اقتباس ادبی در سینمای ایران (مطالعه موردی، چهل‌ودو فیلم اقتباسی)
الموضوعات : جستار نامه: ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)نرگس صالحی 1 , دکتر محمدرضا حاجی آقابابایی 2
1 - دانشجوی دکتر زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی
2 - عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
الکلمات المفتاحية: سینما, داستان, ادبیات تطبیقی, اقتباس ادبی,
ملخص المقالة :
چگونگی اقتباس از آثار ادبی یکی از موضوعات مهم در حوزه‌ی مطالعات سینمایی است و نظریات گوناگونی در این زمینه پدید آمده است. آنچه در بیشتر این مباحث می‌بینیم، پرداختن به موضوع اقتباس از منظر سینماست، درحالی‌که در مطالعات ادبی، پرداختن به موضوع اقتباس از منظر ادبیات دارای اهمیت است. نکته دیگر آن است که نظریات مطرح‌شده در حوزه‌ی اقتباس، بر اساس فیلم‌های خارجی‌شکل گرفته است و گاهی در تطبیق میان آن نظریات و آنچه در سینمای ایران رخ‌داده است، تمایزاتی دیده می‌شود و لازم است نظریه‌ای بومی در این حوزه ارائه گردد. در پژوهش حاضر، اقتباس در سینمای ایران از دو منظر متن تصویری (فیلم سینمایی) و متن نوشتاری (داستان) بررسی‌شده است و بر اساس اقتباس‌های صورت گرفته، نظریه‌ای تازه ارائه گردیده است. با بررسی فیلم‌های اقتباسی سینمای ایران می‌توان گفت اقتباس دارای دو رویکرد اصلی است: رویکرد نخست، اقتباس بر اساس منبع ادبی و رویکرد دیگر اقتباس بر اساس عناصر داستانی است. در روش نخست، حضور عناصر سازندهی متن نوشتاری در ساخت فیلم سینمایی از اهمیت ویژهای برخوردار است، درحالی‌که در روش دوم، آنچه مهم است، نظر فیلم‌ساز در ساخت اثر است. در این رویکرد، فیلم‌ساز مضمون کلی متن نوشتاری را در فیلم مورداستفاده قرار می‌دهد و به دیگر عناصر سازندهی متن داستانی می‌تواند توجه زیادی نکند یا آنها را بر اساس نظر خود تغییر دهد.
_||_
