نقش توسعه ی حمل و نقل عمومی محور(TOD) در عدالت فضایی شهر(نمونه موردی: شهر کرمانشاه)
الموضوعات :نگین احدی 1 , زهره داودپور 2 , مریم معیتی فر 3
1 - دانشجوی دکتری گروه شهرسازی، واحدقزوین، دانشگاه آزاداسلامی، قزوین، ایران
2 - دانشیار، گروه معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
3 - استادیار، گروه معماری وشهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
الکلمات المفتاحية: عدالت فضایی, سیستم حمل و نقل عمومی محور(TOD), شهر کرمانشاه, مناطق هشت گانه.,
ملخص المقالة :
عدالت مفهومی است که هیچ گاه دغدغه بشر از آن عاری نبوده است. نام گذاری دهه چهارم انقلاب بنام پیشرفت و عدالت بیانگر این واقعیت است که عدالت و پیشرفت بدون یکدیگر فاقد ارزش است. توسعه ای که در آن عدالت نباشد پیشرفتی را در بر نخواهد داشت؛لذاپیشرفت بدون عدالت یعنی توسعه فقردربرنامه ریزی شهری آنچه به تحقق پذیری بیشتر عدالت شهری کمک می کند، توجه به عدالت فضایی و تعادل بخشی بین تمرکز جمعیت وخدمات است.لذاپژوهش به دنبالِ تبیین جایگاه حقوق عمومی در نظام برنامه ریزی شهری با تأکید بر سیستم حمل و نقل همگانی و همچنین تحلیل شبکه ای سیستم حمل ونقل عمومی از منظر عدالت فضایی، در جهت دست یابی به عدالت اجتماعی است. روش تحقیق این مقاله،روش ترکیبی و از نوع مطالعات کاربردی- بنیادی است.پژوهش حاضربااستفاده ازنرم افزار ARCGIS و با بهره گیری از تکنیک تحلیل شبکه ای (Network-Analyst)به بررسی سیستم حمل و نقل عمومی در8منطقه شهر کرمانشاه با استناد به استاندارهای دسترسی به ایستگاه ها پرداخته است.نتایج خروجی ازتحلیل پژوهش نشان می دهد شبکه حمل و نقل عمومی موجود (تاکسی و اتوبوس) سطح بسیار محدودی از مناطق 8 گانه مورد بررسی را تحت پوشش خدمات رسانی قرار میدهد.مناطق 2 و یک شهرداری شهرکرمانشاه دارای دسترسی مناسب به سیستم حمل و نقل عمومی هستند و دسترسی ساکنین سایر محله ها به ایستگاه هادربازه های زمانی بسیارطولانی اتفاق می افتد که ناشی ازعدم گسترش وتوزیع فضایی نامتناسب شبکه حمل ونقل همگانی درسطح شهرکرمانشاه شده است که به دنبال آن تحقق عدالت فضایی راباچالش هایی مواجه کرده است.
سقائی، محسن؛ شهسواری، محمودرضا و خدامی، هاجر. (1398). بررسی میزان رضایت مندی شهروندان شهر اصفهان از شبکه حمل ونقل عمومی و عوامل موثر بر آن (مطالعه موردی: شهروندان مناطق 1 و3 و5 و6 و8). جاده . 145-156.
کریمی رهنما، آرزو، فرامرزی، مهسا، جمالی سیروس و ستارزاده، داریوش ، (۱۳۹۹). تدوین الگوی توسعه حمل و نقل محور (TOD) با ملاحضه ساختار کلان شهری (مورد: تبریز)، فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، ۱۰(۲)، ۷۱۹-۷۳۹.
صداقتی، عاطفه و طالب خواه، حمید ، (۱۳۹۸). توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی و کاهش جزایر حرارتی در شهرها: پیشنهادهایی برای تلفیق راهکارها (نمونه موردی: شهر بجنورد)، فصلنامه انسان و محیط زیست، ۱۷(۲)، ۱-۱۴.
مجیدی خامنه، بتول ، محمدیان مصمم، حسن ، ضرغامی، سعید و غفوری، یوسف ، (۱۳۹۵). ارزیابی اثرات توسعه حمل و نقل عمومی (مترو و BRT) بر کاربری زمین شهری (نمونه موردی: منطقه ۷ شهرداری تهران)، مجله پژوهش های دانش زمین، ۷(۲۷)، ۴۴-۶۴.
قنبری، ابوالفضل؛ سالکی ملکی، محمد علی و قاسمی خویی، معصومه. (1398). ارزیابی فضایی هسته های فرعی پیشنهادی طرح جامع جدید شهر تبریز برای تبدیل به مراکز توسعه حمل ونقل محور (TOD). برنامه ریزی فضایی جغرافیا 23-46.
