نقش مدیریت ام‌السلمه در جنگ جمل

الموضوعات :

رضا معینی رودبالی ¹ , محمد کشاورز (بیضایی) ² , علی نجارپوریان ³

1 - استادیار گروه آموزش الهیات و معارف اسلامی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه فرهنگیان، شیراز، ایران.
2 - استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده علوم پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران.
3 - استادیار گروه آموزش الهیات و معارف اسلامی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه فرهنگیان، شیراز، ایران.

تاريخ الإرسال : 12 الإثنين , ذو الحجة, 1443 تاريخ التأكيد : 14 الجمعة , محرم, 1444 تاريخ الإصدار : 27 الجمعة , صفر, 1444

الکلمات المفتاحية: مدیریت, جنگ جمل, ام‌السلمه,

ملخص المقالة :

هدف پژوهش حاضر، نقش مدیریت ام‌السلمه در جنگ جمل بود. جامعه پژوهش کلیه متون مربوط به ام‌السلمه یکی از همسران پیغمبرمی‌باشد. نمونه پژوهش نقش مدیریتی ام‌السلمه درجنگ جمل بود. طرح پژوهش توصیفی- تاریخی است. گردآوری اطلاعات بر مبنای جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای، اسناد و فیش‌برداری انجام شد. نتایج یافته‌ها نشان داد، ام‌سلمه نه تنها در حوادث مهم دوران پیامبر؛ بلکه در دوران حضرت علی (ع) نیز به نقش مهم و حساس خود در بین مسلمانان آگاه بود. در دوران خلافت علی (ع) هم از ایشان حمایت کرد. او ضمن رد پیشنهادهای برپاکنندگان جنگ جمل در جنگ با حضرت علی(ع) با یادآوری این سخن پیامبر اسلام که علی (ع) ولیّ هر مؤمن و مؤمنه‌ای است، درصدد برآمد عایشه را از رفتن به بصره باز دارد. ام سلمه با سخنرانی برای مهاجرین و انصار حمایت آنان را از حضرت علی(ع) تقاضا نمود و موفق شد گروه‌های زیادی را از همراهی با سپاهیان جمل منصرف نماید. گفتگوهای او با عایشه قبل و بعد از جنگ جمل از دوراندیشی او در جهت وحدت مسلمانان تأکید داشت. وی با نامه‌نگاری های متعدد با حضرت علی (ع) از دسایس و توطئه های آنان پرده برداشت. با استناد به سخنان رسول‌الله که به ماندن زنان در خانه و هنگامه جنگ سخن رفته بود، فرزندش عمرو بن ابی سلمه را هم به سوی حضرت فرستاد تا در جنگ با دشمنان او را یاری دهد. این موضوع باعث شد تا ام‌سلمه هم مورد ستایش حضرت قرار بگیرد.

المصادر:

Aaghi ghi Bakshaishi, A. R. (2012). Famous women in the history of islamic culture and civilization. Qom: Navid Islam Publishing House. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1270132

Ayati, A. H. (2012). History of the Prophet of Islam. Tehran: Tehran University Press. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1863329

Al-Farahidi, I. A. (1985). Kitab al-Ain. Qom: Dar al-Hijrah Institute. [Persian] URL:  https://www.gisoom.com/book/120728/

Belazari, A. I. Y. (1996). Jamal man ansab al-ashraf. Beirut: Dar al-Fikr. [Persian] URL:  https://noorlib.ir/book/info/18878/

Beyhaqi, I. I. M. (2002). Al-Mahasin and Al-Masawi, with Adnan Ali's footnotes. Beirut: Dar al-Kitab Al-Alamiya, Muhammad Ali Bizoon's pamphlets. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1248510/

Dinovri, A. B. D. (2011). Akhbar al-Tawwal. Cairo: Al-Saada Press. [Persian] URL:  https://www.gisoom.com/book/11051404/

Jafarian, R. (2001). Political history of Islam (History of the Caliphs from the death of the Prophet to the decline of the Umayyads). Tehran: Dalil Ma Publications. [Persian] URL:   https://www.gisoom.com/book/1212988/

