بررسی و نقد مؤلفه‌های ناتورالیستی داستان «دریا هنوز آرام است» از احمد محمود

الموضوعات :

رضا جلیلی ¹

1 - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران.

تاريخ الإرسال : 23 الإثنين , رجب, 1439 تاريخ التأكيد : 09 السبت , رمضان, 1441 تاريخ الإصدار : 28 الخميس , رمضان, 1441

الکلمات المفتاحية: ناتورالیسم, دریا هنوز آرام است, جامعه, احمد محمود,

ملخص المقالة :

مکتب‌های ادبی به این دلیل که نشان‌دهندۀ مؤلفه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هر دوره هستند، معیارهایی مهم برای درک ویژگی‌های ادبی ادوار مختلف محسوب می‌شوند. یکی از این مکتب‌ها ناتورالیسم است که در آغاز از طریق ترجمۀ آثار نویسندگان آمریکایی و اروپایی در دورۀ مشروطه به ادبیات داستانی فارسی راه یافت. احمد محمود به عنوان یکی از نمایندگان برجستۀ ناتورالیسم، قواعد و مؤلفه‌های این مکتب را به نیت بازگویی نقدهای اجتماعی و تشریح احوالات مردم در داستان‌های خود دخالت داده است. بررسی توصیفی- تحلیلی مهم‌ترین ویژگی‌های ناتورالیستی دریا هنوز آرام است نشان می‌دهد که با توجه به عناصری همچون جنبه‌های فیزیولوژیکی، شکستن حرمت کاذب واژگان، نفی آزادی و باور به جبر تاریخی و اجتماعی، سبک محاوره‌ای، توصیف دقیق و شرح جزئیات، محدودیت توانایی‌های جسمانی، خلق شخصیت‌هایی با خوی حیوانی و پایان غم‌انگیز داستان، داستان مذکور واکنشی ادبی نسبت به ضعف‌ها و محرومیت‌های عمدتاً اقتصادی جامعۀ ایران در دهه‌های سی و چهل خورشیدی به شمار می‌آید. محمود در مواردی با توجه به بافت فرهنگی و دینی گروه هدف، از برخی مؤلفه‌های ناتورالیسم عدول کرده که عدم توجه به تأثیر ژنتیک در زندگی افراد، بسامد پایین واژگان تابو و پرداختن به مسائل ورای طبیعت در سطحی محدود از آن جمله است.