نقش و جایگاه زن در نهضت فلسطین
الموضوعات :
محمد رضا علم
1
(دانشگاه شهید چمران اهواز، گروه تاریخ ، اهواز، ایران)
سمیره حزباوی
2
(دانشگاه آزاد اسلامی، علوم و تحقیقات خوزستان، گروه علوم سیاسی، اهواز، ایران.)
منا حمیدی نسب
3
(دانشگاه آزاد اسلامی، علوم و تحقیقات خوزستان، گروه علوم سیاسی، اهواز، ایران.)
الکلمات المفتاحية: نهضت فلسطینی, زن فلسطینی, Palestinian women, Palestinian movement,
ملخص المقالة :
بیش از شش دهه از حرکت و جنبش ملت فلسطین در مقابل اسرائیل و حامیان قدرتمند او می گذرد؛ در این مدت طولانی بارها و بارها مردم جهان شاهد بروز ظهور و حماسه هایی از مقاومت پایداری فلسطینی ها بوده اند. بطوریکه اخبار مربوط به جنبش در صدر همة خبرها و تحولات منطقه ای و جهانی قرار گرفته است. در این مدت جهانیان شاهد صحنه های بسیار غم انگیز و تأثیر آوری نیز بوده اند که افکار عمومی ملتها را تحت تأثیر قرار داده است. سئوال این است که این مقاومت طولانی از چه عوامل و اهرمهایی بهره مند بوده که تا شصت سال دوام آورده است. قدر مسلم آنچه که به عنوان یکی از عوامل مهم گسترش و پایداری این مقاومت را شکل داده است حضور زنان فلسطینی در نهضت و نقش و جایگاه آنان در تداوم این قیام بوده است. در مقاله حاضر تلاش شده است که نقش و جایگاه زن فلسطینی در روند گسترش، تداوم و دیرپایی قیام فلسطین تبیین گردد. به عنوان مثال می توان از فعالیت های نظامی، فرهنگی و تأسیس سازمان های خودگردان نام برد.
- آشوری،داریوش(1382). دانشنامه ی سیاسی،جلد نهم، تهران، چاپ مروارید.
- شریعت،محمدصادق(1379). قدس و قطعنامه های بین الملل، جلد اول، نشر سفید.
- ولایتی،علی اکبر(1380). ایران ومساله فلسطین،جلد دوم ، تهران : دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
منابع عربی
- ابو عمرو، زیاد(1987). اصول الحرکات السیاسیة فی قطاع غزة، القدس، دارالأسوار،عکا.
- احمد،سماء سلیمان السید(2008).دور المنظمات الدولیة فی تفعیل الحقوق السیاسیة للمراة ،دراسة المقارنة لحالتی الامم المتحدة و الجامعة العربیة(1990-2006)، معهد البحوث و الدراسات العربیة جامعة الدول العربیة ، القاهرة.
- اسماعیل، دنیا الامل(2001). المراة الفلسطینیة من هزیمة 1967 الی 1987 ، مجلة رویة، العدد التاسع ، فلسطین ، حزیران.
- الاشقر، اسماعیل(2004). المراة الفلسطینیة فی دایرة الاستهداف الصهیونی، المرکز العربیة للبحوث و الدراسات ،سلسلة انتفاضةالاقصی،العدد 4.
- الحورانی،عبدالله(1988). الجمعیات الخیریة فی الضفة الغربیة و قطاع غزة، دارالکرمل للنشر، المراة علی طریق تحریرالقدس، التوفیق للطباعة و النشر، عمان.
- الحویحی،عبدالله(2007 ).دور المرأة الفلسطینیة فی المقاومة، معهد البحوث و الدراسات العربیة، قسم الدراسات السیاسیة، القاهرة
- الخلیلی، غازی(1981). المراة الفلسطینیة و الثورة، دارالسود للنشر، الطبعة الثانیة، عکا، فلسطین.
- الخلیلی،غازی(1976). المراة الفلسطینیة والثورة 1948-1968،مجلة شئون الفلسطینیة ، العدد60،بیروت
- الزبیر ، سیف الاسلام (1981).الخدمة الاعلامیة للمرأة العربیة « مجموعة اعمال ندوة الصحیفات العربیة » ، مطبوعات المرکز العربی للدراسات الاعلامیة، الجزایر.
- الصورانی، غازی(2003). دورالمراة الفلسطینیة تاریخها الحدیث والمعاصر، بحث غیر منشور، الهئیة العامة للاستعلامات، غزة، فلسطین.
- الغنیمی، زینب(1997). المشارکةالسیاسیة للمراة الفلسطینیة"بین الواقع والطموح"، مرکز شؤون المراة ، غزة.
- الغنیمی،زینب(1990). تطور وضع المراة الفلسطینیة،مجلة شئون فلسطینیة،العدد210.
