بررسی و تحلیل نقش سنگ شناسی در ایجاد اشکال کارستی (مطالعه موردی: اشکال کارستیک استان کرمانشاه )

الموضوعات :

سمیه کریمی ¹ (کارشناس ارشد ژئومورفولوژی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران)
سیامک شرفی ² (دانشجوی دکترای ژئومورفولوژی و مدرس گروه جغرافیا دانشگاه لرستان، لرستان، ایران)
بهروز کریمی ³ (کارشناس ارشد ژئومورفولوژی دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران)

تاريخ الإرسال : 06 الجمعة , جمادى الأولى, 1438 تاريخ التأكيد : 14 السبت , ربيع الأول, 1439 تاريخ الإصدار : 29 الخميس , جمادى الأولى, 1439

الکلمات المفتاحية: سنگ شناسی, سنگ آهک, آزمون های آماری, اشکال کارستی,

ملخص المقالة :

یکی از مهمترین عوامل در به وجود آمدن اشکال کارستی، جنس سنگ شناسی می باشد. وجود سنگ آهک از شرایط ضروری جهت تشکیل این اشکال است، اما کیفیت متفاوت انواع سنگ های آهکی، در میزان تشکیل و توسعه این اشکال تاثیر زیادی دارد. استان کرمانشاه چون در منطقه زاگرس مرطوب واقع شده و یکی از هسته های بارش محسوب می شود، شرایط مناسبی هم از نظر لیتولوژی و هم از نظر اقلیمی برای ایجاد اشکال کارستی فراهم شده است. در تحقیقات گذشته در استان کرمانشاه، نقش جنس زمین شناسی و سنگ شناسی در ایجاد اشکال کارستی ثابت در نظر گرفته شده و علت وجود اشکال متفاوت کارستی و توسعه و عدم توسعه آن ها را در مناطق مختلف، بیشتر از هر عاملی به عامل اقلیم نسبت داده اند. اما در این پژوهش بیشتر به نقش عامل سنگ شناسی در تشکیل اشکال کارستی توجه شده است. نوع تحقیق کاربردی- توسعه ای و روش آن آماری، میدانی و تحلیلی و ابزار تحقیق شامل نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، ژئومورفولوژی و عکس های هوایی می باشند. نتایج حاصل از آزمون t غیر جفتی در سطح اطمینان 95/0 نشان می دهد که درز و شکافها در پیدایش مجراهای انحلالی نقش داشته و این مجراها تحت تاثیر درزها به وجود آمده اند. اما نتایج آزمون t جفتی در سطح اطمینان 95/0 نشان می دهد که درزها در پیدایش مجراها دخالت نداشته اند. هم چنین مطالعات میدانی نشان می دهد که جنس سنگها در پیدایش اشکال کارستی به صورت متفاوت عمل کرده است، به طوری که سنگهای آهکی ضخیم لایه، باعث شکل گیری اشکال کارستی تحول یافته مانند دولین ها و اوالاها و در سنگ های کم ضخامت تر باعث شکل گیری اشکال خطی مانند کارن ها شده است.