, Methods of interpreting the Qur'an, V 1, Qom: Ishraq Publishing.
Articles
Kamali Baniani, Mehdi Reza. Summer 2014, "Analysis of the expression of allegorical methods in the Holy Quran", Quarterly Journal of Quranic Studies, Jiroft, Year 5, Vol.
Rad, Ali. Spring and Summer 2014, "Typology of interpretive hadiths; From Theory to Application ", two scientific-specialized quarterly journals of Ahl al-Bayt interpretation, second year, vol.1
