تأملی در ساختارهای شعر فارسی
الموضوعات :
علیرضا شعبانیان
1
(نویسنده)
الکلمات المفتاحية: شعر, poetry, زبان, ساختار, تصویر, تخیل, language, image, architecture, Imagination,
ملخص المقالة :
هنر یکی از فرآوردَههای انسانی است که از پنهانترین زوایای ضمیر انسان سرچشمه میگیرد و میتواند آینة تمام نما از فرهنگ، تفکر، عاطفه و درک و خلق زیبایی را به خوانندگان ارایه نماید. شعر نیز به عنوان یکی از تجلیات هنر همواره در طول تاریخ مورد توجه زیباپسندان قرار گرفته است از این رو پژوهش و تفحص در ساختارهای شعر پارسی ضروری مینماید. نگارنده در این پژوهش سعی دارد شناختنامهای مختصر از ساختارهای لفظی و معنایی شعر پارسی ارایه نماید. قابل ذکر است هنگامی که ساختارهای نوشتاری و تصویری و تکنیکی شاعری مورد مداقه قرار گیرد، بدین شناخت می‌توان شاکلۀ فکری شاعر را نیز تشریح نمود و تصویری کلی از اندیشههای وی ارایه کرد و هم‌چنین با بررسی جریان تخیل و تصویر در شعر و شیوۀ به کار گیری صور خیال و آشنایی با ویژگی‌های معنایی و لفظی شاعر ضمن التذاد بیشتر از متن، توانایی تشریح ویژگی‌های زبانی شعر را نیز افزایش داد
منابع و مآخذ
1ـ احمدی، بابک. ساختار و تاویل متن. جلد 1 و 2. تهران: نشر مرکز، 1370.
2ـ اخوان ثالث، مهدی. بدایع و بدعت‌ها و عطا و لقای نیما یوشیج. تهران: بزرگمهر، 1369.
3ـ آل احمد، م. سوررئالیسم. تهران: نشر نشانه، 1377.
4ـ زایس، اونر. زیبایی‌شناسی. ترجمه ا. نیک‌آذین، تهران: پیام، 1360.
5ـ ایگلتون، تری. پیش‌درآمدی بر نظریه ادبی. ترجمه عباس مخبر. تهران: مرکز، 1379.
6ـ براهنی، رضا. طلا در مس، جلد 1، انتشارات زریاب، 1371.
7ـ براون، ادوارد گرانویل. تاریخ ادبی ایران. تهران: امیرکبیر، 1356.
8ـ برت، آرال. ترجمه مسعود جعفری. تهران: نشر مرکز، 1379.
9ـ پرین، لارنس. در باره شعر. ترجمه فاطمه راکعی. تهران: انتشارات اطلاعات، 1371.
10ـ پیر، گاستالا. زیبایی‌شناسی تحلیلی. ترجمه علیقلی وزیری. دانشگاه تهران، 1336.
11ـ تتوی، عبدالرشید. فرهنگ رشیدی. سیمای دانش، 1386.
12ـ تولستوی، لئو. هنر چیست. ترجمه کاوه دهگان. تهران: امیرکبیر، 1345.
13ـ جلی، حسین. میزان موسیقایی شعر فارسی. تهران: نهاد هنر و ادبیات، 1372.
14ـ خانلری، پرویز. وزن شعر. تهران: دانشگاه تهران، 1337.
15ـ داد، سیما. فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید، 1382.
16ـ سجودی، فرزان. ساخت‌گرایی و مطالعات ادبی. تهران: انتشارات حوزه هنری، 1380.
17ـ سکاکی، ابویعقوب یوسف بن‌ابوبکر. مفتاح العلوم. قاهره، 1356.
18ـ سینیا، فویلند. مقدمه‌ای بر نظریه هنر. ترجمه کامران سپهران. تهران: مرکز، 1383.
19ـ شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. صور خیال در شعر فارسی. تهران: نشر آگاه، 1370.
20ـ ـــــــــــــ ، ـــــــــ . موسیقی شعر. تهران: نشر آگاه، 1384.
21ـ ـــــــــــــ ، ـــــــــ . محمدرضا. ادوار شعر فارسی. تهران: انتشارات علمی، 1383.
22ـ شمیسا، سیروس. فرهنگ عروضی. تهران: فردوس، 1370.
23ـ ــــــ ، ـــــــ . معنی و بیان. تهران: پیام نور، 1371.
24ـ صفوی، کورش. از زبان‌شناسی به ادبیات. جلد اول. تهران: انتشارات حوزه هنری، 1380.
25ـ ضابطی، احمد. سینما و ساختار تصاویر در شاهنامه. تهران: کتاب فرا، 1378.
26ـ طوسی، نصیرالدین. محمد بن محمد. معیارالاشعار. به اهتمام جلیل تجلیل. تهران: نشر جامی، 1369.
27ـ عسگری، آقاخان. هستی‌شناسی شعر. تهران: نشر قصیده سرا، 1377.
28ـ علوی مقدم، مهیار. نظریه‌های نقد ادبی معاصر. تهران: سمت، 1377.
29ـ غریب، رز. نقدی بر مبنای زیبایی‌شناسی. ترجمه نجمه رجایی. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی، 1378.
30ـ غیاثی، محمد‌تقی. سبک‌شناسی ساختاری. تهران: شعله اندیشه، 1368.
31ـ فضیلت، محمود. معنا‌شناسی و معانی در زبان و ادبیات. کرمانشاه: دانشگاه رازی، 1385.
32ـ ــــــ ، ــــــ . آهنگ شعر فارسی. تهران: سمت، 1378.
33ـ ــــــ ، ــــــ . آرایه‌های ادبی. کرمانشاه: دانشگاه رازی، 1384.
34ـ قزوینی، محمد بن عبدالوهاب. المعجم فی معابیر الاشعار العجم، کتاب‌فروشی تهران.
35ـ مقدادی، بهرام. فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی. تهران: فکر روز، 1378.
36ـ میر‌صادقی، میمنت. واژه‌نامه هنر شعری. تهران: انتشارات مهناز، 1373.
37ـ میرعمادی، سیدعلی. شناخت ذهن و زبان در گذر زمان. تهران: ورجاوند، 1382.
38ـ الندیم، محمد بن اسحاق. الفهرست. تصحیح رضا تجدد، اساطیر، 1381.
39ـ هگل، فردریش ویلهلم. مقدمه‌ای بر زیبایی‌شناسی. ترجمه محمود عبادیان. تهران: نشر آوازه 1363.
40ـ وزیرنیا، سیما. زبان‌شناخت. تهران: قطره، 1379.
_||_
