بررسی نقش های زبانی داستان «اردشیر و هفتواد» از شاهنامۀ فردوسی (با رویکرد تمثیلی و بر پایۀ نظریۀ ارتباط کلامی یاکوبسن)
الموضوعات :
زهرا ابویسانی
1
(دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران.)
بتول فخراسلام
2
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران.)
پروین دخت مشهور
3
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران.)
مهدی نوروز
4
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران.)
الکلمات المفتاحية: شاهنامه, ارتباط کلامی, Shahnameh, Verbal Communication, تمثیل رمزی, یاکوبسن, Jacobson, coded allegory,
ملخص المقالة :
زبان مجموعه ای از نشانه ها، دال ها و مدلول هاست که در انسجامی خاص، زمینه ساز آفرینش ادبی و ارائه دهندۀ افکار بدیع می شود. فردوسی در پهنۀ حماسه در برخی از داستان های شاهنامه از جمله داستان اردشیر و کرم هفتواد با زبان اسطوره، رمز و تمثیل سخن می راند که این، ویژگی خوانشی متفاوت و چندلایه از آن پدید آورده است. این پژوهش، ضمن تحلیل نقش های زبانی و عناصر ارتباطی بر پایۀ الگوی ارتباط کلامی یاکوبسن، به بررسی رمزها و نمادهای نهفته در داستان می پردازد. به جهت وجود تمثیل های رمزی در داستان مذکور، اساس کار، بر نقش فرازبانی است. از اهداف مهم این پژوهش، درک و دریافت پیام های انتزاعی و شناخت معانی ثانویۀ تاریخی، اجتماعی و سیاسی است که به صورت تمثیل و رمز آورده شده است. همچنین، شناخت و دسته بندی جدید آثار تمثیلی، نمادین و نوع ادب تعلیمی که در بستر حماسه در ضمن داستان های تاریخی گنجانده شده است. در پایان درمی یابیم که نقش های زبانی یاکوبسن شیوه ای تحلیلی و توصیفی مناسب برای انتقال مفاهیم ارزشمند تعلیمی، رمزی و بازتاب پیام‌های ارجاعی، عاطفی و هم دلی به شمار می‌رود.
_||_
