بررسی ساختار شعری مجموعة «تولّدی دیگر» بر مبنای استعارة شناختی
الموضوعات :محمدباقر شهرامی 1 , سید علی هاشمی عرقطو 2
1 - استادیار دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران. (نویسنده مسؤول)
2 - استادیار دانشگاه دارالفنون قزوین، قزوین، ایران.
الکلمات المفتاحية: Forough Farrokhzad, استعاره&rlm, های مفهومی, تولدی دیگر, استعار&rlm, شناختی, نظریه کووچش, the cognitive metaphors, Zoltá, n Kö, vecses, the cognitive impressionism,
ملخص المقالة :
نظریه معاصر استعاره، از اوایل دهه 80 با نظریات زبانشناسان شناختی مطرح شد و تا امروز هم به عنوان جریانی غالب و مورد توجه در بررسیهای زبانشناسانه و متون ادبی در سراسر دنیا مطرح است. در ایران نیز نزدیک به یک دهه است که این مبحث، طرفداران بسیاری پیدا کرده و پژوهشگران با توجه به نظریه معاصر استعاره و استعاره های مفهومی، به بررسی متون ادب فارسی پرداخته اند. از آنجا که مبحث استعاره های مفهومی، موضوعی پیچیده و مشکل است در این مقاله ابتدا به تبیین نظریه معاصر استعاره و استعاره های مفهومی پرداخته شده و برای بهتر درک کردن این نوع استعاره، به بررسی انواع استعاره های مفهومی در دفتر تولدی دیگر فروغ فرخزاد می پردازیم. در این تحقیق، با توجه به آرای کووچش که یکی از بزرگترین پژوهشگران استعاره است، به ویژه نظریة گفتمان موضوع و گوینده و نظریة استعاره های قراردادی پایه و تکامل آن در یک موضوع واحد سعی کردیم که الگویی مناسب برای بررسی اشعار فروغ فرخزاد از منظر استعاره های مفهومی استخراج کنیم.
منابع و مآخذ
1ـ افراشی، آزیتا و سالاس، بئاتریس، «بررسی تطبیقی استعارههای مفهومی جهتی در زبانهای اسپانیایی و فارسی، جستارهای زبان»، شماره 12، 1391، صص 1ـ 24.
2ـ دانسی، مارسل. نشانهشناسی رسانهها. ترجمه گودرز میزانی و بهزاد دوران. تهران: فرهنگان، 1387.
3ـ صادقی، لیلا، «طرحوارههای متنی در ساخت جدیدی از رمان در داستان با رویکرد شعرشناسی شناختی»، جستارهای ادبی، شماره 183، 1392، صص 26ـ43.
4ـ صدری، نیره، «بررسی استعاره در ادبیات فارسی از دیدگاه زبان شناختی»، پایاننامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی، 1385.
5ـ عرب، فائزه و فرضی، منیره، «بازتاب فناوری و ماشینیزم در استعارههای فارسی محاوره ای از دیدگاه زبانشناسی شناختی»، جستارهای زبانی، شماره 5، 1390، صص 103ـ120.
6ـ فرخزاد، فروغ. مجموعه سرودهها، تهران: شادان، 1383.
7ـ کرد زعفرانلو، عالیه، «استعارههای جهتی قرآن با رویکرد شناختی»، نقد ادبی، شماره 9، 1389، صص 115ـ139.
8ـ کرد زعفرانلو، عالیه و گلفام، ارسلان، «استعاره زمان در شعر فروغ فرخزاد از دیدگاه زبانشناسی شناختی»، نقد ادبی، سال 2، شماره 7، 1388، صص 121ـ138.
9ـ گندمکار، راحله، «نگاهی تازه به چگونگی درک استعاره در زبان فارسی»، ادبپزژهی، شماره 19، 1391، صص 151ـ167.
10ـ محمدی آسیابادی، علی و طاهری، معصومه، «طرحواره حجمی و کاربرد آن در بیان تجارب عرفانی»، پژوهشهای ادب عرفانی، شماره 22، 1391، صص 141ـ162.
11ـ هوشنگی، حسین و سیفی، محمود، «استعارههای مفهومی در قرآن از منظر زبانشناسی شناختی»، علوم قرآن و حدیث، پژوهشنامه علوم و معارف قرآن، شماره 3، 1388، صص 9ـ34.
12- Evans, vyvyan & M green. Cognitive linguistics: an introduction. Edinburgh university press, 2006.
13- Kovecses, zoltan. Metaphor. oxford university press, 2010.
14ـ -----------, --------. Metaphor and emotion. Cambridge university press, 2000.
15- -----------, --------. Metaphor and poetic creativity, acta universitatis sapientiae. 2009; 2: 181ـ196.
16-----------, --------. Metaphor in culture, universality and variation. Cambridge university press, 2005.
Lakoff, George & Johnson, mark. Metaphors we live by. Chicago: Chicago university press, 1980.
Lakoff, George. The contemporary theory of metaphor. 1993, from www. jehat. com.
Porings, ralf & driven, rene. Metaphor and metonymy in comparison and contrast. berlin, new york: mouton de gruyter, 2003.
Picken, jonathan. Literature, metaphore and foreign language. new york, mac millan, 2007.
Stern, josef. Metaphor in context. London: Cambridge, Bradford, 2006.
Yu, ning. The contemporary theory of metaphor. Netherlands: Amsterdam: john benjamins, B.V. 1998.
_||_