بررسی منشأ یونهای اصلی در آبهای زیرزمینی محدوده آستانه-کوچصفهان

الموضوعات : فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مسعود اسحق پور ¹ , محمد منشوری ²

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
2 - استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

تاريخ الإرسال : 04 الإثنين , ذو الحجة, 1437 تاريخ التأكيد : 04 الإثنين , ذو الحجة, 1437 تاريخ الإصدار : 23 الأحد , ذو الحجة, 1429

الکلمات المفتاحية: آب زیرزمینی, هیدروژئوشیمی, آستانه- کوچصفهان, سفیدرود,

ملخص المقالة :

حوزه آبریز سفیدرود بزرگ در محدوده 9استان کشور قرار گرفته است که از زیر حوزه های قزل اوزن، شاهرود و پایاب سفیدرود تشکیلشده است. به منظور تعیین منشأ یونهای اصلی آبخوان دشت آستانه- کوچصفهان واقع در بخش مرکزی استان گیلان و بخش انتهایی حوزهآبریز رودخانه سفیدرود از اطلاعات 25حلقه چاه پایش کیفی عمیق و کم عمق موجود در منطقه با حداکثر عمق 150متر، طی 11دورهزمانی از شهریور 1382لغایت شهریور 1387و اطلاعات چهار ایستگاه هیدرومتری رودخانه سفیدرود واقع در سه زیر حوزه قزل اوزن،شاهرود و پایاب سفیدرود استفاده گردید. ایستگاههای پل آستانه و بین راه رودبار در حوزه پایاب سفیدرود و ایستگاههای شاهرود و گیلوانبه ترتیب بر روی رودخانه های شاهرود و قزل اوزن واقع شده اند. محدوده مورد مطالعه بین طولهای جغرافیایی 370000 - 430000متر وعرضهای 4099000 - 4150000متر در سیستم UTMو در زون 39شمالی قرار گرفته است. آستانه اشرفیه بزرگترین شهر واقع در اینمنطقه می باشد. جنس مواد سازنده این محدوده رسوبات دلتائی و آبرفت رودخانه سفیدرود است که از محل امامزاده هاشم تا دلتای سفیدرودگسترش داشته و به شکل مخروط افکنهای می باشد که راس آن به سمت ارتفاعات البرز و ضلع بزرگ آن به سمت دریای خزر است. آبچاه ها در محدوده آبهای طبیعی طبقه بندی شده و از لحاظ آبیاری در گروه C3S1قرار می گیرد. کیفیت آب رودخانه سفیدرود در ایستگاهگیلوان در قزل اوزن در گروه C4S2و در سه ایستگاه دیگر C3S1می باشد. کیفیت چاه های مورد پایش از لحاظ شیمی یونهای اصلی، باECو TDSاندکی بالا می باشد که موجب کاهش گوارایی آب می شود. تأثیر آب با کیفیت پایین تر رودخانه سفیدرود و آب با کیفیتمناسب تر رودخانه در کیفیت آب چاه های محدوده مطالعاتی مشهود می باشد. در نمونه های مورد پایش تأثیر آب شور دریا مشاهدهنمیگردد. تیپ آب بیکربناته کلسیم و منیزیم می باشد. با ترسیم رابطه رگرسیون خطی و مشخص نمودن ضریب تعیین بین آنیونها وکاتیونها، منشأ آنیون بیکربنات به انحلال سازندهای آهکی در داخل محدوده یا در حوزه آبریز سفیدرود بزرگ، منشأ آنیون کلر نیز به انحلالنهشته های تبخیری حوزه آبریز قزل اوزن و منشأ آنیون سولفات به انحلال سازندهای تبخیری حوزه آبریز قزل اوزن و شستشوی خاکهایحاوی کودهای پتاس می تواند مرتبط باشد