بررسی رابطه تسهیل‌گری و شفابخشی فرهنگ بومی با نگرش نوجوانان به اعتیاد: نقش واسطه‌‌ای سبک‌های دلبستگی
الموضوعات : مدیریت فرهنگی
هادی سارانی
1
,
حسنعلی ویسکرمی
2
,
عزت الله قدم پور
3
1 - دانشگاه لرستان
2 - دانشگاه لرستان
3 - دانشیار روانشناسی تربیتی
الکلمات المفتاحية: باورهای فرهنگی, نگرش به اعتیاد, سبک هویت, سبک دلبستگی,
ملخص المقالة :
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر فرهنگ بومی بر نگرش دانش¬آموزان دوم متوسطه به مصرف مواد با نقش واسطه¬ای سبک¬های دلبستگی و هویت انجام گرفت. روش پژوهش همبستگی- توصیفی از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه پژوهش شامل همه¬ی دانش¬آموزان دوم متوسطه دوم شهرستان خرم¬آباد بود که در سال تحصیلی 1401 – 1402 مشغول به تحصیل بودند. حجم نمونه 380 دانش¬آموز بود که با روش نمونه گیری طبقه¬ای نسبی انتخاب گردید. ابزار اندازه¬گیری شامل پرسشنامه¬های استاندارد نگرش به اعتیاد نظری (1380)، سبک دلبستگی، کولینز و رید (1990)، سبک هویت، برزونسکی (1992) و پرسشنامه محقق ساخته باورهای فرهنگی بومی بود. یافته¬ها نشان دهندۀ برازش مطلوب داده¬ها با مدل پیشنهادی بود. بین باورهای فرهنگی بومی و نگرش دانش¬آموزان به اعتیاد رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد (05/0>P). همچنین نتایج نشان داد که سبک¬های هویت و دلبستگی رابطه بین باورهای فرهنگی بومی و نگرش دانش¬آموزان به مصرف مواد را میانجی¬گری می¬کند (05/0>P). در نتیجه، باورهای فرهنگ بومی می¬تواند، نقش کلیدی در نگرش مثبت یا منفی دانش¬آموزان به مصرف مواد ایفا کند. بنابراین شناسایی عوامل مخاطره¬آمیز و تقویت عوامل محافظت¬کنند فرهنگ بومی می¬تواند، نفش پیشگیری از اعتیاد را میان اقوام مختلف ایرانی داشته باشد.
منابع:
اصغری، ف؛ مالکی، م؛ سعادت، س. (1393). رابطه سبک¬هاي دلبستگی و پیوندهاي والدینی با آمادگی اعتیاد در دانشجویان، فصلنامه نسیم تندرستی، 3 (2)، 8- 1، 1393.
امینی، ن؛ غفاری جاهد، ز. (1397). پیش¬بینی پذیری اعتیاد نوجوانان با توجه به سبک هویت، مجله پیشرفت¬های نوین در علوم رفتاری، 2 (3)، 19، 19-1.
حبیبی، م و عاشوری ا. (1393). رابطه راهبردهاي مقابله با تنش و سلامت روان با نگرش به اعتياد نوجوانان، مجله تحقیقات علوم رفتاری، 12 (2). http://rbs.mui.ac.ir/article-1-370-fa.html
حجت، س. ک؛ آزادي، ا؛ منادي زیارت، ح؛ نوروزي خلیلی، م؛ حاتمی، س. ا؛ رضایی، مهدي (1394). اثربخشی شناخت درمانی گروهی عوارض تریاك در نگرش به اعتیاد نوجوانان داراي والد معتاد، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، 22 (4)، 358- 349. http://journal.bums.ac.ir/article-1-1919-fa.html
حسین زاده فرمی، م؛ صادقی ده چشمه، س. (1398). تبیین مصرف مواد مخدر در بین اقوام منطقه مرکزی شهر کرد، مسائل اجتماعی ایران، 10 (2)، 129- 111. http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3174-fa.html
حسینی، م. ش. (1397). تحلیل عناصر فرهنگی و عادات فرهنگی مردم در خصوص آسیب اجتماعی اعتیاد در روستاي مرزیجران از توابع اراك، فصلنامه دانش انتظامی پلیس استان مرکزی، 8 (1)، 122- 95.
