ساختار زبان شفیعی کدکنی در « هزاره ی دوم آهوی کوهی

الموضوعات :

تورج عقدایی ¹

1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد کرج

تاريخ الإرسال : 25 الأربعاء , ذو الحجة, 1431 تاريخ التأكيد : 06 الجمعة , ربيع الثاني, 1432 تاريخ الإصدار : 19 الأحد , جمادى الثانية, 1432

الکلمات المفتاحية: شعر, poetry, زبان, اندیشه, language, نادستور مندی, زیبایی و تصویر, belief, ungrammaticality, beauty and image,

ملخص المقالة :

در این مقاله، ابتدا با تکیه بر دو تعریف و توصیف دکتر شفیعی کدکنی از شعر، اولا" زبان به مثابه‌ی یکی از عنصرهای سازنده‌ و نیز بستری که شعر چونان حادثه‌ای در آن روی می‌دهد، بررسی گردیده و ثانیا" به نقش ارتباطی و یگانه ساز آن در میان نجواگر و شنونده، اشاره شده است. بنابراین، مباحثی نظیر تفاوت زبان شعر و زبان روزمره، نارسایی زبان در القای ما فی الضمیر، زبان و اندیشه و زبان و جامعه به اختصار مورد بحث قرار گرفته است. در پی این مباحث به،کهن گرایی شفیعی کدکنی و استفاده ی قابل ملاحظه اش از واژگان محاوره و محلّی به مثابه ی عنصرهای زبانی، واژه های مشتق و مرکّب متن و طرز ساخت آن‌ها، ساختارهای نامتعارفی نظیر جمع بستن اسامی، بیرون هنجارهای شناخته شده‌ی زبان، صفت و ساختار و جنبه‌های زیبا شناختی آن و به طور کلی مسایلی که عدول از قواعد دستور را نشان می‌دهند، اشاره شده است. سرانجام با طرح مساله‌ی زبان و زیبایی و تحلیل برخی از ترکیب‌های اضافی تشبیهی و استعاری و نیز ترکیب‌های پارادوکسی متن، این نوشته را به پایان برده‌ام.

المصادر:

1. آجدانی، ماشاالله ، 1382 ، یا مرگ یا تجدّد، تهران ، نشر اختران


2. آشوری ، داریوش، 1373، شعر و اندیشه، تهران، نشر مرکز


3. احمدی، بابک، 1373، حقیقت و زیبایی،تهران، نشر مرکز


4.  ــــــــــ ، ــــــــــ 1370 ، ساختار و تأویل متن، تهران ، نشر مرکز


5. باطنی، محمدرضا، 1370، مسایل زبان شناسی نوین، تهران ، آگاه


6. حسن لی، کاووس، 1386، گونه های نوآوری در شعر معاصر ایران ، تهران ، نشر ثالث


7. دیچز، دیوید ، 1366، شیوه های نقد ادبی، مترجمان یوسفی، غلامحسین و صدیقیانی، محمد تقی، تهران، انتشارات علمی


8. سمائی، سید مهدی، 1382، فرهنگ لغات زبان مخفی، تهران ، نشر مرکز


9. سمیعی، احمد، 1378، نگارش و ویرایش، تهران، انتشارات سمت

10. شفیعی کدکنی، محمدرضا، 1368، شعر معاصر ادب، تهران، آگاه

1. 11.  ــــــــــ ، ــــــــــ ، 1368 ، موسیقی شعر، تهران، آگاه


2. 12.  ــــــــــ ، ــــــــــ ، 1376 ، هزاره ی دوم آهوی کوهی، تهران ، انتشارات سخن

13. صدر حاج سید جوادی، احمد 1369، دایرة المعارف تشیع، تهران ، موسسه دایرة المعارف تشیعبا همکاری نشر یادآوران

14. صفوی ،کوروش، 1380، از زبان شناسی به ادبیات ، تهران، انتشارات سوره ی مهر

15. علی پور، مصطفی، 1378، ساختار زبان شعر امروز، تهران ، انتشارات فردوسی

16. فرشید ورد، خسرو، 1362، درباره ی ادبیات و نقد ادبی، ج 2، تهران ، امیرکبیر

1. 17.  ــــــــــ ، ــــــــــ ، 1382 ، دستور مفصل امروز، تهران، انتشارات سخن

18. فلکی، محمود، 1380، موسیقی در شعر سپید فارسی، تهران نشر دیگر

19. کاسیرر، ارنست، 1376، زبان و اسطوره ، مترجم ثلاثی، محسن، تهران ، نشر نقره

20. مکاریک ، ایرناریما، 1384، دانش نامه ی نظریه های ادبی معاصر، مترجمان مهاجر، مهران و نبوی، محمد، تهران ، نشر آگه

21. میر صادقی( ذوالقدر) ، میمنت، 1376، واژه نامه ی هنر شاعری، تهران ، کتاب مهناز

22. ناتل خانلری، پرویز، 1377، شعر و هنر، تهران، انتشارات توس

23. نیک بخت، محمود، 1373، کتاب شعر، اصفهان، انتشارات مشعل

24. هریس، روی، 1381، زبان ، سوسور، ویتگنشتاین، مترجم فقیه، اسماعیل، تهران، نشر مرکز

 

مقاله

شفیعی کدکنی، محمّدرضا، 1380 ـــــــــــــــ ، مجله ی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت معلم سال نهم، شماره ی 23