بررسی تطبیقی چهرۀ منصور حلاج در تذکرة الأولیاء و کشفالمحجوب از منظر عرفانی
الموضوعات : عرفان اسلامیحمید عالی کرد کلایی 1 , حسین فامیلیان سورکی 2
1 - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. نویسنده مسئول: h.aali13992020@gmail.com
2 - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: عطار, هجویری, حلاج, Attar, تذکرهالاولیا, کشفالمحجوب, Al-Hallaj, Tazkirat al-Awliya, Hujwiri, Kashf ul,
ملخص المقالة :
حسین بین منصور حلاج - عارف دلسوختۀ قرن سوم هجری- در ادبیات تصوف جایگاه والایی دارد. در بیشتر رساله ها و کتاب های عرفانی، سخنان، حالات و آرای وی ذکر شده و عمدتاً به دلیل بیان شطح گونه اش- اناالحق- مورد انتقاد قرار گرفته است. هجویری در کشف المحجوب و عطار نیشابوری در تذکره الاولیا فصلی از کتاب هایشان را به ذکر او اختصاص داده اند. این مقاله سعی دارد با شیوۀ توصیفی- تحلیلی و با نگرش تطبیقی چهرۀ حلاج را در این دو کتاب بررسی کند. پژوهش حاضر به این نتیجه دست یافته است که هجویری با توجه به اعتقاد به صحو چهره ای از حلاج ترسیم می کند که با تأیید کلّی همراه نیست. او تنها دیندار بودن و کرامات حلاج را تأیید می کند و می پذیرد که او حلولی نبوده و سخنانش قابل تأویل است. در مقابل، عطار به دلیل تمایل قوی خود به تصوف و عرفان، چهرۀ مقدسی از وی ترسیم می کند و تلویحاً تنها ایراد وی را فاش کردن اسرار الهی می داند.
_||_
