بررسی تطبیقی عشق مجازی و عرفانی از منظر احمد غزالی و عین‌القضات (با تأکید بر سوانحالعشاق و تمهیدات)
الموضوعات : عرفان اسلامی
مهدی محمدی
1
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.)
بهنام فعلی
2
(استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران)
خدیجه صفری‌کندسری
3
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.)
محمد رضا بیگی
4
(عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.نویسنده مسئول:
m.beigi@pnu.ac.ir)
الکلمات المفتاحية: عین‌القضات همدانی, تمهیدات, احمد غزالی, سوانح العشاق, Ahmad Ghazali, عشق مجازی و حقیقی, Virtual and real love, Ayn Al-Quzat Hamedani, Sawaneḥ Al-oshagh, Tamhidaat,
ملخص المقالة :
عشق انسانی که در آموزه های صوفیه غالبا با تعبیر عشقمجازی ظاهرمی شود یکی از مسائل پیچیده و دشوار در عرفان اسلامی است. برخی آن را مقدمه عشق عرفانی می دانند و برخی به انکار آن پرداخته اند. احمد غزالی و عین القضات همدانی از اولین افرادی هستند که در ادب فارسی به شکل خاص و ویژه به کتابت درباره عشق، انواع، اطوار و ویژگی های آن پرداخته اند. در پژوهش حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی تهیه شده، سعی شده تا به این سؤال اساسی پاسخ داده شود که دیدگاه احمد غزالی و عین القضات درباره عشق مجازی و عرفانی چگونه است؟ و چه نقاط اشتراک و افتراقی در بین آن دو دیده می شود؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که غزالی، نظربازی را با استناد به احادیث نبوی مجاز می شمارد و از سویی دیگر ظاهر و صورت را پلی می داند برای رسیدن به حقیقت باطن. عین القضات نیز دل بستن به این ظواهر را در صورتی که در راه وصال محبوب و معشوق الهی باشد، بی ضرر می داند. ازلی بودن، جبری بودن و مسیر پرمخاطره عشق از نقاط مشترک عشق عرفانی در سوانح و تمهیدات است.
_||_
