جایگاه مصلحت در اندیشه فقهی- سیاسی امام خمینی (ره)
الموضوعات : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)خدیجه هاشمی 1 , غلامرضا بهروزی لک 2
1 - کارشناس ارشد تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، مدرس دانشگاه پیام نور
2 - دانشیار، دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
حضرت امام خمینی (ره) نخستین فقیه در تاریخ سیاسی تشیع هستند که موفق به تشکیل حکومت و پیاده نمودن نظریه ولایت فقیه گردیدند. ایشان در همین راستا به فقه المصلحه با دیدی متفاوت تر از گذشته نگریسته و جنبه اجتماعی وحکومتی آن را برجسته تر از قبل نشان دادند این در حالی است که علمای متقدم شیعی در آثارشان بیشتر به جنبه حضور مصلحت در حوزه مسایل شرعی و تکالیف فردی اشاره داشتند وکاربرد این مهم در مسایل اجتماعی و سیاسی نادیده انگاشته شده بود. حضرت امام خمینی(ره) با تاکید و توجه به سیره نبوی، مصلحت را به عنوان اصلی اساسی در حفظ و تداوم نظام اسلامی معرفی نمودند و درحوزه عمل نیز سیره سیاسی ایشان نمایانگر پایبندی به این اصل حیاتی در جامعه اسلامی بوده است. در این پژوهش تلاش نویسنده برآن است تا با استفاده از روش تحلیلی – توصیفی و بر پایه داده های کتابخانه ای، نظریه مصلحت را در اندیشه و عمل حضرت امام خمینی (ره) مورد بررسی قرار دهد.
- احمدی میانجی، علی. (1363). مکاتیب الرسول. یس.
- افتخاری، اصغر، (1384). دانش سیاسی: مقام مصلحت در اندیشه و عمل امام خمینی (ره)، شماره 1، ص9 تا42.
- اکبری، مجتبی. (1390). فرهنگ پژوهش: جایگاه فقه المصلحه در فقه سیاسی امام خمینی ره، شماره 11.
- الصدوق، محمد. (1408). علل الشرایع. موسسه الاعلمی للمطبوعات.
- الطوسی، محمد (1365). تهذیب الاحکام. دارالکتب الاسلامیه.
- الطوسی، محمد.(1363). الاستبصار فیما اختلف من الاخبار. دارالکتب الاسلامیه.
- بلاذری، احمد بن یحیی. (1987). فتوح البلدان. دارالکتب العلمیه.
- تقوی، محمد ناصر. (1378). حکومت ومصلحت. امیرکبیر.
- خسرو پناه، عبدالحسین. (1379). گفتمان مصلحت در پرتو شریعت و حکومت. موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
- خمینی، روح الله. (1370). صحیفه نور. وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی.
- خمینی، روح الله. (1376). تنقیح الاصول. موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- خمینی، روح الله. (1389). ولایت فقیه؛ حکومت اسلامی( تقریر بیانات امام خمینی (ره). موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره.
- ـ رمضان البوطی، محمدسعید. (1992). ضوابط المصلحه فی الشریعه الاسلامیه. دارالمتحده للبطاعه والنشر.
- شبان نیا، قاسم و...، (1392). حکومت اسلامی: کارآمدی نظریه ولایت فقیه در تامین مصلحت عمومی، شماره 67، ص 33تا 60.
- صابریان، علیرضا،(1386). حقوق اساسی: مصلحت وجایگاه آن در حکومت اسلامی، شماره 8، ص123 تا142.
- محمدی گیلانی. محمد. مجله رهنمون: احکام اسلام، شماره 2و3.
- مکارم شیرازی، ناصر. (1413). انوار الفقاهه. مدرسه امام امیر المومنین ع.
- مهرپور حسین.(1374). دیدگاه های جدید درباره مسائل حقوقی. انتشارات اطلاعات.
- هاشمی، سید حسین. (1381). مجمع تشخیص مصلحت نظام( تحلیل مبانی فقهی و حقوقی). مرکز مطالعات وپژوهش های فرهنگی حوزه علمیه قم.
_||_
