تبیین نقش هوش سازمانی بر اثربخشی سازمانی با میانجی گری چابکی سازمانی در کارکنان ادارات ورزش و جوانان
الموضوعات : پژوهش های کاربردی در علوم ورزشی و سلامت
سمانه راستگو
1
(دکتری مدیریت ورزشی، دانشگاه صنعتی شاهرود، سمنان، ایران )
ناهید داروغه عارفی
2
(دکتری مدیریت ورزشی، دانشگاه صنعتی شاهرود، سمنان، ایران. )
الکلمات المفتاحية: هوش سازمانی, اثربخشی سازمانی, چابکی سازمانی, کارکنان, ادارات ورزش و جوانان, خراسان جنوبی, دانش.,
ملخص المقالة :
هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط هوش سازمانی با اثربخشی سازمانی، با نقش میانجی چابکی سازمانی در کارکنان اداره¬های ورزش و جوانان استان خراسان جنوبی بود. روش پژوهش حاضر توصیفی، و طرح آن از نوع همبستگی بود که به روش میدانی انجام شد. جامعۀ آماری پژوهش شامل کلیۀ کارکنان اداره¬های ورزش و جوانان در استان خراسان جنوبی بود (190 نفر)، که از بین آن¬ها 123 نفر با استفاده از روش نمونه¬گیری در دسترس، به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع¬آوری داده¬ها، پس از تأیید روایی و پایایی، از پرسشنامه¬های هوش سازمانی کارل آلبرخت (2002)، اثربخشی سازمانی حمیدی (1382) و چابکی سازمانی شریفی و یانگ (2001) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده¬ها از روش آمار توصیفی و مدل‌سازی معادلات ساختاری، از طریق نرم¬افزارهای SPSS و PLS SMART استفاده گردید. نتایج بیانگر اثر مستقیم و معنادار هوش سازمانی بر چابکی سازمانی، و چابکی سازمانی بر اثربخشی سازمانی بود. علاوه‌بر این مشاهده شد که هوش سازمانی بر اثربخشی سازمانی اثر مستقیم و معناداری دارد. در نهایت، نتایج بیانگر تأثیر غیرمستقیم و معنادار هوش سازمانی بر اثربخشی سازمانی با نقش میانجی چابکی سازمانی بود. با توجه به شناسایی تأثیر مثبت هوش سازمانی و چابکی سازمانی بر اثربخشی سازمانی، به¬نظر می¬رسد می¬توان با افزایش و تقویت هوش سازمانی و چابکی سازمانی، زمینه را برای بهبود اثربخشی سازمانی فراهم کرد. بنابراین، ضمن تقویت متغیرهای هوش سازمانی و چابکی سازمانی می¬توان توانایی اداره¬های ورزش و جوانان را در پاسخگویی به نیازهای ورزشی جامعه بهبود بخشید.
ابراهیمی‌نژاد، مهدی؛ زارع، فرجام؛ حسینی، سیدسجاد؛ رضائی، زهرا (1396). بررسی تأثیر هوش فرهنگی و هوش سازمانی بر چابکی سازمانی (مورد مطالعه: سازمان تأمین اجتماعی استان فارس). پژوهشنامه مدیریت تحول، شماره 18، ص 65-47.
ابطحی¬نیا، عاطفه؛ راستگو، سمانه (1397). تبیین نقش هوش سازمانی بر اثربخشی سازمانی با بررسی نقش میانجی یادگیری سازمانی (کارکنان ادارات ورزش و جوانان خراسان جنوبی). مدیریت منابع انسانی در ورزش، 6(1)، ص 142-125.
اردلان، محمدرضا؛ اسکندری، اصغر؛ گیلانی، مریم (1391). رهبری دانش، هوش سازمانی و اثربخشی سازمانی. مطالعات مدیریت راهبردی، شماره 12، ص. 71-100.