صدیق سروستانی، ر؛ قادری، ص. (1388). هنجارهاي تسهيل كنندة مصرف مواد مخدر (ترياك و نظاير آن) در ميان خرده فرهنگ¬هاي قومي در ايران. فصلنامه دانش انتظامی، 10 (2)، 109- 82.
ميرفردي، ا؛ شهریاری، م. (1396). مطالعه قوم نگارانه¬ي هنجارها و توصيه هاي عاميانه تشويق کننده مصرف مواد مخدر (مورد مطالعه: قوم عرب شهرستان اهواز، فصلنامه اعتیاد پژوهی، 11(43)، 106- 125. http://etiadpajohi.ir/article 1-1081 fahtml-
مومبینی، م. ع؛ حسین زاده، ع. ح؛ مومبینی، آ. (1398). بررسی عوامل اجتماعی- فرهنگی مؤثر بر گرایش به مصرف مواد مخدر بر مبنای رویکرد کج رفتاری (مورد مطالعه: جوانان شهر اهواز)، فصلنامه توسعه اجتماعی، 13 (3)، 197- 228. Doi: 10.22055/qjsd.2018.14568
نیک منش، ا؛ دهقانی، م؛ حبیبی عسگر آباد، م؛ فلاح تفتی، ص؛ صلواتی، س. (1397). كاركرد خانواده و گرايش به مصرف مواد در نوجوانان: نقش واسطه اي انسجام و آشفتگي هويت، خانواده پژوهی، 14 (56)، 577- 563.
وجودی، ب؛ عبدل¬پور، ق؛ بخشی¬پور رودسری، ع؛ عطارد، ن. (1393). پیش-بینی آمادگی به اعتیاد بر اساس سبک هویت، فرزندپروری و راهبردهای مقابله¬ای در دانش¬آموزان دبیرستانی. طب انتظامی، 3 (2)، 134-123.
Bear, U. R., Garroutte, E. M., Beals, J., Kaufman, C. E., & Manson, S. M.. (2018). Spirituality and mental health status among Northern Plain tribes. Mental Health, Religion and Culture, 21, 274–287.
Beckwith, M., Best, D., Savic, M., Haslam, C., & Bathish, R. (2019). Social Identity Mapping in Addiction Recovery (SIM-AR): extension and application of a visual method. Addiction Research & Theory, 27(6), 462- 471.
Carvajal, S & Young, R. S. (2009). Introduction to the Proceedings for the Conference: Culturally Based Substance Abuse Treatment for American Indians/Alaska Natives and Latinos. J Ethn Subst Abuse. 8(3): 207–222. doi: 10.1080/15332640903110427
Cornejo, M., Agrawal, S., Chen, J. Yeung, A., Trinh, N..H. (2020). Cultural Risk and Protective Factors for Depressive Symptoms in Asian American College Students. Adolescent Res Rev 5, 405–417.
Czyżowska, N. (2022). Identity Processing Style and Meaning in Life among Emerging Adults: Mediational Role of Commitment, Int J Environ Res Public Health, 19 (11): 6585.doi: 10.3390/ijerph19116585
de Moor, E. L., Sijtsema, J. J., Weller, J. A., & Klimstra, T. A. (2022). Longitudinal links between identity and substance use in adolescence. Self and Identity. 21 (1), 113- 136.
Dodds, H., Hunter, D. J. (2022). Culture as both a risk and protective factor for vicarious traumatisation in nurses working with refugees: a literature review. Jres nurs, 27(4): 357–371. DOI: 10.1177/17449871221085863
Dogutas, A. (2023) Sociological Influences on Addiction: Culture and Ethnicity. Open Journal of Social Sciences, 11, 617-629. doi: 10.4236/jss.2023.119038.
