بررسی بیان تمثیلی و ابزارهای طنزآوری در مثنوی معنوی
الموضوعات :
رزاق قدمنان
1
(مدرس مؤسسه آموزش عالی گلستان- ایران)
مرتضی انصار
2
(دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه مازندران- ایران)
الکلمات المفتاحية: تمثیل, طنز, سبک تمثیلی, روش‌ها و ابزارهای ایجاد طنز, allegory of allegorical style, methods and tools of making satire,
ملخص المقالة :
نویسندگان و شاعران برای مقاصد خویش از ابزارها و شیوه‌های گوناگون بلاغی و بیانی بهره می‌برند. این ابزارها و شیوه‌ها محمل و ظرفی می‌شوند تا خواننده با مواجهه با آن‌ها به محتوا و معنای درونی آن پی ببرند. تمثیل یکی از این شیوه‌هاست که مولوی از آمیختن این شگرد با طنز و بیان طنزی، خواننده خود را به تأمل و تعمق بیشتر در محتوای اثر وامیدارد. می‌توان مدعی شد که در ادبیات عرفانی فارسی، تمثیل، محوری‌ترین و اصلی‌ترین نقش را در بیان مقصود مؤلفان این گونه آثار دارد. چرا که زبان عرفانی زبانی است که فهم ژرف ساخت‌های محتوایی‌اش مستلزم آوردن مثل‌ها و داستان‌ها و روایاتی است که به طور محسوس و ملموس در زندگی اجتماعی و روزمره مردم نمود دارد. و از آنجا که این حکایت‌ها اگر به زبان طنز و یا محتوایی طنز گونه بیان شود تأثیر بیشتری خواهد داشت، مولانا با ابزارهای گوناگون از این نوع ادبی نهایت بهره را برده است.