امیرتاش، عبدالرضا؛ کامکاری، کتایون؛ افشاریان، محمدجواد (1395). ارائۀ الگوي مدل ارتباطي هوش سازماني و اثربخشي سازماني مديران باشگاه‌هاي بدنسازي شهر تهران. مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، شماره 34، ص 55-66.
باب¬الحوائجی، فهیمه؛ قاضی میرسید، سیدجواد؛ الهیان، علی (1389). سنجش هوش سازمانی کارکنان کتابخانه¬های دانشگاه فردوسی مشهد و آستان قدس رضوی. کتابداری و اطلاع¬رسانی، 13(1)، ص 9-33.
باقرزاده، مجید؛ کبری دیباور، احمد (1389). تبیین ارتباط هوش سازمانی با چابکی سازمانی. مدیریت کسب و کار، 2(5)، ص 121-103.
براتی، مهری؛ مستحفظیان، مینا؛ جعفری، سعید؛ رهبری، سمیه (1398). طراحی مدل رابطۀ بین فراموشی سازمانی هدفمند و چابکی سازمانی با اثربخشی سازمانی کارکنان ادارۀ کل ورزش و جوانان استان اصفهان. مطالعات مدیریت ورزشی، 11(57)، ص 238-217.
جمال¬نژاد، فاطمه (1396). رابطۀ مدیریت دانش و اثربخشی سازمان با نقش واسطۀ چابکی سازمانی: مورد مطالعه مدیریت درمان تأمین اجتماعی استان البرز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفادشت.
حسنی، کاظم؛ علی‌یار، شهاب (۱۳۹۵). بررسی رابطۀ هوش سازمانی و اثربخشی سازمانی در بین کارکنان دانشگاه پیام‌نور استان کردستان در سال 1394. در: سومین همایش ملی راهکارهای توسعه و ترویج علوم تربیتی، روانشناسی، مشاوره و آموزش در ایران. تهران: انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
حمیدی، مهرزاد (1382). رابطۀ ساختار سازمانی، اثربخشی و تعهد سازمانی کارکنان در حوزۀ سازمان¬های ورزشی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده تربیت بدنی، دانشگاه تهران.
خورشید، صدیقه؛ پاشازاده، عاطفه (1391). تأثیر هوش سازمانی بر قابلیت¬های عاطفی و یادگیری سازمانی. مطالعات مدیریت بهبود و تحول،21(69)، ص.58-25.
داوری، علی؛ رضازاده، آرش (1393). مدل¬سازی معادلات ساختاری با نرم¬افزار Smart Pls. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
ذبیحی، محمدرضا؛ طباطبائی، سید سعید؛ قمری، محمدرضا؛ حنیف اسدی، محمد (1394). تعیین رابطۀ هوش سازمانی و چابکی سازمانی در بیمارستان¬های دانشگاه علوم پزشکی مشهد. پیاورد سلامت، 9(1)، ص 54-43.
زارعی، فاطمه؛ نادری¬زاده، غلامرضا؛ پاکیزه، علی (1398). بررسی رابطۀ بین چابکی سازمانی و اثربخشی سازمانی کارکنان آموزش و پرورش شهرستان دشتی. در: پنجمین کنفرانس بین¬المللی حسابداری، مدیریت و نوآوری در کسب¬و¬کار.
زند، علیرضا؛ شازندی اسماعیلی، محمد؛ زارعی، علی (1398). تأثیر چابکی سازمانی بر اثربخشی هیأت¬های کشتی کشور. علوم ورزش، 11(34)، ص 90-81.
عابدینی، بیژن؛ میرجعفری، سیدعلیرضا؛ رئیسی، عاطفه (1396). بررسی رابطۀ بین هوش سازمانی با چابکی سازمانی، با نقش میانجی مدیریت دانش کارکنان آموزش و پرورش. مطالعات مدیریت و کارآفرینی، 3(1/1)، ص 156-141.
عزیزی، مهدی؛ صادقی، حمید؛ کرمی، رضا (1394). بررسی نقش واسطه¬ای یادگیری سازمانی در ارتباط میان هوش سازمانی با چابکی سازمانی. نوآوری¬های مدیریت آموزشی، 11(41)، ص 111-126.