Estevez A, Jauregui P, Lopez-Gonzalez H. (2019). Attachment and behavioral addictions in adolescents: the mediating and moderating role of coping strategies. Scand J Psychol. 60(4):348–60. DOI: 10.1111/sjop.12547
Fooladvand Kh., Borjali, A., Hosein Sabet, F., Delavar, A. (2017). Decision- making styles and attitude towards substances: Predictors of poten tial addiction in adolescents. Practice in Clinical Psychology. 5 (2), 91-98. 10.18869/acadpub.jpcp.5.2.91
Fraley, R. C., & Roisman, G. I. (2019). The development of adult attachment styles: four lessons. Current Opinion in Psychology, 25(1), 26-30. DOI: 10.1016/j.copsyc.2018.02.008
Gonzalez, M. B., Sittner, K. J & Walls, M. L. (2022). Cultural efficacy as a novel component of understanding linkages between culture and mental health in Indigenous communities, Am J Community Psychol, 70(1-2): 191–201. doi: 10.1002/ajcp.12594
Gray KM, Squeglia LM (2018). Research Review: What have we learned about adolescent substance use? J Child Psychol Psychiatry, 59 (6):618–27.
Hamidullah, Sh., Thorpe, H. H. A., Frie, A, J., Mccurdy, D. R & Khokhar, Y. J. (2020). Adolescent Substance Use and the Brain: Behavioral, Cognitive and Neuroimaging Correlates. Frontiers in Human Neuroscience, 14. doi: 10.3389/fnhum.2020.00298.
Han, L., Berry, J. W., & Zheng, Y. (2016). The relationship of acculturation strategies to resilience: the moderating impact of social support among qiang ethnicity following the 2008 chinese earthquake. PLoS One 11:e0164484. doi: 10.1371/journal.pone.0164484
Hirchak, K. A., Nadeau, M., Vasquez, A., Hernandez-Vallant, A., Smith, K., Pham, C., Oliver, K. A., Baukol, P., Lizzy, K., Shaffer, R., Herron, J., Campbell, A. N.C., Venner, K. L., (2022). Centering culture in the treatment of opioid use disorder with American Indian and Alaska Native Communities: Contributions from a National Collaborative Board, American Journal of community psycholology, 71 (1-2), 174-183. https://doi.org/10.1002/ajcp.12620
Hoenicka, MAK, Lo´pez-de-la-Nieta O, Martı´nez al. (2022) Parental bonding inretrospect and Rubio JL, Shinohara K, Neoh MJY, Dimitriou D, et adult attachment style: A comparative study between Spanish, Italian and Japanese cultures. PLoS ONE 17(12): e0278185
LaVallie, C., Sasakamoose, J. (2021). Promoting indigenous cultural responsivity in addiction treatment work: the call for neurodecolonization policy and practice, Journal of Ethnicity in Substance Abuse, 22,3, 477-499. https://doi.org/10.1080/15332640.2021.1956392
Maina, G., Mclean, M., Mcharo, S., Kennedy, M., Djiometio, J., King, A. (2020). A scoping review of school-based indigenous substance use prevention in preteens (7-13 years). Subst Abuse Treat Prev Policy, 15:74. https://doi.org/10.1186/s13011-020-00314-1
McLellan, AT., McKay, JR., Forman, R, Cacciola J., Kemp, J. (2005). Reconsidering the evaluation of addiction treatment: from retrospective follow-up to concurrent recovery monitoring. Addiction. 100(4): 447-58. DOI: 10.1111/j.1360-0443.2005.01012.x
Mohebi, M.D., Ayubi, E., Azmoodeh, A., Sargolzaie, N. (2018). The relationship between identity styles and addiction vulnerability: A cross-sectional study among medical students in Zahedan, South Eastern Iran, Psychiatry Research, 268,184-188. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2018.07.014
Muttaqin, D. (2020). The role of cultural orientation in adolescent identity formation: Self-construal as a mediator. Makara Human Behavior Studies in Asia. 24(1), 7-16. doi:10.7454/hubs.asia.1050719.
Nakhoul, L., Obeid, S., Sacre, H ., Chadia, H., Michel S., Rabih H., Akel, M., Pascale S & Souheil H. (2020). Attachment style and addictions (alcohol, cigarette, waterpipe and internet) among Lebanese adolescents: a national study. BMC psychology, 8 (33). https://doi.org/10.1186/s40359-020-00404-6.