رفیع¬پور، فرامرز(1395)، ((توسعه و تضاد))، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، چاپ اول.
یی جان، کاسموس، کاتا،یاهیچیا؛(2020). اندازه گیری نابرابری های اجتماعی-اقتصادی در دسترس بودن فضای سبز در شهرهای پسا سوسیالیستی.117-102434.
رضویان، محمدتقی و دارابی، سجاد ، (۱۳۹۸). تحلیل سیستم حمل و نقل عمومی درون شهری با تاکید بر اتوبوس درون شهری (مورد مطالعه شهر ایلام)، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس، ۱۱(۳۹)، ۱۱۷-۱۳۴.
درگاهی، محمدمهدی ، رضویان، محمدتقی ، توکلی نیا، جمیله و نیکنامیان، سروش، (۱۳۹۹). بازآفرینی سکونت گاه های غیررسمی با بهره گیری از الگوی توسعه مبتنی بر حمل و نقل TOD نمونه موردی : شهر همدان، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس، ۱۲(۴۴)، ۱۱۱-۱۳۸.
آورغامی، مرتضی، کی نژاد، محمدعلی و علیزاده، بهرام ، (۱۳۹۷). تبیین چارچوب مفهومی- عملیاتی از عدالت فضایی در شهرسازی اسلامی، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، ۸(۳۱)، ۳۴۹-۳۵۸.
داوودپور،زهره، جاسمی زرکانی، اسفندیار،(1400) ارزیابی و ارائه سیاستهای توسعه و کارآمدی بافتهای مسألهدار شهری با مدل FAHP و سیستم اطالعات جغرافیایی GIS( مورد: منطقه 12 کالنشهر تهران(،ص87-100.
محسن کلانتری، محسن احدنژاد روشتی، ابوالفضل مشکینی، محمدجواد نوروزی، (۱۳۹۹). تحلیل ساختاری-کارکردی توسعه حمل و نقل محور در محدوده طرح ترافیک کلانشهر تهران، فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، ۱۰(۳۸)، ۱۲۵-۱۴۲.
آلاتر ، دی.؛ فورلان، آر؛ گروسوالد، م.، و المتوی، ر. (2021). منطقه تجاری خلیج غربی در دوحه، ایالت قطر: پیش بینی یک توسعه ترانزیت محور پر جنب و جوش. طرح ها، 5(2)، 33.
الصایغ، لینا، خسروی، حسین (1402). طراحی محدوده ایستگاهی مترو محمدشهر کرج، براساس رویکرد توسعه میتنی برحمل ونقل عمومی، اندیشه راهبردی شهرسازی، دوره 1، شماره 2.
اشتری، احمد؛ شعرا، قاسم؛ عظیمی، محمدجعفر؛ میرزایی، مهدی.(1402). بررسی وضعیت حمل و نقل شهر مهاجران استان مرکزی. فصلنامه علمی تخصصی مدیریت حسابداری واقتصاد، دوره7 ، شماره 35پاییز- (6صفحه، از 56 تا 61) .
حسینی، سید جلال الدین؛ رجبی، آزیتا؛ اصفهان، افشین؛ رضوانی،علی اصغر.(1401). تحلیل و وضعیت توسعه حمل و نقل متمرکز(TOD)در مناطق 1 و 12 شهر تهران. مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره17، شماره2- شماره پیاپی 59، صفحه 547-562.
عظیمی آملی، جلال؛ متولی، صدرالدین؛ سرور، رحیم؛ علیزاده، تهمینه.(1402). سیستم های حمل ونقل عمومی درمسیر پایداری، ارزیابی موانع ها و چالش ها محدوده مورد مطالعه کلان شهر تهران، مطالعه برنامه ریزی سکونتگاه¬های انسانی، دوره13،شماره 63 رتبه Bدانشگاه آزاد.
نوبهار قزلجه میدان، رسا؛ حکیمی، هادی؛.(1402). بررسی نقش توسعه حمل و نقل محور (TOD) در بازآفرینی کاربری اراضی شهری (نمونه موردی: ایستگاه مترو میدان ساعت شهر تبریز (خط یک)، فصلنامه برنامه¬ریزی فضایی(جغرافیا)، دوره13-شماره4.
