جنبش جنگل و تأثیر آن بر ادبیات معاصر

الموضوعات :

پروانه قلیزاده ¹ , سید سعید احدزاده کلوری ² , محمد رضا شاد منامن ³ , جهاندوست سبزعلیپور ⁴

1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، گیلان، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران.
4 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.

تاريخ الإرسال : 14 السبت , جمادى الأولى, 1443 تاريخ التأكيد : 01 الأربعاء , رجب, 1443 تاريخ الإصدار : 08 السبت , ربيع الأول, 1445

الکلمات المفتاحية: تأثیر بر ادبیات, شهادت, جنبش جنگل, دولت,

ملخص المقالة :

جنبش جنگل، در پی ناکامی انقلاب مشروطه، در آخرین سال‌های قرن سیزدهم هجری شمسی، به رهبری میرزا کوچک خان و با اهداف مبارزه با خودکامگی شاه و عمال حکومت، بیرون راندن اشغالگران روس و انگلیس از صفحات شمالی کشور و حمایت از مردم ستم دیده در برابر درباریان فاسد، مالکان ستم پیشه و تاجران مال اندوز، تشکیل گردید. عمر این نهضت، به دلیل هجوم‌های خودی و بیگانه به آن بسیار کوتاه بود. اما مردمی بودن نیروها و اهداف انسانی نهضت، سبب نفوذ باورنکردنی آن در میان کشاورزان و صنعتگران شد و در همان حال بر نهادهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی اثر عمیقی به جای گذاشت و زمینه ساز نوعی از ادب مقاومت در ایران گردید که در قالب شعر و ادبیات داستانی عرضه شد. داده‌های این پژوهش با روش کتابخانه ای فراهم آمده و با استفاده از ابزار تحلیل محتوا و روش کیفی، تحلیل و توصیف شده است. انجام این پژوهش از آن جهت ضرورت دارد که یکی از گره‌گاه‌های مبارزات مردم ایران نوای آزادی می‌پردازد. هدف نویسندگان نشان دادن نحوه و میزان بازتاب رویدادهای قیام جنگل در ادبیات معاصر بوده است. می‌بینیم تلاش حکومت پهلوی برای مخدوش کردن چهرۀ میرزا نهضت او، بی‌ثمر ماند و بسیاری از شاعران و نویسندگان، در تمام لحظه‌های تاریخ‌ساز، از قیام جنگل و رهبر آن سخن گفته و آن به مثابۀ وسیله‌ای برای تداوم مبارزات مردم، بهره برده‌اند.

المصادر:

کتاب‌ها آرونوا، م.ر. و اشرافیان، ک.ز. (2536) دولت نادرشاه، مترجم حمید امین، تهران: شبگر. آرین‌پور‏ یحیی (1351) از صبا تا نیما، جلد 2، تهران: کتاب‌های جیبی. ابتهاج، هوشنگ (1371) آینه در آینه، به انتخاب محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: نثر چشمه. اسفندیاری، علی (1376) نامه‌های نیما، تدوین سیده مینا میرهادی (یوشیج)، تهران: نگاه. اسفندیاری، علی (نیما یوشیج)(1397) مجموعۀ کامل اشعار، تدوین سیروس طاهباز، تهران: نگاه. تادیه، ژان ایو (1378) نقد ادبی در قرن بیستم، مترجم مهشید نونهالی، تهران: نیلوفر. ترابی، علی اکبر (1376) جامعه شناسی ادبیات فارسی، تبریز: فروغ آزادی. چدویک، چارلز (1375) سمبولیسم، مترجم مهدی سحابی، تهران: مرکز. حسینی، سیدحسن (1399) مجموعه کامل اشعار، تهران: کتاب آبی. حمیدیان، سعید (1381) داستان دگردیسی، تهران: نیلوفر. دایرةالمعارف فارسی (1383) به سرپرستی غلامحسین مصاحب، تهران: جیبی. رائین، اسماعیل (1352) حیدرخان عمواوغلی، تهران: جاویدان. رضازاده ملک، رحیم (1352) حیدرخان عمواوغلی، تهران: دنیا. رواسانی، شاپور (1389) جنبش جنگل، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، جلد 19، تهران: انتشارات دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. سپانلو، محمدعلی (1381) بازآفرینی واقعیّت، تهران: نگاه. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1380) شعر معاصر عرب، تهران: سخن. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1386) زمینۀ اجتماعی شعر فارسی، تهران: اختران و زمانه. عابدینی، حسن (1369) صدسال داستان نویسی در ایران، تهران: تُندر. عبد علی، محّمد (1374) فرهنگ شعر نیما، تهران: فکر روز. علوی، بزرگ (1357) نامه‌ها، تهران: امیر کبیر و سپهر. فخرایی، ابراهیم (1353) گیلان در جنبش مشروطیت، تهران: جیبی. فخرایی، ابراهیم (1354) سردار جنگل، تهران: جاویدان. قاسم‌نژاد، علی (1376) ادبیات متعهد، فرهنگنامه ادبی فارسی، به سرپرستی حسن انوشه، تهران: ارشاد اسلامی. کریمی حکاک، احمد (1384) طلیعۀ تجدد در شعر فارسی، مترجم مسعود جعفری، تهران: مروارید. کشاورز، کریم (1347) گیلان، تهران: ابن سینا. کوش آبادی، جعفر (1357) کوچک خان، تهران: نیل. گلسرخی، خسرو (1373) ای سرزمین من، به کوشش کاوه گوهرین، تهران: نگاه. مهجوریان نمازی، علی‌اکبر (1376) فرهنگ واژه‌های مازندرانی در اشعار فارسی نیما، در «ری را»، به کوشش عباس قزوان چاهی، تهران: معین. میرزا، ایرج (2536) کلیات، به اهتمام محمّد جعفر محجوب، تهران: اندیشه. میرصادقی، جمال و ذوالقدر میمنت (1377) واژه نامۀ هنر داستان نویسی، تهران: مهناز. هال، کالوین اس و نورد بالی، ورنون جی (1375) مبانی روانشناسی تحلیلی یونگ، مترجم محمد حسین مقبل، تهران: جهاد دانشگاهی. یاحقی، محمد جعفر (1385) جویبار لحظه‌ها، تهران جامی. مقالات جدیدی، حمیدرضا، و ماهیار، عباس. (1390). فرخی یزدی و بازتاب وقایع مشروطیت در شعرش. تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، 3(9)، 103-124.

