بررسی رویکردهای تأویلی بهاءولد از قرآن کریم
الموضوعات :سعید فرزانه فرد 1 , علی رمضانی 2 , نرگس اصغری گوار 3
1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سراب، دانشگاه آزاد اسلامی، سراب، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران
الکلمات المفتاحية: معارف بهاءولد, بهاءولد, رویکردهای تأویلی, قرآن کریم,
ملخص المقالة :
آثار منظوم و منثور صوفیان را براساس نوع معرفت به دو دسته می توان تقسیم کرد: معرفت شخصی و شهودی؛ معرفت رسمی و سازمان یافته. برخی صوفیّه در آثار خود از این دو نوع معرفت یاد کردهاند. گاهی کلامشان از روی آگاهی و از نوع متن های رسمی و مدرسی بوده که هدف از نگارش آن، شفافیّت معنا، تثبیت و تعلیم سنّت ها و آداب صوفیان و حاصل دانش قراردادی آنهاست؛ اما گاهی کلامشان حاصل تجربههای درونی و دریافتهای شخصی است و معنا در آن پوشیده و تأویل پذیر است و هدف از نگارش آن، بیان تجربه های شهودی و دریافت های درونی و شخصی در لحظات شور و وجد و حال است. یکی از نثرهای صوفیانه-که در آن این ویژگی ها به خوبی احساس می شود کتاب معارف بهاءولد است که نویسنده در آن به بیان افکار، رؤیاها و احوال درونی خویش در لحظات اوج هیجان های عاطفی، پرداخته است. غلبة زبان استعاری، ابهام، تأویل پذیری و پراکنش معنایی در سراسر آن وجود دارد. تأویلی که بهاءولد در این کتاب از آیات قرآن دارد، بسیار بدیع و تازه است. نگارنده در این مقاله به روش توصیفی– تحلیلی در صدد آن است که تأویلات بهاءولد را مورد بحث و بررسی قرار دهد.
کتاب ها
قرآن کریم.
بهاءولد، محمد بن حسین (1382) معارف، به اهتمام بدیع الزمان فروزانفر، 2جلدی، چاپ سوم، تهران: انتشارات طهوری.
سعدی، مصلح بن عبدالله (1378) بوستان سعدی، شرح و گزارش از رضا انزابی نژاد و سعید قرهبیگلو، چاپ اول، تهران: انتشارات جامی.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1392) زبان شعر در نثر صوفیه، چاپ اول، تهران: نشر سخن.
صفا، ذبیح الله (۱۳۶۷) تاریخ ادبیات در ایران، چاپ هشتم، تهران: انتشارات فردوس.
طباطبایی، سید محمدحسین (۱۳۹۲) المیزان فی تفسیرالقرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
مایر، فریتس (۱۳۸۲) بهاءولد، زندگی و عرفان او، ترجمۀ مریم مشرف، چاپ اول، تهران: نشر دانشگاهی.
معرفت، محمدهادی (۱۳۸۷) تفسیر و مفسران، چاپ چهارم، قم: موسسه فرهنگی تمهید.
مولوی، جلال الدین محمد (1387) مثنوی معنوی، دکتر محمد استعلامی، تهران: سخن.
نیکلسون، رینولد (بی تا) پیدایش و سیر تصوف، ترجمه محمدباقر معین، چاپ پنجم، تهران: توس.
مقالات
حیدرزاده سردرود، حسین (1384) مزه و خوشی عرفانی از منظر بهاءولد و مولانا، مجلۀ اشراق، بهار و تابستان، شمارۀ 2 و 3، صص 108- 129.
دشتی، سیدمحمد؛ سهرابی، سمیه (1390) شیوههای تفسیر و تأویل آیات قرآن در معارف بهاء ولد، دو فصلنامۀ علمی پژوهشی ادبیات عرفانی دانشگاه الزهرا، بهار و تابستان شمارة 4، سال دوم، صص65-85.
معینی فرد، زهرا؛ آقاحسینی، حسین؛ طغیانی، اسحاق (1392) سیطرۀ قرآن در معارف بهاء ولد، فصلنامه پژوهش های ادبی-قرآنی، سال اول، شمارۀ 4، صص63-82
_||_Books
The Holy Quran.
Bahا'u'll ،h, Muhammad ibn Husayn (2003) Maaref, by Badi-ul-Zaman Forouzanfar, 2 volumes, third edition, Tehran: TahooriPublications.
Saadi, Mosleh Ibn Abdullah (1999) Saadi's Bustan, Description and Report by Reza Anzabi Nejad and Saeed Gharabiglou, First Edition, Tehran: Jami Publications.
Shafiee Kadkani, Mohammad Reza (2013) The Language of Poetry in Sufi Prose, First Edition, Tehran: Sokhan Publishing.
Safa, Zabihollah (1988) History of Literature in Iran, Eighth Edition, Tehran: Ferdows Publications.
Tabatabai, Seyyed Mohammad Hussein (2013) Al-Mizan Fi Tafsir Al-Quran, Tehran: Islamic Library.
Meyer, Fritz (2003) BahaeValad, His Life and Mysticism, translated by Maryam Musharraf, first edition, Tehran: University Press.
Maarefat, Mohammad Hadi (2008) Tafsir and Mofsaran, fourth edition, Qom: Tahmid Cultural Institute.
Rumi, Jalaluddin Mohammad (2008) Masnavi Manavi, Dr. Mohammad Estelami, Tehran: Sokhan.
Nicholson, Reynold (unpublished) The Origin and Course of Sufism, translated by Mohammad Baqir Moin, fifth edition, Tehran: Toos.
Articles
Heidarzadeh Sardrood, Hossein (2005) Mystical Taste and Happiness from the Perspective of BahaeValad and Rumi, Ishraq Magazine, Spring and Summer, Nos. 2 and 3, pp. 108-129.
Dashti, Seyed Mohammad; Sohrabi, Somayeh (2011) Methods of Interpretation and Interpretation of Quranic Verses in the Knowledge of BahaeValad, Two Quarterly Journal of Mystical Literature, Al-Zahra University, Spring and Summer No. 4, Second Year, pp. 65-85.
Moeini Fard, Zahra; Aghahseni, Hossein; Toghyani, Ishaq (2013) The dominance of the Qur'an in the teachings of BahaeValad, Quarterly Journal of Literary-Qur'anic Research, First Year, No. 4, pp. 63-82.