سمیت تنفسی اسانس پوست پرتقال (.Citrus sinensis (L روی حشرات کامل شپشه برنج Sitophilus oryzae و شپشه آردTribolium castaneum
الموضوعات :مهدی کبیری رئیس آباد 1 , بهنام امیری بشلی 2
1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
2 - گروه گیاه پزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
الکلمات المفتاحية: شپشه آرد, Tribolium castaneum, اسانس پرتقال, شپشه برنج, سمیت تنفسی, Citrus sinensis essential oil, Sitophilus oryzae, fumigant toxicity,
ملخص المقالة :
با توجه به خسارت بالای آفات انباری و اثرسوء سموم شیمیایی، تحقیق در رابطه با استفاده از گیاهان و ترکیبات آن ها برای کنترل این آفات امری ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق سمیت تنفسی و دوام اسانس پوست پرتقال (. Citrus sinensis (Lروی حشرات کامل شپشه برنج (.Sitophilus oryzae (L و شپشه آرد Tribolium castaneum مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. اسانس از پوست خشک شده میوه مرکبات و با روش تقطیر با آب گرفته شد. آزمایش های زیست سنجی در ظروفی به حجم 40 میلی لیتر، در دمای ˚C2±25، رطوبت نسبی 5±65 درصد و تاریکی مطلق انجام شد. از کاغذ صافی واتمن شماره 1 به عنوان منبع متصاعد کننده اسانس استفاده شد. نتایج نشان داد با افزایش زمان و غلظت اسانس، میزان مرگ و میر در هر دو گونه افزایش می یابد. بر اساس داده ها، مقدار LC50 اسانس پس از گذشت 48 ساعت از تیمار روی شپشه برنج و شپشه آرد به ترتیب 25/264 و 45/71 میکرولیتر بر لیتر هوا محاسبه شد. دوام اسانس روی شپشه آرد (25روز) به طور معنی داری بالاتر از شپشه برنج (21 روز) بود. میزان LT50 و LT90 برای شپشه برنج به ترتیب 56/12 و 68/8 و شپشه آرد 37/15 و 51/11 روز به دست آمد. نتایج نشان داد اسانس پوست پرتقال سمیت تنفسی و دوام قابل قبولی روی دو آفت انباری ذکر شده دارد و می تواند به عنوان جایگزین ترکیبات شیمیایی برای کنترل این آفات مورد بررسی بیشتر قرار گیرد.