Saqai, Mohsen; Shahesvari, Mahmoudreza and Khodami, Hajar. (2018). Investigating the level of satisfaction of the citizens of Isfahan city with the public transportation network and the factors affecting.it (case study: citizens of regions 1, 3, 5, 6, and 8). Roaگ), 10(2), 719-739. (In Persian)
Sedaghati, Atefeh and Talibkhah, Hamid, (2018).Development based on public transportation and reduction of heat islands in cities: suggestions for combining solutions (case example: Bojnoord city), Human and Environment Quarterly, 17(2), 1-14. (In Persian)
Majidi Khamene, Betoul, Mohammadian Mesamrim, Hassan, Zarghami, Saeed and Ghafouri, Youssef, (2015). Evaluating the effects of public transportation development (metro and BRT) on urban land use (case example: District 7 of Tehran Municipality), Journal of Land Science Research, 7(27), 44-64. (In Persian).
Ghanbari, Abolfazl; Saleki Maleki, Mohammad Ali and Ghasemi Khoei, Masoumeh. (2018). Spatial evaluation of the proposed sub-nuclei of the new master plan of Tabriz city to become transportation-oriented development centers (TOD).Spatial Planning Geography 23-46(InPersian).
Rafi-Pour, Faramarz (2015), "Development and Conflict", Shahid Beheshti University Publications, first edition(InPersian)
Yi Jian et al, 2020; Csomos et al, 2021; Qio et al, 2022; Kato-Huerta & Geneletti, 2023; Cavicchia, 2023 McKane & Hess, 2023; Łaszkiewicz et al, 2021; Zhang et al, )2020) .Measuring socio-economic disparities in green space availability in post-socialist cities.
Razovian, Mohammad Taqi and Darabi, Sajjad, (2018). Analysis of the public transport system in the city with an emphasis on the bus in the city (case study of Ilam city), Zagros Perspective Geography and Urban Planning Journal, 11(39), 117-134(InPersian).
Dargahi, Mohammad Mehdi, Razavian, Mohammad Taghi, Tavakolnia, Jamila and Niknamian, Soroush, (2019). Regeneration of informal settlements using the development model based on TOD transportation, a case study: Hamedan city, Zagros Perspective Geography and Urban Planning Journal, 12(44), 111-138(InPersian)
Avargami, Morteza, Kaynejad, Mohammad Ali and Alizadeh, Bahram, (2017). Explaining the conceptual-operational framework of spatial justice in Islamic urban planning, Iranian Islamic City Studies Quarterly, 8(31), 349-358(InPersian)
Davoudpour, Zohra, Jasmi Zarkani, Esfandiar, (1400) Evaluation and presentation of development and efficiency policies of problematic urban contexts with FAHP model and GIS geographic information system (Case: District 12 of Tehran Metropolis), pp. 100-87(InPersian).
Mohsen Kalantari, Mohsen Ahdanjad Roshti, Abolfazl Meshkini, Mohammad Javad Nowrozi, (2019). Structural-functional analysis of transportation-oriented development within the scope of the traffic plan of Tehran metropolis, Regional Planning Quarterly, 10(38), 125-142(InPersian)
Alattar, D., Furlan, R., Grosvald, M., & Al-Matwi, R. (2021). West Bay Business District in Doha, State of Qatar: Envisioning a Vibrant Transit-Oriented Development. Designs, 5(2), 33.
Al-Sayigh, Lina, Khosravi, Hossein (1402). The design of the metro station area of Mohammadshahr Karaj, based on the development approach based on public transportation, Urban Strategic Thought, Volume 1, Number 2. (InPersian).
Ashtari, Ahmed; Shaara, Qasim; Azimi, Mohammad Jaafar; Mirzaei, Mahdi. (1402). Investigating the transport situation of the city of Mohajeran in Central Province. Specialized Scientific Quarterly Journal of Accounting and Economic Management, Volume 7, Number 35, Fall - (6 pages, from 56 to 61) .(InPersian).
Hosseini, Seyed Jalaluddin; Rajabi, Azita; Isfahan, Afshin; Rizvani, Ali Asghar. (1401). Analysis and development status of centralized transportation (TOD) in districts 1 and 12 of Tehran. Human Settlements Planning Studies, Volume 17, Number 2- Serial Number 59, Page 547-562. .(InPersian).
Azimi Amoli, Jalal; Trustee, Sadruddin; Sarwar, Rahim; Alizadeh, Tehmina. (1402). Public transportation systems in the path of sustainability, evaluation of obstacles and challenges, the study area of Tehran metropolis, human settlement planning study, 13th year, number 63, rank B, Azad University.(InPersian).
Nobahar Qazalje Square, Rasa; Hakimi, Hadi (1402). Investigating the role of transportation-oriented development (TOD) in re-creating urban land use (case example: Saat square metro station in Tabriz city (Line 1), Spatial Planning Quarterly (Geography), Volume 13-Number4 .(InPersian)
