بررسی تطبیقی نفس از دیدگاه حسن‌زاده آملی و فروید
الموضوعات : عرفان اسلامی
اشرف میکائیلی
1
(استادیار گروه معارف اسلامی،دانشگاه محقق اردبیلی،اردبیل،ایران. نویسنده مسئول:
drashrafmikaeili1@yahhoo.com)
صادق صالحی
2
(کارشناسی ارشد عرفان اسلامی،دانشگاه محقق اردبیلی،اردبیل،ایران)
الکلمات المفتاحية: نفس, تجرد, مراتب نفس, Essence, نهاد, celibacy, : Nafs, levels of nafs,
ملخص المقالة :
در روان شناسی، شناخت نفس و مراتب آن نقش بنیادینی در شناخت انسان دارد. از طرفی نفس شناسی در بسیاری از نظریات اخلاقی مبنای شکل گیری فضایل اخلاقی است. ازآنجاکه نفس در نظریات اخلاق فلسفی اسلامی قرابت هایی با شخصیت و نفس شناسی در نظریات روان شناسی دارد، می توان بررسی تطبیقی بین دیدگاه حسن زاده آملی و فروید انجام داد. یکی از مسائل مهم در شناخت انسان و شخصیت او، بحث نفس و نظریههای مربوط به آن است و میتوان فت آنچه مطالعات پراکنده روان‌شناسی را انسجام میبخشد و به آن ها معنا و مفهوم روشنی میدهد، تفسیر این یافتهها و مطالعات در سایه نظریه منسجمی است که بتواند رفتار انسان را در تمامی ابعاد آن توجیه و تبیین کند. ازاین رو در این پژوهش تلاش شده است با روش تحلیل محتوا به بررسی تطبیقی نفس از دیدگاه حسن زاده آملی و فروید پرداخته شود. از دیدگاه حسن زاده آملی، نفس جوهری است که به علت بی‌حدوحصر بودن سعه وجودی آن، تعریف بردار نیست، ملکات اعمال و ادراکات در نفس انسان افزون بر تأثیر در ذات، موجب اتحاد آن‌ها با ذات انسان می‌گردد، تا آنجا که در سرای آخرت هر نفس انسانی، یک نوع خواهدبود تحت جنس، نه فرد که تحت نوع است؛ اما از دیدگاه فروید مفاهیم او، من و من برتر، هم انواع مختلف نفس هستند و هم در مراحل مختلف رشد فرد به وجودمیآیند.
_||_