Nasim, A., Anita, F., Townsend, T. G., Corona, R & Faye, B. (2011). Cultural Protective Factors for Community Risks and Substance Use Among Rural African American Adolescents. Journal of Ethnicity in substance Abuse, 10, 4. DOI:10.1080/15332640.2011.623510
Nombora, O., Certo, A., Silva, B. F., Venâncio, A (2023).Incorporating Culture into The Treatment of Substance Use Disorder: A Narrative Review, Eur Psychiatry, 66 (1),S670. doi: 10.1192/j.eurpsy.2023.1397.
Plummer, C. A., Njuguna, W. (2009). Cultural protective and risk factors: Professional perspectives about child sexual abuse in Kenya. Child Abuse & Neglect 33, 524–532. Plummer, Carol A., Njuguna Wambui (2009). Cultural protective and risk factors: Professional perspectives about child sexual abuse in Kenya. Child Abuse & Neglect 33, 524–532. DOI: 10.1016/j.chiabu.2009.02.005
Richer, A. M S., L Roddy, A. (2023).Culturally tailored substance use interventions for Indigenous people of North America: a systematic review. J Ment Health Train Educ Pract, 18(1): 60–77. doi: 10.1108/jmhtep-07-2021-0088
Reilly, R., Gendera, S., Treloar, C ., Roe, Y., Conigrave, K., Azzopardi, P., Ward, J. (2020). Identifying risk and protective factors, including culture and identity, for methamphetamine use in Aboriginal and Torres Strait Islander communities: Relevance of the ‘communities that care’ model. Social science & Medicine,, 266, 113451. DOI: 10.1016/j.socscimed.2020.113451
Shelby, C.L. (2016). The Culture of Addiction. In: Addiction. Palgrave Macmillan, London. https://doi.org/10.1057/9781137552853_5.
Shell, D. F., Newman., I. M., Fang, X. (2010). The Influence of Cultural Orientation, Alcohol Expectancies, and Self-efficacy on Adolescent Drinking Behavior in China. Educational Psychology Papers and Publications. 173. DOI: 10.1111/j.1360-0443.2010.03006.x .
Soto, C., West, A.E., Ramos, G.G., Unger, J.B. (2022). Substance and Behavioral Addictions among American Indian and Alaska Native Populations. Int. J. Environ. Res. Public Health, 19, 2974, DOI: 10.3390/ijerph19052974 .
Vega, E. (2023). Insecure attachment as a predictor variable of dependence towards people and substances in young people. MLS-Psychology Research, 6 (1), 25-44. doi: 10.33000/mlspr.v6i1.1277.
Verbunt, E., Luke, J., Paradies, Y., Bamblett, M., Salamone, C., Jones, A & Kelaher, M. (2021).Cultural determinants of health for Aboriginal and Torres Strait Islander people – a narrative overview of reviews, Verbunt et al. International Journal for Equity in Health, 20:181. https://doi.org/10.1186/s12939-021-01514-2
Villagrán, A., Lund, C., Duncane, R., Lossiu, M. I. (2022). The effect of attachment style on long-term outcomes in psychogenic nonepileptic seizures: Results from a prospective study. Epilepsy & Behavior, 135, 108890. DOI: 10.1016/j.yebeh.2022.108890 .
Webb, L., Clayson, A., Duda – Mikulin, E & Cox, N. (2022).‘I’m getting the balls to say no’: Trajectories in long-term recovery from problem substance use. Journal of Health Psychology, 27 (1), 69- 80. DOI: 10.1177/1359105320941248
Wood, A. P., Dawe, S., & Gullo, M. J. (2013). The role of personality, family influences, and prosocial risk-taking behavior on substance use in early adolescence. Journal of Adolescence, 36(5), 871-881. DOI: 10.1016/j.adolescence.2013.07.003 .
Wu, J., Smye, V., Hill, B., Antone, J & MacDougall, A. (2023). Exploration of Existing Integrated Mental Health and Addictions Care Services for Indigenous Peoples in Canada. Int. J. Environ. Res. Public Health, 20(11), 5946. https://doi.org/10.3390/ijerph20115946.
Zhao,Y., Qin, F., Han, Sh., Li, Sh., Zhao, Y., Wang, H., Tian, J & Cen, X. (2022). MicroRNAs in drug addiction: Current status and future perspectives. Pharmacology & Therapeutics, 236,108215. https://doi.org/10.1016/j.pharmthera.2022.108215.
