تدبیر منزل در گرشاسب نامه اسدی طوسی
الموضوعات :
1 - دانش آموخته ی دوره دکتری ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج،کرج، ایران.
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
ادبیات تعلیمی یک نوع از انواع ادبی است که قدمت زیاد و اهمیت فراوانی دارد. شاعران فارسی زبان از قرن چهارم هجری به بعد، نسبت به بیان اندرزها و حکمت ها در شعرشان همت گماشتند. از جمله شاعران که به حکمت و اخلاق توجه وافر نشان داده اسدی طوسی در گرشاسب نامه است؛ وی توانسته است آموزه های دینی، اخلاقی، اجتماعی، آموزه های تدبیر منزل و سیاست مدن را وارد این متن حماسی کند. در گرشاسب نامه میزان اشعار حکمی و اندرزی برجسته تر از سایر جنبه ها چون حماسه، اسطوره و رزم پهلوانانی مانند گرشاسب و نریمان است. در میان اندرزها و پندهای گرشاسب نامه درباره تدبیر منزل نیز صحبت به میان می آید. وقتی گرشاسب نامه را با کتاب هایی چون گلستان، نفائس الفنون، لطائف الحکمة و اخلاق ناصری که حاوی نکات اخلاقی و حکمی مخصوصا حکمت عملی هستند، مقایسه نمودم، دیدم که اسدی طوسی نیز مانند آنها نکته های اخلاقی و حکمت بار را مد نظر داشته، البته نه با آن شرح و ترتیب که در برخی از این کتاب ها وجود دارد.این پژوهش نشان خواهد داد که تدبیر منزل در گرشاسب نامه چگونه نمایانده شده است.
- قرآن کریم
- ابن ابی الحدید المعتزلی، عبد الحمید ابن محمد المدائنی، شرح نهج البلاغه،(1404 ق) تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، قم.
- ابن الفتال النیشابوری، محمد بن الحسن، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین،(بی تا) به تحقیق سید محمد مهدی خراسان، شریف رضی، قم.
- ابوالفتوح رازی، روض الجنان، (1371) به کوشش دکتر جعفر یاحقی و دکتر محمد مهدی ناصح، ج 1، انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد.
- ابوالمعالی، نصرالله منشی، کلیله و دمنه،(1355)، تصحیح و توضیح مجتبی مینوی، دانشگاه تهران، تهران.
- اسدی طوسی، گرشاسب نامه،(1389)، دنیای کتاب، تهران.
- ارسطو، سیاست، (1381) ترجمه حمید عنایت، انتشارات علمی فرهنگی، چاپ چهارم.
- امام علی ابن ابیطالب )ع)، نهج البلاغه(1385)، ترجمه محمد دشتی، موسسه فرهنگی تحقیقاتی امیر المومنین، قم.
- تفضلی، احمد، تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام،(1376) به کوشش دکتر ژاله آموزگار، انتشارات سخن، تهران.
- حاج سید جوادی، احمد صدر، دایرة المعارف تشیع،(1384)، انتشارات شهید سعید محبی، تهران.
- خاقانی، افضل الدین بدیل، دیوان (1375) به کوشش دکتر ضیاء الدین سجادی، انتشارات زوار، تهران.
- خواجه نصیر الدین طوسی، اخلاق ناصری، (1373) به کوشش مجتبی مینوی و علیرضا حیدری، انتشارات خوارزمی، تهران،
- سیوطی، جلال الدین عبدالرحمن بن ابی بکر، الجامع الصغیر فی احادیث البشیر النذیر،(13401 ق)، دارالفکر، بیروت.
- شعیری، محمد بن حیدر، جامع الاخبار، (1363)، شریف رضی، قم.
- شیخ صدوق، محمد بن علی بن بابویه القمی، عیون اخبارالرضا (ع)،(1378)، تصحیح سید مهدی حسینی لاجوردی، جهان، تهران.
- شیخ صدوق، محمد بن علی بن بابویه القمی، من لا یحضره الفقیه،(1413 ق)، تصحیح علی اکبر غفاری، موسسه انتشارات اسلامی، قم.
- شیخ کلینی، ثقة الاسلام شیخ یعقوب، اصول کافی، (1382)، ترجمه سید جواد مصطفوی، وفا، تهران.
- شیخ مفید، محمد بن النعمان العکبری، المقنعه(1413 ق )، کنگره شیخ مفید، قم.
- شیرازی، قطب الدین، درة التاج، (1369)، به کوشش و تصحیح ماهدخت بانو همایی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
- القاضی النعمان، نعمان بن محمد التیمیمی المغربی، دعائم الاسلام، (1385 ق)، دار المعارف، مصر.
- مولانا، جلال الدین، دیوان کبیر (1363) به کوشش بدیع الزمان فروزانفر، ج 1، چاپ 3، انتشارات امیر کبیر، تهران.
- میبدی، رشیدالدین، کشف الاسرار (1361) به کوشش علی اصغر حکمت، ج 10، چاپ سوم، انتشارات امیر کبیر، تهران.
