جستاری در شگرد تمثیل و انواع آن در سروده های شفیعی کدکنی

الموضوعات :

سیده فاطمه مهدوی مرتضوی ¹

1 - دکترای زبان و ادبیات فارسی. مدرس دانشگاه فرهنگیان، علمی-کاربردی قوه قضاییه، موسسه آموزش عالی خرد. بوشهر

تاريخ الإرسال : 09 الخميس , صفر, 1443 تاريخ التأكيد : 17 الإثنين , ربيع الثاني, 1443 تاريخ الإصدار : 13 الأحد , جمادى الثانية, 1443

الکلمات المفتاحية: شعر معاصر, تمثیل, تصویر, contemporary poetry, image, شفیعی کدکنی, Shafiee Kadkani, allegory,

ملخص المقالة :

تمثیل که یکی از روش های بیان غیر مستقیم معانی و اندیشه های شاعر است که کلام را هنری و سخن را مؤثرتر می‌کند. با توجّه به اهمیّت این موضوع، اهل بلاغت در کتاب های بلاغی و بیانی در تعریف و تفسیر آن آرا و اظهار نظرهای مختلفی ارائه کرده اند. نماد و تمثیل هر چند در ادبیّات کلاسیک فارسی به ویژه ادب عرفانی رایج بوده است؛ امّا شاعران نوپرداز معاصر، توجّه بیشتر و جدّی‌تری به آن داشته‌اند به‌گونه‌ای که جریان سمبولیسم، غنی‌ترین شاخۀ شعر معاصر شناخته می‌شود. شفیعی‌کدکنی از جمله شاعران معاصر است که با رویکرد اجتماعی و انسانی، تمثیل های فراوانی را در شعرهایش به کار برده ‌است. هدف نگارنده در این پژوهش آن است تا به شیوۀ توصیفی – تحلیلی و روش کتابخانه ای به بررسی میزان استفادۀ م. سرشک از انواع تمثیل در دو مجموعه شعر آیینه‌ای برای صداها و هزارۀ دوم آهوی کوهی بپردازد و به این پرسش پاسخ دهد که ساختار تمثیلات شفیعی کدکنی چگونه است؟ از بررسی اشعار شفیعی این نتایج حاصل می‌گردد که شفیعی با استفاده از روایت توصیفی در ساختار تمثیلاتش و با به کارگیری از تصاویر کوتاه و منسجّم به جای انتخاب تصاویر بلند و بریده بریده در پی سبک شخصی برآمده و بیشتر به تمثیل رمزی گرایش داشته است و از بین تمثیل های به کار رفته در شعرش، مظاهر طبیعت و روایت توصیفی، بیشترین بسامد را داراست.

المصادر:

1. براهنی، رضا (1362)، قصه‌نویسی. تهران: نشر نو.


2. برهانی، مهدی (1378)، از زبان صبح. تهران: نشر پاژنگ


3. بشردوست، مجتبی (1379)، در جستجوی نیشابور. نشر ثالث: تهران.


4. پورنامداریان، تقی (1377)، سیری در هزارۀ دوم آهوی، ماهنامۀ کیان. ش 42. صص 64-69.


5. ------------ (1375)، رمز و داستان‌های رمزی در ادب فارسی. تهران: انتشارات علمی فرهنگی.


6. رحیمی، مصطفی (1367)، کتاب زمان، ویژۀ هنر شاعری. تهران: نشر زمان.


7. زرین­کوب، حمید (1358)، چشم‌انداز شعر فارسی. تهران: توس.


8. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1394)، آیینه‌ای برای صداها (هفت دفتر شعر). تهران: سخن. چ نهم.


9. ----------، محمدرضا (1390)، هزارۀ دوم آهوی کوهی (پنج دفتر شعر). تهران: سخن. چ هفتم.


10. عابدی، کامیار (1381)، در روشنی بارانها. تهران: نشر کتاب نادر.


11. عباسی، حبیب‌الله (1378)، سفرنامه باران. تهران: نشر روزگار.


12. کیانوش، محمود، (1355)، بررسی شعر و نثر فارسی معاصر. تهران: زر.


13. میرصادقی، جمال، (1394)، عناصر داستان. تهران: سخن. چ نهم.

1. Berahani, R (1362), Story Writing. Tehran, Nashrenow publication. (In Persian)


2. Borhani, R (1378), Az Zabane Sobhe, From the Morning’s Saying. Tehran, Pagang Publication. (In Persian)


3. Bashardoost, M (1379), In Search of Neishabour. Tehran, Saless Publication. (In Persian)


4. Pournamdarian, T (1377), A Trip to Second Millennial of Deer. Keyhan Monthly Journal, No.42, Pages 64-69. (In Persian)


5. ___________ (1375), Mysteries and Mystery Stories in Farsi Literature. Tehran, Elmifarhangi Publication. (In Persian)


6. Rahimi, M (1367) Time Book, Special Poetic Art. Tehran, Zaman Publication. (In Persian)


7. ZarrinKoob, H (1358) Perspectives on Farsi Poetry. Tehran, Toos Publication. (In Persian)


8. Shafi'I Kadkani, M (1394), Mirror for Sounds, Seven Poetry Books (9^th). Tehran, Sokhan Publication. (In Persian)


9. ---------------------, M (1390), Second millennial of Deer, Five Poetry Books (5^th). Tehran. Sokhan Publication. (In Persian)


10. Abedi, K (1381), In the Light of The Rains. Tehran, Ketabe Nader Publication. (In Persian)


11. Abbasi, H (1378), Rain Travelogue. Tehran, Nashre Roozegar Publication. (In Persian)


12. Kianoosh, M (1355), A Study of Contemporary Farsi Poetry and Prose. Tehran, Zar Publication. (In Persian)


13. Mir Sadeghi, J (1394), Elements of Story (9^th). Tehran, Sokhan Publication. (In Persian)