آیین کشورداری در گرشاسب نامه اسدی طوسی
الموضوعات :
1 - دانش آموخته دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج،ایران
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
کهن فرهنگ و ملت ها آموزه های اخلاقی فراوانی را در کوله بار خود دارند. حکمت ایرانی سرشار از آموزه و پندهای اخلاقی است. ارجمندی آن ها را همین بس که بر تاج شاهان و کارنامه های آنان جای گرفته اند، همچون صد پند انوشیروان، کارنامه ی اردشیر بابکان و اندرزنامه ی بزرگ مهر. حکمت باستانی ایران و یونان پس از ظهور اسلام در پرتو فرهنگ قرآن رنگ باخت و با فرهنگ اسلام درآمیخت. نخستین سرایندگان فارسی دری مانند: فردوسی در شاهنامه، فخرالدین اسعد در ویس و رامین و اسدی طوسی در گرشاسب نامه که همگی مربوط به فرهنگ ایران پیش از اسلام هستند؛ در ترویج اخلاق و ادبیات تعلیمی بسیار کوشیده اند. یکی از زیر مجموعه های حکمت عملی، آیین کشورداری (سیاست مدن) است. آیین کشورداری به دلیل حکمت: الناسُ یولدُ علی دینِ ملوکهم و إذا تغیّر السّلطانُ تغیّر الزّمان، تاثیر بسزایی در فرهنگ ملت ها دارد. نویسنده این گفتار می کوشد تا آیین کشورداری به روایت گرشاسب نامه را مورد بررسی قرار دهد.
- قرآن کریم
- آمدی، عبدالواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، ترجمه محمد علی انصاری قمی، بی نام، قم، 1337.
- آیدنلو، سجاد، 1382، پهلواننامه گرشاسب، تهران، موسسه فرهنگی اهل قلم.
- ارموی، سراج الدین محمود، فلسفه عالی، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، 1353.
- ابن مسکویه، محمدبن علی، 1371، طهارة الاعراق (اخلاق و راه سعادت)، ترجمه و اقتباس از بانو مجتهده ایرانی، اصفهان، انجمن حمایت از خانوادههای بیسرپرست.
- ابوالمعالی، نصرالله منشی، کلیله و دمنه، تصحیح و توضیح مجتبی مینوی، دانشگاه تهران، تهران، 1355.
- ارسطو، 1364، سیاست، ترجمه حمید عنایت، تهران، انتشارات حبیبی.
- اسدی طوسی، گرشاسب نامه، دنیای کتاب، تهران، 1389.
- امام علی ابن ابیطالب (ع)، نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، موسسه فرهنگی تحقیقاتی امیر المومنین (ع)، قم، 1385.
- ثروت، منصور، 1388، گنجینههای حکمت در آثار نظامی، تهران، انتشارات امیرکبیر.
- الحرانی، ابن شعبه حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول (ع)، تصحیح علی اکبر غفاری، موسسه انتشارات اسلامی، قم، 1404 ق.
- حسین شاه، 1388، خزینه الامثال، به اهتمام احمد مجتهد، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران.
- خالقی مطلق، جلال، 1356، گردشی در گرشاسبنامه، ایراننامه، سال دهم، شماره 10.
- خواجه نصیر الدین طوسی، اخلاق ناصری، تصحیح و توضیح مجتبی مینوی، علیرضا حیدری، خوارزمی، تهران، 1373.
- دهخدا، علی اکبر، لغت نامه دهخدا، دانشگاه تهران، تهران، 1368.
- سجادی، سید جعفر، فرهنگ لغات و اصطلاحات فلسفی، مجمع ذخایر اسلامی (کدنا)، تهران، 1368.
- شیخ کلینی، ثقة الاسلام شیخ یعقوب، اصول کافی، ترجمه سید جواد مصطفوی، وفا، تهران، 1382.
- شیخ صدوق، محمد بن علی بن بابویه القمی، عیون اخبارالرضا (ع)، تصحیح سید مهدی حسینی لاجوردی، جهان، تهران، 1378.
- صفا، ذبیح الله، 1371، تاریخ ادبیات در ایران، تهران، فردوس.
- علامه طباطبایی، سید محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، ترجمه حجة الاسلام سید محمد باقر موسوی همدانی، دفتر انتشارات اسلامی، قم، 1379.
- فارابی، ابونصر محمد، 1361، اندیشههای اهل مدینه فاضله، ترجمه و تحشیه سجادی، انتشارات طهوری.
- فروغی، محمد علی، سیر حکمت در اروپا، انتشارات صفی علیشاه، تهران، 1368.
- قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، انتشارات دار الکتب الاسلامیه، قم، 1353.
- مجتهدی، کریم، دکارت و فلسفه او، امیر کبیر، تهران، 1384.
- مصاحب، دکتر غلامحسین، دایرة المعارف فارسی، تهران، 1387.
- مصلح، جواد، فلسفه عالی یا حکمت صدر المتالهین (ترجمه و تلخیص کتاب اسفار ج 1)، دانشگاه تهران، تهران، 1389.
- مطهری، مرتضی، آشنایی با علوم اسلامی، انتشارات صدرا، تهران، 1371.
- میرباقری فرد، سید علی اصغر، شریفی، غلامحسین، آقاحسینی، حسین، طغیانی، اسحاق، براتی، محمود و نصر اصفهانی، محمدرضا، 1389، تاریخ ادبیات ایران (2)، تهران، سمت.