عصاری، ناصر؛ فردائی بنام، کیوان؛ سیادت، سید علی؛ هویدا، رضا (1394). بررسی رابطۀ بین چابکی سازمانی و هوش سازمانی در آموزش عالی، مطالعۀ موردی: کارکنان ستادی دانشگاه اصفهان. نامۀ آموزش عالی، 8(31)، ص 94-77.
علیزاده، فریده؛ کلاته سیفری، معصومه؛ ابوجعفری، منصوره (1396). تعیین ارتباط هوش سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی با اثربخشی سازمانی در اداره‌کل ورزش و جوانان استان گلستان. پژوهشنامۀ مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، 13(25).
علیزاده، نادی؛ پایدار، فرانک؛ انصاری، حمزه علی (1399). بررسی رابطۀ بین مدیریت دانش با هوش سازمانی و چابکی سازمان در بین مدیران دانشگاه علوم پزشکی مازندران. مدیریت فرهنگی، 14(48)، ص 101-87.
عیدی، حسین؛ رمضانی‌نژاد، رحیم؛ یوسفی، بهرام؛ سجادی، سید نصرالله (1391). بررسی اثربخشی سازمانی
فدراسیون¬های منتخب ورزشی ایران. پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی،2(4)، ص 120-134.
فرزی، حامد؛ عباسی، همایون؛ زردشتیان، شیرین (1394). تبيين رابطة هوش سازماني و چابكي سازماني با كارآفريني سازماني در وزارت ورزش و جوانان ايران. مدیریت ورزشی، 7(5)، ص 729-713.
فلسفی¬نژاد، حسین؛ دهقان دهنوی، حسن؛ نایب¬زاده، شهناز (1401). شناسایی مقوله¬های راهبردی در رابطۀ هوش سازمانی با عملکرد کارکنان شرکت بیمۀ البرز. نوآوری¬های مدیریت آموزشی، 17(66)، ص 16-1.
قبادی، اعظم (1400). بررسی تأثیر هوش سازمانی کارکنان بر ارتقای اثربخشی شهرداری همدان. رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 5(19)، ص 217-204.
قنبری، سیروس؛ اردلان، محمدرضا؛ نصیری، فخرالسادات؛ بهشتی‌راد، رقیه (1393). ارزيابي اثر فرایندی و زیرساختی مديريت دانش بر چابک‌سازی. پژوهش¬های مدیریت عمومی، 7(23)، ص 27-52.
کردجزی، زهرا؛ شریف‌زاده، فتاح؛ حسین‌پور، داوود (1394). بررسی اثر چابکی سازمان بر اثربخشی سازمان به روش پیرسون: مطالعه موردی. در: کنفرانس ملی مطالعات هنر و پژوهش‌های علوم انسانی. تهران: مؤسسه مدیریت دانش شباک.
کیانی، محمدمهدی؛ بهرامی، محمدامین؛ منتظرالفرج، راضیه؛ فلاح‌زاده، حسین؛ محمدزاده، مرتضی (1395). بررسی رابطۀ هوش سازمانی و چابکی سازمانی در بیمارستان¬های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد. پژوهش سلامت‌محور، 2(2)، ص117-105.
محسنین، شهریار؛ اسفیدانی، محمدرحیم (1393). معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی. مهربان نشر، چاپ دوم.
محمدقاسمی، غلامرضا (1401). تعیین رابطۀ چابکی سازمانی و اثربخشی سازمانی. در: تهران: هشتمین همایش ملی مطالعات و تحقیقات نوین در حوزۀ علوم تربیتی، روانشناسی و مشاوره ایران.
میرسپاسی، ناصر؛ افقهی، بابك (1391). مقایسۀ تحلیلی هوش سازمانی در آموزش عالی: مطالعه¬ای موردی. پژوهش و برنامه¬ریزی در آموزش عالی، شماره 65، ص 67-86.
