بررسی رابطه ی خلوت و تفکر در آثار و سیره ی اولیاء و عرفا به روایت متون زبان و ادبیات
الموضوعات :سیاوش نریمان 1 , اسماعیل آذری نژاد 2
1 - عضو هیات علمی/دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهدشت
2 - مدرس/حوزه و دانشگاه
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
در نظام معرفتی اولیا و اهل سلوک، خلوت نشینی و تفکر در آفاق و انفس، به وضوح دیده می‌شود. این سلسله، در طیّ طریقت و نیل به معرفت، از دو عنصر خلوت و تفکر، استفاده نموده‌‌اند. در این جستار، با امعان نظر در متون و سیره‌ی عارفان، لطایف و نکات کشفی و ذوقی ارباب معرفت، در باره‌ی دو ساحت خلوت و تفکر، مورد واکاوی قرار گرفته است. از نگاه عارفان و عرفان پژوهان، طیّ منازل روحانی و کسب مقامات معنوی، بدون توسل به این دو عنصر، میسر نمی باشد. در این نوشتار، مؤلفه های زیر مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است: چیستی خلوت و تفکر، جایگاه خلوت و تفکر در نظام هندسی معرفتی عرفا، نسبت خلوت با تفکر،(این ساحت به تفصیل مورد مداقه قرار گرفته است) و سیره‌ی اولیا و عرفا در خلوت و تفکر.
- قرآن کریم
- نهج البلاغه
- ابن منظور، محمد بن مکرم( 1408ق)، لسان العرب، بیروت، چاپ چهارم، دار احیاء التراث العربی.
- ابن عربی، محی الدین( 1375)، رسائل ابن عربی، مترجم مجهول، چاپ دوم، تهران، انتشارات مولی.
- ------------- ( 1383)فتوحات مکیه، مترجم محمد خواجوی، چاپ دوم، تهران، انتشارات مولی.
- باخرزی، یحیی( 1383)، أوراد الأحباب و فصوص الآداب، محقق ایرج افشار، چاپ دوم، تهران، انتشارات دانشگاه.
- حافظ، شمس الدین محمد( 1390)، دیوان حافظ، چاپ اول، قم، انتشارات اسوه.
- خواجه عبدالله انصاری( 1386)، صد میدان، با تصحیح سهیلا موسوی سیرجانی، چاپ اول، انتشارات زوار، تهران.
- دیلمی، حسن بن محمد( 1376)، إرشاد القلوب، ترجمه‌ی سلگی، چاپ اول، قم، ناصر.
- زمانی، کریم( 1382)، مینیاگر عشق، چاپ دوم، تهران، نشر نی.
- سراج طوسی، ابو نصر، اللمع فی التصوف، چاپ لیدن، مطبعة بریل( 1914 م).
- سجادی، جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، چاپ سوم، تهران، دانشگاه تهران( 1373).
- سهروردی، ابوحفص(1375)، عوارف المعارف، مترجم ابومنصور اصفهانی، چاپ دوم، تهران، علمی و فرهنگی.
- شبستری، شیخ محمود( 1389)، گلشن راز، چاپ اول، تهران، انتشارات پیام عدالت.
- شیخ الاسلامی، علی( 1379)، راه و رسم منزلها، چاپ اول، تهران، مرکز انتشاراتی آیه.
- صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم، إیقاظ النائمین، مصحح محسن مؤیدی، چاپ اول، تهران، انجمن اسلامى حکمت و فلسفه ایران، بی تا.
- عبادی، اردشیر(1362)، مناقب الصوفیه، با تصحیح نجیب مایل هروی، چاپ اول، تهران، انتشارات مولی،.
- عبدالله قطب( 1384)، مکاتیب عبدالله قطب، چاپ اول، قم، انتشارات قائم آل محمد.
- غزالی، ابو حامد محمد( 1384)، کیمیای سعادت، چاپ دوم، تهران، نشر پیمان.
- --------------( 1386)احیاء علوم الدین، مصحح و مترجم خدیو جم، چاپ چهارم، تهران،انشارات علمی فرهنگی.
- فروزانفر، بدیع الزمان(1390)، شرح مثنوی شریف، چاپ دوازدهم، تهران، انتشارات زوار.
- فیض کاشانی، محسن(1372)، راه روشن (المحجه البیضاء)، ترجمه‌ی محمد صادق عارف، چاپ اول، مشهد، آستان قدس رضوی،
- قطب الدین شیرازی( 1383)، شرح حکمه الاشراق، چاپ اول، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگ.
- قاسانی، عبدالرزاق(1377)، اصطلاحات الصوفیه، مترجم محمد خواجوی، چاپ دوم، تهران، انتشارات مولی.
- کاشفی، ملاحسین( 1390)، لبّ لباب مثنوی، به اهتمام سید نصرالله تقوی، چاپ پنجم، تهران، انتشارات اساطیر.
- کلینی، محمد بن یعقوب( 1407 ق)، اصول کافی، چاپ چهارم، تهران، دار الکتب الإسلامیه.
- گوهرین، صادق( 1368)، شرح اصطلاحات تصوف، چاپ اول، تهران، انتشارات زوار.
- لاهیجی، شمس الدین محمد( 1388)، مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، با تصحیح محمدرضا برزگر خالقی و عفت کرباسی، چاپ پنجم، تهران، انتشارات زوار.
- مصطفوی، حسن( 1360)، شرح مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه، جاپ اول، تهران، انجمن حکمت و فلسفه‌ی ایران.
- مولوی، جلال الدین بلخی( 1366)، مثنوی معنوی، چاپ دهم، تهران، موسسه‌ی انتشارات امیرکبیر.
- نسفی، عبدالعزیز(1386)، کشف الحقایق، چاپ چهارم، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی،.
- همدانى، سید علی( 1370)، احوال و آثار میرسید على همدانى(شش رساله)، به کوشش محمد ریاض چاپ دوم، پاکستان، مرکز تحقیقات فارسى ایران و پاکستان.
