بنمایههای دینی و عرفانی در سطح فکری شعر آیینی(قزوه، سبزواری، هراتی)
الموضوعات : عرفان اسلامیبلقیس سبحانی 1 , صفا تسلیمی 2 , علی فلاح 3
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی،واحد گرگان،دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی،دانشکده علوم انسانی،واحد گرگان،دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران. نویسنده مسئول: Safataslimi2641@gmail.com
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد گرگان،دانشگاه آزاد اسلامی،گرگان،ایران.
الکلمات المفتاحية: ritual, شعر آیینی, عرفانی, religious, دینی, Mystical Poetry, سبزواری, قزوه, Sabzevari, هراتی, Qazveh, Harati,
ملخص المقالة :
شعر آیینی یا شعر مذهبی به گونه ای از شعر متعهدانه گفته می شود که از جهت معنوی و محتوایی صبغه ای کاملاً دینی دارد، و از آموزه های وحیانی و ولایی در سایه سار شعر نبوی، علوی، فاطمی، رضوی، مهدوی، و عاشورایی سرچشمه می گیرد. این نوع از شعر تناسب معنایی منحصربه فردی با عرفان و تصوف دارد، چراکه شاعران عارف و متصوفه نیز همچون شاعران آیینی و در مقایسه با دیگر شعرای ادب پارسی در اشعار دینی خود توجه خاصی به ساختارهای فکریِ آیینی داشته اند، حضور چشمگیر و تعهد و توجه جدی به مضامین ولایی و عبارات قرآنی، احادیث و اصطلاحات دینی، و مصور ساختن این معانی به تناسب معنایی واژگان، استفاده وسیع از صور خیال بهویژه تشبیه و غنابخشی به موسیقی خیال و... در آثار همه این شاعران بیش از پیش نشان از همگرایی آن ها با اشعار آیینی و دینی دارد. نگارندگان در این مقاله بر آنند که با روش توصیفی- تحلیلی، درون مایه های اشعار عرفانی سه تن از شعرای شعر نو شامل قزوه، سبزواری، و هراتی را از منظر فکری آیینی از نظر گذرانده و به بررسی دقیق و موشکافانه این اشعار بپردازند.
_||_