نجفی¬خواه، رقیه؛ مؤمنی، عصمت (1397). رابطۀ هوش سازمانی و اثربخشی در کتابخانه¬های عمومی استان گیلان از دیدگاه کتابداران. دانش¬شناسی، 11(43)، ص 90-75.
نظری، شهرام؛ حسینی، حیدر؛ مراد علیزاده، بهناز (1397). ارتباط بین یادگیری سازمانی و مدیریت دانش با چابکی سازمانی در هیئت-های ورزشی استان آذربایجان غربی. مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 5(19)، ص 20-11.
نعمتی، محمدعلی؛ مهرجو، معصومه (1396). رابطۀ هوشمندسازی و چابکی سازمانی؛ در راستای ایفای نقش اثربخش‌تر مدارس در فرایند توسعۀ دانشی کشور. صنعت و دانشگاه، شمارۀ 38-37.
یارویسی، رضا؛ فتاح، ناظم؛ ابوالمعالی الحسینی، خدیجه (1397). بررسی کیفی جایگاه توسعۀ هوش سازمانی به‌مثابۀ مزیت رقابتی در سازمان¬های آموزشی. علوم اجتماعی، 12(40)، ص 273-294.
Albrecht, K. (2002). Organizational intelligence and Knowledge management the executive perspective. Retrieved From: http://www.KarlAlbrecht.com.
Choo, C.W. (2013). Information culture and organizational effectiveness International. Journal of Information Management, 33(5), p. 775-779.
Dove, R. (2001). Responsibility: The language, structure, and culture of the agile enterprise. New York: Wiley.
Kavosi, Z., Delvari, S., Kiani, M.M., Bastani, P., Vali, M. & Salehi, M. (2021). Modeling organizational intelligence, learning, forgetting and agility using structural equation model approaches in Shiraz University of Medical Sciences Hospitals. BMC Research Notes,14(1). https://doi.org/10.1186/s13104-021-05682-w
Mohammad Ghasemi, G.R. (2015). Examining the Relationship of Organizational Agility and Organizational Forgetting with Organizational Effectiveness. Journal of Service Science and Management, No. 8, p. 443-451. http://dx.doi.org/10.4236/jssm.2015.83045
Rahdarpour, J. & Sheykhi, A. (2016). Relationship between Organizational Intelligence, Organizational Learning, Intellectual Capital and Social Capital Using SEM (Case Study: Zabol Organization of Medical Sciences). Internationational Journal of Humanities and Cultural Studies,2(4), p.2076-2086.
Ramakrishnan, T., Khuntia, J., Kathuria, A. & Saldanha, T. (2016). Business Intelligence Capabilities and Effectiveness: An Integrative Model. In: System Sciences (HICSS). 49th Hawaii International Conference on, p. 5022-5031.
Rasouli, E., Soodi, S. & Jafarzadeh., Z. (2016). Studying the relationship between organizational intelligence and organizational agility of employees of Payame Noor University of Sari. International Journal of Organizational Leadership, 5(2016), p. 426-432.
Rayat, M. & Rezaei Kelidbari, H.R. (2017). The Effects of Business Intelligence on the Effectiveness of the Organization (Case Study: Airline Companies in Iran). Review of European Studies,9(3), p.176-186.
Sadeghi, M. & Rezaei Kalantari, M. (2021). The Relationship between Knowledge Management and Organizational Intelligence and Organizational Agility among High School Principals. Biannual Journal of Education Experiences, 4(1).
Sharifi, H. & Yhang, Z. (2001). Agility in practice: application of a methodology. International Journal of Operations & Production Management, 21(5-6), p. 772-794. https://doi.org/10.1108/01443570110390462.
Taboli, H. & Bahmanyari, H. (2017). Organizational intelligence and agility in Shiraz University of Medical Sciences. J. Health Man & Info, 4(3), p.81-86.
Uygur, A. & Ulusoy, G. (2013). Manager and Employee Perceptions on Organizational Intelligence's Effects on Performans in Enterprises. An application. International Journal of Humanities and Social Science, 3(2), p.108-124.
