جدول زندگی دوجنسی زنبور پارازیتویید Aenasius arizonensis (Hym.: Encyrtidae) پرورش یافته روی شپشک آردآلود Phenacoccus solenopsis (Hem.: Pseudococcidae) در شرایط آزمایشگاهی

الموضوعات :

مجید فلاح زاده ¹ , الهام شعله سعدی ² , شهرام حسامی ³ , محمدرضا حسنی ⁴

1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم، گروه حشره شناسی، جهرم، ایران
2 - تخصصی، گروه حشره‌شناسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
3 - گروه حشره‌شناسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
4 - گروه حشره‌شناسی، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران

تاريخ الإرسال : 07 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1440 تاريخ التأكيد : 03 الأربعاء , رمضان, 1440 تاريخ الإصدار : 22 الجمعة , ذو الحجة, 1440

الکلمات المفتاحية: Biological control, پارامترهای زیستی, کنترل بیولوژیک, Biological parameters, شپشک آردآلود, mealybug, واژه‌های کلیدی: پارازیتویید, Aenasius arizonensis, Key words: Parasitoids,

ملخص المقالة :

شپشک آردآلود Phenacoccus solenopsis Tinsley, 1898 (Hemiptera: Pseudococcidae) از آفات مهم در نواحی مختلف جهان است. این آفت در جنوب ایران در سال‌ های اخیر خسارت شدیدی به گیاهان مختلف در فضای سبز شهری وارد کرده است. در تحقیق حاضر داده های جدول زندگی زنبور پارازیتویید Aenasius arizonensis (Girault, 1915) (Hymenoptera, Encyrtidae) روی پوره های سن سوم و شپشک های ماده جوان شپشک آردآلود Ph. solenopsis در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی بررسی و نتایج بر اساس جدول زندگی دوجنسی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که طول دوره پیش از بلوغ زنبورهای نر و ماده A. arizonensis پرورش یافته روی پوره های سن سوم شپشک در مقایسه با شپشک های ماده جوان به طور معنی داری کوتاه تر بود. میانگین میزان باروری زنبورهای پارازیتویید روی پوره های سن سوم (90/170عدد تخم) در مقایسه با شپشک های ماده جوان (00/150عدد تخم) به طور معنی داری بیشتر بود. میانگین نرخ ذاتی افزایش جمعیت، نرخ متناهی افزایش جمعیت، نرخ ناخالص تولیدمثل، نرخ خالص تولید مثل و مدت زمان یک نسل زنبور A. arizonensis پرورش یافته روی پوره سن سوم به ترتیب 216/0 روز1-، 241/1 روز1-، 39/119 نتاج ماده، 51/100 نتاج ماده و 32/21 روز و روی حشرات ماده شپشک آردآلود Ph. solenopsis به ترتیب 165/0 روز1-، 180/1 روز1-، 78/92 نتاج ماده، 96/76 نتاج ماده و 20/26 روز به دست آمد. تنها بین میانگین نرخ ذاتی افزایش جمعیت، نرخ متناهی افزایش جمعیت و مدت زمان یک نسل تفاوت معنی داری وجود داشت. باتوجه به نتایج به دست آمده می توان نتیجه گرفت که پوره سن سوم این شپشک برای پرورش و تولید انبوه این زنبور مناسب تر می باشد.