تعیین شدت آسیبپذیری لرزهای سواحل جنوبی دریای خزر

الموضوعات : فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

همایون خوشروان ¹ (عضو هیئت علمی مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر)
جواد ملک ² (عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات آب، وزارت نیرو)
حامد بریمانی ³ (دانشجوی دکتری رشته عمران، خاک و پی، دانشگاه ایروان، ارمنستان)
احمد هاشمی ⁴ (کارشناس پژوهشی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله)

تاريخ الإرسال : 04 الإثنين , ذو الحجة, 1437 تاريخ التأكيد : 04 الإثنين , ذو الحجة, 1437 تاريخ الإصدار : 29 الإثنين , جمادى الثانية, 1430

الکلمات المفتاحية: دریای خزر, ناپایداری, زمینلرزه, سامانه اطلاعات جغرافیائی ),

ملخص المقالة :

این پژوهش به هدف تعیین میزان ریسک آسیبپذیری لرزهای بخش جنوبی دریای خزر در محدوده استانهای ساحلی شمال کشور انجامگرفت. با مطالعه جانمایی جغرافیائی سیستم خطوارهای گسلی و انطباق چشمههای لرزه زا بر روی آنها گسلهای فعال منطقه مشخص گردید.گسلهای مازندران، البرز، بادله، لاهیجان، لاویج، آستارا از مهمترین ساختارهای فعال زمینساختی منطقه میباشند. با شناسایی مناطق مستعد بهبروز زمینلرزههای بزرگتر از 5ریشتر در محیط ،GISپهنههای آسیبپذیر لرزهای در منطقه شناسایی شد. پس از آن با همپوشانی لایههایاطلاعاتی شیب، سنگشناسی، میزان بارندگی، دبی رودخانه، سطح آب زیرزمینی و کاربریهای انسانی میزان پتانسیل مخاطرات ژئوتکنیکیمحاسبه گردید. نتایج اصلی تحقیق موید بالا بودن ریسک مخاطرات لرزهای و ناپایداریهای ژئوتکنیکی در محدوده استانهای ساحلیمیباشد. به طوری که استان مازندران و گلستان از ریسک آسیبپذیری بیشتری نسبت به استان گیلان برخوردار است. همچنین نتایج مشخصنموده است که مناطق حاشیه دامنه شمالی البرز در ناحیه مشرف به دشت گرگان و منطقه جنوب شهر ساری تا نور و بخش مرکزی استانگیلان نسبت به نیروهای زمینلرزه از حساسیت آسیبپذیری بالایی برخوردار است. ضمن آنکه وجود پوششهای ضخیم لایه ماسهای درکرانه ساحلی و منطقه مشرف به مصب رودخانهها سبب افزایش ریسک روانگرایی در این مناطق میشود و حضور لایههای کم مقاوم رسی درتپه ماهورهای دامنه شمالی البرز و در منطقه تحت پوشش رسوبات لسی دشت گرگان میزان شدت آسیبپذیری مناطق مزبور را نسبت بهوقوع زمینلغزش با توجه به مخاطرات لرزهای افزایش میدهد