جایگاه تاریخ نزد سه تن از اندیشمندان عرب معاصر محمد عابد جابری، محمد ارکون و محمد طالبی
الموضوعات : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)
1 - دانش آموخته دکتری علوم سیاسی گرایش اندیشه سیاسی ، دانشکده علوم سیاسی ، واحد تهران
مرکزی، دانشگاه آزاد، تهران ، ایران
الکلمات المفتاحية: "عقل عربی", "ارکون", "جابری", "عقل اسلامی", "طالبی",
ملخص المقالة :
محمد ارکون نقد سنت را پیش شرط آزادی واقعی مسلمانان قلمداد می‌کند و محمد عابد الجابری آن را بحران نوآوری می‌داند که نمی‌توان آن را حل نمود، مگر با بازخوانی انتقادی و امروزین سنت ما. الجابری مقصود خود از سنت را اینچنین بیان می‌کند: منظور از سنت به همان سان که در گفتمان نهضت عربی نوین و معاصر مشخص است، همان عقیده و شریعت، زبان، ادبیات، هنر، کلام، فلسفه، تصوف و… البته پیش از عصر انحطاط است.سنت اسلامی در دید عابد الجابری عبارت است از: مجموعه‌ای عقاید، قانون‌گذاری و دانش‌هایی که در زبانی بیان و قالب‌بندی می‌شوند که در عصر تدوین (سه قرن نخست هجری) و پس از آن نوشته شده‌اند که با برپایی امپراتوری عثمانی در قرن دهم آخرین نمودهای آن از حرکت باز ایستاد و بر ساحل نشست.ارکون به پژوهش‌های آنترپولوژی معاصر استناد می‌کند تا مفهوم سنت و درون‌مایه آن را مشخص کند. اما به اعتقاد محمد طالبی رابطه‌ی دین و سیاست یکی از چهار موضوع اصلی مربوط به اسلام دوران ماست. دیگر موضوعات عبارت‌اند از: تفسیر قرآن و سنت، معرفت دینی و بحث و گفت‌وگوی دینی. با این حال به نظر می‌رسد که بحث و گفت‌وگو برجسته‌ترین موضوع در آثار طالبی است؛ چه گفت‌وگوی درونی اسلام و چه گفت‌وگوی اسلام با دیگر ادیان.روش تحقیق مذکورتاریخی است.
- ارکون، محمد (1362)، چگونه قرآن بخوانیم؟ ترجمه:حامدفولادوند، انتشارات عطایی، تهران
- ارکون، محمد (1379)، چگونه می توان درجوامع اسلامی ازتسامح سخن گفت؟ ترجمه:عبدالرضاهمدانی، نشریه بازتاب اندیشه، شماره3
- ارکون، محمد (1379)، نقدعقل اسلامی، ترجمه:محمدمهدی خلجی، انتشارات ایده، تهران
- ارکون، محمد (1389)، تاریخمندی اندیشه عربی اسلامی، ترجمه:رحیم حمداوی، انتشارات سوین، تهران
- ارکون، محمد و وصفی، محمدرضا، گفتگو:یافتن الگویی پویا واجتهادی برای بازتعریف اندیشه دینی، اینترنتی
- ارکون، محمد وگارده، لویی (1370)، اسلام:دیروز-فردا، ترجمه:محمدعلی اخوان، انتشارات سمر، تهران
- بدوی، شاهین، درآمدی براندیشه های محمدعابدجابری، پورتال پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی، مقاله اینترنتی
- جابری، محمدعابد (1387)، ماومیراث فلسفی مان:خوانشی نوین ازفلسفه فارابی وابن سینا، ترجمه:سیدمحمدآل مهدی، نشرثالث، تهران
- جابری، محمدعابد (1391)، خوانشی نوین ازفلسفه مغرب واندلس، ترجمه:سیدمحمدآل مهدی، نشرثالث، تهران
- جابری، محمدعابد، نقدعقل سیاسی دراسلام، ترجمه:عبدالرضا سواری، انتشارات گام نو، تهران.
- خلجی، محمدمهدی، مبانی قرآن شناسی ارکون، آماده انتشار، اینترنتی
- طالبی، محمد (1379)، تاریخ ومیراث اسلامی وچالش های معاصر، ترجمه: مجیدمرادی، مجله تاریخ اسلام، شماره 4.
- طالبی، محمد، فراتراز تسامح، ترجمه:فکوهی وحسین عباسی، مقاله اینترنتی
- مسعودی، جهانگیر واستادی، هوشنگ، نقدعقل عربی اسلامی دردیدگاه جابری وارکون، فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه قم، سال یازدهم، شماره2.
_||_