- المرکز الفلسطینی لحقوق البشر(2004). نشرة المنطار،تصدر عن المصدر الفلسطینی فی غزة.
- الوحیدی،میسون عطارنة(1985). المراة العربیة فی فلسطین"معاناة و نضال"، جامعة الدول العربیة ، القاهرة.
- الوحیدی،میسون عطارنة(1986). المراة الفلسطینیة و الاحتلال الاسرائیلی، دار الجلیل للنشر،عمان.
- برنامج الامم المتحدة التمنیة(2003). تدیات و خیارات المراة الفلسطینیة فی الضفة الغربیة و قطاع غزه، دارالمراة العربیة للنشر، القاهرة.
- تقریر المراة و الرجل فی فلسطین ، مرکز صوت النساء(1999). ، المجلد للصحافة، العدد90.
- جاد، اصلاح(1999). تطور الدور السیاسی للمراة الفلسطینیة حتی الانتفاضة، مجلة شئون المراة ،نابلس.
- جاد، اصلاح(2004). المرآه الفلسطینیة و السیاسیة ، بحث غیر منشور ،الهئیة العامة للاستعلامات، غزة، فلسطین
- جریدة صوت النساء(30/12/2004). السنة الثامنة، العدد 206، تصدر کل اسبوعین عن طاقم شؤون المرأة بغزة.
- حجاب، نادیه(1990). المراة العربیة و دعوة التغییر، دارالریاض الرئیس للکتب والنشر، لندن.
- حمید،راشد(1975). قرارات المجلس الوطنی،مرکزالابحاث الفلسطینیة ،بیروت.
- خطاب،نضیرة محمود(2003). الدور الجهادی للمرأة الفلسطینیة، ندوة یوم القدس، نضال المرأة علی طریق التحریر القدس، التوفیق للطباعة و النشر،عمان.
- دایرة الإحصاء المرکزیة الفلسطینیة (1998). احصاءات المرأة و الرجل، فلسطین، غزة.
- ربیع، ماجد علی صالح(1995).السیاسیة التعلیمیة الاسرائیلیة و محاولة طمس الهویة الفلسطینیة: الاستعمار الجدید فی المنطقة العربیة، رسالة دکتورا، جامعة القاهرة
- سعید، نادر(1999). ادوار النوع الجتماعی" مفاهیم فی الدیمقراطیة والجندر والتربیة"، مرکز ابداع المعلم، فلسطین.
- عامر، سمیه(2007). دورالموسسات البنویة فی التخطیط التنموی فی الرض الفلسطینیة، رسالة ماجیستر، کلیة الدراسات العلیا جامعة النجاح الوطنی ، فلسطین.
- عبدالهادی،فیحاء(1999). المراة الفلسطینیة و الذاکرة؛ وزارة التخطیط والتعاون الدولی، فلسطین.
- علیان،محمدشحادة(1987). الجانب الجتماعی فی الشعرالفلسطینی الحدیث، دارالفکروالنشر و التوزیع، الطبعة الولی، الاردن.
- عوکل،طلال(2004). المراة و الحزب السیاسی، مجلة تسامح،العدد الخامس، رام اللة، فلسطین.
- عویضه،نهیل عادل(2003).الدور السیاسی للمرأة من أجل دعم القضیة الفلسطینیة فی کافة مراحلها، ندوة یوم القدس، نضال المرأة علی طریق تحریر القدس، التوفیق للطباعة و النشر، عمان.
- کتاب، آیلین(1990). مشارکة المرأة الفلسطینیة، الطبعة الاولی، القدس،غیر منشور.
- مرکزالدراسات المراة العربیة الجدیدة(1995).الحرکة النسائیة العربیة (تونس، فلسطین،مصر، السودان)، المراة العربیة فی فلسطین معاناة و نضال،القاهرة.
- مرکزالمعلومات الوطنی الفلسطینی(2000). المراة الفلسطینیة و الثورة الفلسطینیة، دراسات و تقاریر، الهئیة العامة للاستعلامات،غزة.
- موسسة صوت المجتمع (1999). الحرکة النسویة الفلسطینیة"واقع و آفاق"، قسم الدراسات و الابحاث ،غزة.
- نزال،ریما(2004). واقع المشارکة السیاسیة للمراة الفلسطینیة، مجلة تسامح،العدد الحادی العاشر، مرکز رام اللة للدراسات و حقوق الانسان،فلسطین
- azonson(1996); settlements and the Israeli- Palestinian negotiations: an over view(In statute for palestine studies; Washington).
- Peteet. (1999) Gender in Crisis – Women and the Resistance Movement – Colombia University Press, ( New York).
- Tarak Lisa. (1990) Dovelopment Of Political Consciousness Among Palestinians in the Ocupied Territorie, (Praeger).
-www.palpress.ps/arabic/index.php?maa=readstory&channel,ID=55717 24.5.2009وکالة فلسطین برس
_||_