Hamvi, Y. (1984). Mojam Al-Boldan. Translated by Ali Naghi Monzavi. (2001). Tehran: Iran's Cultural Heritage Organization. . [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1254140

Hedayatpanah, M. R. (2012). The source of Shinasi. The Book Aljamal O valnosra lesayedo aletra, fi harbo Al Basra. [Persian] URL: https://tarikh.maaref.ac.ir/article-1-1210

,Ibn Abi al-Hadid, M. (1965). Commentary on Nahj al-Balagha. Cairo: Darahiya al-Kitab al-Arabiyyah. . [Persian] URL:  https://www.gisoom.com/book/1592257

Ibn Athir, A. I. M. (1970). Asdal Ghabah fi Ma'rifah al-Sahhabah. Tehran: Ismailian. URL: https://noorlib.ir/book/info/18829

Ibn Juzi, Y. B. G. (1997). Tazkera al-Khawas min al-Uma, mentioning the characteristics of al-Aima. Qom: Al-Sharif al-Razi. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/

Ibn Moskawieh, A. A. M. R. (2000). Experiences of the nations, Abul Qasem Emami's research. Tehran: Soroush. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1197942

Ibn Hisham, A. M. B. H. (2004). Sirat raswal allah. Tehran: Center Publishing. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1160663

Ibn Qutaiba, A. B. M. (1989). Al-Imamah and Al-Siyaseh (History of the Caliphs). Translated by Seyyed Nasser Tabatabai. (2005). Tehran: Qaqnos. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1339426

Katab Waqdi, M. B. S. (1990). Tabaqat. Translated by Mahmoud Mahdavi Damghani. (1995). Tehran: Farhang and Andisheh Publications. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/11313983

Koofi ,I. A. (1990). Al-Futuh. Translated by Mohammad bin Ahmad bin Mostofi Heravi,. (1993). Tehran: Islamic Revolution Publications and Education. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/11002684

Masoudi, A. H. (1988). Moruj al-dahaab and maaden al-johar. Translated by Abolqasem Payandeh. (2009). Tehran: Scientific and Cultural Publishing Company. [Persian] URL:  https://www.gisoom.com/book/1605433

Montazer Qaim, A. )2018). The history of imamat. Qom: Maarif Publishing Office. [Persian] URL:  https://www.gisoom.com/book/11450790

Rafiei, M. B. M. (1888). Tazkire Al Khawatin (in the biographies of famous female scholars from Arabia, Rome, India and other countries from the beginning of Islam until now). India: Hor Maqsoorat in Al Khayyam. [Persian] URL:  http://www.lib.ir/book/65209029

Pishwai, M. (2011). History of Islam from jahiliyyah to the death of the Prophet of Islam (PBUH). Qom: Supreme Leader's Representative Institution in Universities. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/11453983

Sheikh Mofid. H. (2009). Al-Jamal-and-Al-Nosrale Sayyid Al-Atara. Qom: Sheikh Mufid Congress [Persian] URL:. https://www.gisoom.com/book/1619523/

Seyed Raziie (1992). Nahj al-Balagheh. Translated by Hossein Ansarian. (2009). Qom: Dar al-Irfan. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1644540

Salem, A. A. (1978). Arab history before Islam. Translated by Bagher Sadriniya. (2003). Tehran: Scientific and Cultural Publications. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1935922

Tabatabaei, S. M. H. (2007). The mission of shiism in today's world (another conversation with Henry Karbon). Tehran: Bostan Ketab. [Persian] URL:  https://www.gisoom.com/book/1504030

Tabari, M. B. J. (1967). Tarikh Tabari or Tarikh al-Rasl and Al-Muluk. Translated by Abul Qasim Payandeh. (1996). Tehran: Asatir Publications. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/11119697

Yaqoubi, A. B. I. (2010). Tarikh Yaqoubi. Tehran: Scientific and Cultural Publishing Company. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1730484/