رؤیت خدا در پرتو آیات و روایات با تأکید بر نظر متکلمان وعرفا
الموضوعات : عرفان اسلامی
مینا شمخی
1
(عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران. نویسنده مسؤل: m.shamkhi@scu.ac.ir)
نانسی ساکی
2
(عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران.)
الکلمات المفتاحية: روایت, قرآن, عقل, wisdom, relation, mystics, عرفا, The Quran, آیات متشابه, رؤیت خداوند, Similar verses, viewing God,
ملخص المقالة :
ظاهر شماری از آیات قرآن بر رؤیت خداوند در قیامت دلالت دارد مانند آیه: وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ نَاضِرَةٌ الى رَبِّها ناظِرَةٌ (قیامت /23-22)؛ اما ظاهر برخی دیگر آیات از جمله آیه: لا تُدْرِکُهُ الْأَبْصارُ وَ هُوَ یُدْرِکُ الْأَبْصارَ (انعام /103) رؤیت خداوند را انکار می کند. آیة الى رَبِّها ناظِرَةٌ (قیامت/23) از مهم‌ترین آیات مورد اختلاف مفسران اشاعره، معتزله و امامیه و نیز عرفا می باشد. در این آیه شریفه چیستی معنای واژه های الی و ناظره مورد دقت مفسران قرار گرفته است. این آیه با عطف توجه به واژه ناظره، یکی از مستندات قائلین به جواز رؤیت خداوند از جمله اشاعره می باشد. مفسرین معتزله و امامیه ضمن تبیین معنای صحیح آیه، قول اشاعره را نادرست اعلام کرده اند اما خود در بیان معنای آیه دچار اختلاف شده اند. در بیان عرفا، مفهوم رؤیت و نظر با آنچه که متکلمان برداشت می‌کند متفاوت است؛ رؤیت همـان علـم شـهودی و حضوری است که جـز بـه خـود انسـان و متعلقـات او تعلق نمی گیرد. در این پژوهش به روش اسنادی و کتابخانه ای، به شیوه تحلیلی و مقایسه ای، سعی در بیان و بررسی اقوال مختلف مفسران داشته و با جمع آوری تمام احتمالات معنایی به همراه گونه های مختلف عقلی- نقلی به بررسی و تبیین این آیات پرداخته است. نتایج نشان می‌دهد که امکان رؤیت خدا با چشم سر، چه در این دنیا و چه آخرت، امکان پذیر نیست و نظر صحیح، انتظار کشیدن رحمت، ثواب و نعمت‌های خداوند می‌باشد.
_||_