_||_

Books Abd Ali, Mohammad (1995) Farhang-e Sheer-e Nima, Tehran: Fekr-e Rouz. [In Persian] Abedini, Hasan (1990) One hundred years of story writing in Iran, Tehran: Tondar. [In Persian] Alavi, Bozorg (1978) The letters, Tehran: Amirkabir. [In Persian] Arounova, M.R. and Ashrafian. K.Z (1977) Dolat-e Nadershah, Trans. By Hamid Amin, Tehran: Shabgard. [In Persian] Asfanadiary, Ali (1997) Nima’s Letters, Edited by Seyedeh Mina Mirhadi (Youshij), Tehran: Negah. [In Persian] Asfanadiary, Ali (Nima Youshij) (2018) Majmoue ye kamel-e Ashaar, Edited By Sirous Tahbaz, Tehran: Negah. [In Persian] Chedvik, Charlz (1996) Sambolism, Trans. By Mehdi Sahaabi, Tehran: Markaz. [In Persian] Dayeratol Ma-aref-e Farsi (2004) Gholam Hosein Mosaheb, Tehran: Jibi. [In Persian] Ebtehaj, Houshang (1992) Mirror in the mirror, Edited by Mohammad Reza Shafiei Kadkani, Tehran: Nasr-e Cheshmeh. [In Persian] Fakhraei, Ebrahim (1974) Gilan in constitutional period, Tehran: Jibi. [In Persian] Fakhraei, Ebrahim (1975) Sardar-e Jangal, Tehran: Javidan. [In Persian] Ghasem Nejhad, Ali (1997) Art for society’s sake, a literary glossary, Edited by Hasan Anousheh, Tehran: Ershad-e Eslami. [In Persian] GolsorKhi, Khosro (1994) Oh my land, Edited by Kaveh Goharin, Tehran: Negah. [In Persian] Haal, Vernon ji, Kalvin Es and Nord Bali (1996) Yung’s Psychoanalytic principles, Trans. By Mohammad Hosein Moghbel, Tehran: Jahad Daneshgahi. [In Persian] Hamidian, Saeid (2002) The story of transformation, Tehran: Niloufar. [In Persian] Karimi Hakak, Ahmad (2005) Modernism in Persian literature, Trans. By Masoud Jafari, Tehran: Morvarid. [In Persian] Keshavarz, Karim (1968) Gilan, Tehan: Ebn-e Sina. [In Persian] Koush Abadi, Jafar (1978) Kouchak Khan, Tehran: Nil. [In Persian] Mahjourian Namazi, Ali Akbar (1997) Glossary of Mazani words in Nima’s poetry. Ri RA, Edited by Abbas Ghazvan Chahi, Tehran: Moein. [In Persian] Mirsadeghi, Zolghadr, & Jamal, Meimanat (1998) Glossary of short story writing, Tehran: Mahnaz. [In Persian] Mirza, Iraj (1977) Koliyat, Edited By Mohammad Jafar Mahjoub, Tehran: Andisheh. [In Persian] Raein, Esmaeil (1973) HeidarKhan Amoo oghli, Tehran: Javidan. [In Persian] Ravasaani, Shapour (2010) Jonbesh-e Jangal, Dayeratol Ma-aref Bozorg-e Eslami. Edited by Kazem Mousavi Bojnourdi, Vol 19, Tehran: Dayeratol Ma-aref Bozorg-e Eslami. [In Persian] Rezaazaadeh Malek, Rahim (1973) HeidarKhan Amoo oghli, Tehran: Donya. [In Persian] Sepanlou, Mohammad Ali (2002) The recreation of reality, Tehran: Negah. [In Persian] Shafiei Kadkani, Mohammad Reza (2001) Contemporary Arab poetry, Tehran: Sokhan. [In Persian] Shafiei Kadkani, Mohammad Reza (2007) The social background of Persian poetry, Tehran: Akhraran va Zamaneh. [In Persian] Tadieh. Jhan Iyo (1999) Literary criticism in 20th century, Trans. By Mahshid Nonahali, Tehran: Niloufar. [In Persian] Torabi, Ali Akbar (1997) Sociology of Persian literature, Tabriz: Frough-e Azadi. [In Persian] Ya Haghi, Mohammad Jafar (2006) The river of moments, Tehran: Jami. [In Persian] Article jadidi, H. R., & Mahyar, A. (2011). Farrokhi Yazdi and reflect of the events of the constitutional on his poetry. Interpretation and Analysis of Persian Language and Literature Texts (Dehkhoda), 3(9), 103-124. [In Persian]