بررسی شیءوارگی در آثار زویا پیرزاد با تأکید بر رویکرد جورج لوکاچ

الموضوعات :

ندا یانس ¹ (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)
کامران پاشایی فخری ² (دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)
پروانه عادل زاده ³ (دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)

تاريخ الإرسال : 10 الثلاثاء , ربيع الأول, 1442 تاريخ التأكيد : 10 الثلاثاء , ربيع الأول, 1442 تاريخ الإصدار : 29 الأحد , شوال, 1441

الکلمات المفتاحية:

ملخص المقالة :

واژۀ شیء وارگی[1] که در اندیشه مارکسیسم غربی پا گرفت، مفهوم بت انگاری کالا در نظام سرمایه داری است که بن مایه اصلی اندیشه جورج لوکاچ[2] است. اولین دلالت های خود را از مفاهیم بیگانگی[3] و بت انگاری کالای[4] مارکس[5] و مفهوم عقلانی شدن[6] وبر[7] می یابد و مکتب فرانکفورت با تعبیر عقلانیت مدرن به عقلانیت ابزاری این نقد را ادامه می دهد. این جستار با تکیه بر اندیشه لوکاچ در زمینه شناخت کلیت واقعیت اجتماعی، از طریق تعامل دوسویه فرهنگ و جامعه به بررسی شیء وارگی در آثار نویسنده معاصر زویا پیرزاد پرداخته است. توجه نویسنده به مسائلی چون بی توجهی به طبقه کارگر، تلاش طبقه کارگر برای احقاق حقوق از دست رفته و مسائلی از این دست در این رمان ها نمود دارد. نویسنده حامی طبقه کارگر و مخالف طبقه سرمایه دار و پرولتاریا است. رمان های پیرزاد، داستان زندگی افرادی است که در سطح پایین جامعه زندگی می کنند. طبقه زحمتکشی که در جامعۀ سرمایه داری تحت سلطه نظام سرمایه داری حاکم بر جامعه است. شخصیت های رمان که نمونه کوچکی از جامعه بیرون نیز هست، همگی به طبقه فرودستی تعلق دارند که به دنبال دستیابی به حقوق تضییع شده شان هستند. نویسنده به واسطه قهرمان داستان هایش به انتقاد از نظام سرمایه داری برخاسته است.

المصادر:

کتاب ها

پوینده، محمد جعفر (1396) درآمدی بر جامعه‌شناسی ادبیات آدورنو، لوکاچ، گلدمن، چاپ دوم، تهران:نشر چشمه.

پیرزاد، زویا (1396) چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم، تهران: نشر مرکز.

-------- (1396) عادت می‌کنیم، تهران: نشر مرکز.

-------- (1396) سه کتاب، تهران: نشر مرکز.

کانرتون، پل (1390) جامعه‌شناسی انتقادی، ترجمۀ‌ حسن پاوشیان، تهران: کتاب آمه.

لوکاچ، جورج (1377) تاریخ و آگاهی طبقاتی، پژوهشی در دیالکتیک مارکسیستی، ترجمۀ محمد جعفر پوینده، تهران: نشر تجربه.

مارکس، کارل (1385) دستنوشته‌های اقتصادی و فلسفی، ترجمۀ حسن مرتضوی، تهران: انتشارات خوارزمی.

مقالات

صمیمی، نیلوفر (1385) شی‌شدگی از لوکاچ تا هابرماس، فصلنامۀ راهبرد، شماره41، صص223 – 234.

مهربانی‌فر، حسین، راموز، ادریس (1396) لوکاچ و جامعه‌شناسی فرهنگ واکاوی مفهوم و نسبت جامعه و فرهنگ در اندیشۀ جورج لوکاچ، مجلۀ رسانه جامعه فرهنگ، صص 50-31.