نمادها و تمثیل‌های آب در مخزن الاسرار

الموضوعات :

مسعود پاکدل ¹ , فرشته توکلی ²

1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز - ایران
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رامهرمز - ایران

تاريخ الإرسال : 12 الجمعة , ربيع الثاني, 1437 تاريخ التأكيد : 26 الإثنين , جمادى الثانية, 1437 تاريخ الإصدار : 16 الثلاثاء , رمضان, 1437

الکلمات المفتاحية: نماد, نظامی, آب, water, symbol, مخزن الاسرار, Nezami- Makhzan-ul- Asrar,

ملخص المقالة :

نماد یا رمز عبارت از کاربرد کلمه و کلام به جای همانندهای آن که هم معنای حقیقی خود را به همراه دارد و هم به قرینه ی باورهای شاعر و دلالت های عقلی دارای معنای مجازی است. رمزها در کلمه و کلام در داستان ها با زیبایی و سنجیدگی خاصی به کار رفته اند. نخستین کسی که به رمزهای موجود در خلوت‌های دل شاعر اشاره می‌کند نظامی است. او از نماد آب در مخزن الاسرار در طرح معانی ژرف عرفانی و حکمی بهره های فراوانی برده است. در کلام او نوعی پیوند درونی و هماهنگی پیش ساخته بین لفظ و معنی دیده می شود که نظیر آن را در اشعار شاعران دیگر نمی‌توان نشان داد. در این مقال آب را نماد آبرو، آسمان، شراب، هستی، ... می‌یابیم.

المصادر:

  قرآن کریم

1. انزابی نژاد، رضا (1386)، گزیده مخزن الاسرار، تهران: دانشگاه پیام نور، چ پنجم.


2. ثروتیان، بهروز، (1382)، نظامی گنجوی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.


3. -----------، (1386)، گزیده مخزن الاسرار، تهران: توس. چ دوم.


4. دانشنامه ایران، (1384)، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.


5. دستگردی، وحید، (1376)، مخزن الاسرار نظامی گنجه‌ای، تهران: قطره.


6. مرادی، قدرت الله، (1381)، خضر و موسی در فرهنگ اسلامی، تهران، امیر کبیر.