تاثیر عصاره‌ هیدروالکلی گیاهان نعناع‌فلفلی، اکالیپتوس و سیر بر فعالیت نماتود مولد زخم ریشه‌ چای (Pratylenchus loosi) در شرایط آزمایشگاهی

الموضوعات :

علی سراجی ¹ (استادیار پژوهشی بیماری‌شناسی گیاهی، پژوهشکده چای، موسسه تحقیقات علوم باغبانی؛ سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، لاهیجان، گیلان، ایران.)
نیلوفر محفوظی ² (دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد بیماری‌شناسی گیاهی، گروه گیاه‌پزشکی، مؤسسه آموزش عالی غیرانتفاعی دیلمان، لاهیجان، گیلان، ایران)
صنم صفائی چائی‌کار ³ (استادیاراصلاح نباتات، پژوهشکده چای، موسسه تحقیقات علوم باغبانی؛ سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، لاهیجان، گیلان، ایران.)
ابوالفضل یحیوی‌آزاد ⁴ (کارشناسی‌ارشد بیماری‌شناسی گیاهی دانشگاه رازی کرمانشاه و مدرس گروه گیاه‌پزشکی مؤسسه آموزش عالی غیرانتفاعی دیلمان، لاهیجان،گیلان، ایران)

تاريخ الإرسال : 18 الإثنين , رمضان, 1441 تاريخ التأكيد : 18 الإثنين , رمضان, 1441 تاريخ الإصدار : 03 السبت , محرم, 1439

الکلمات المفتاحية: عصاره‌های گیاهی, چای, Pratylenchus loosi, درصد کنترل کنندگی جمعیت,

ملخص المقالة :

در این تحقیق، اثر بازدارندگی عصاره‌های آبی، اتانولی و متانولی سه گیاه دارویی نعناع‌فلفلی Mentha piperita L.، اکالیپتوس Eucalyptus camaldulensis و سیر Allium sativum بر درصد مرگ‌ و میر تمام مراحل لاروی و بالغین نماتود مولد زخم ریشه چای (Pratylenchus loosi)، در پژوهشکده چای کشور مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب فاکتوریل بر پایه طرح آماری کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. پنج سطح غلظت های مختلف از هر یک از عصاره های گیاهی نعناع‌فلفلی (صفر، ۵۰۰، ۱۰۰۰، ۱۵۰۰ و ۲۰۰۰‌ پی‌پی‌ام)، اکالیپتوس (صفر، ۵۰۰، ۱۱۰۰، ۲۳۰۰ و ۴۰۰۰ پی‌پی‌ام) و سیر (صفر، ۵۰، ۱۲۵، ۲۵۰ و ۵۰۰ پی‌پی‌ام) به عنوان فاکتور اول و فاکتور دوم شامل چهار بازه زمانی ۲۴، ۴۸، ۷۲ و ۹۶ ساعت در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل از تأثیر تیمارهای مختلف روی مرگ و میر سن‌‌های مختلف لاروی و بالغین نماتود مولد زخم ریشه چای نشان داد که بین غلظت ها و بازه های زمانی تفاوت بسیار معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد وجود دارد. بر اساس نتایج حاصل از مقایسه میانگین اثرات متقابل غلظت × بازه‌ زمانی، هر یک از عصاره ها تأثیر قابل توجهی را در مرگ و میر لاروها و بالغین نشان دادند و نتایج حاکی از کارآیی بالای متابولیت های ثانویه موجود در عصاره های گیاهان مذکور در جهت غیر فعال سازی نماتود مولد زخم ریشه چای بود. بیشترین درصد مرگ و میر لارو ها و بالغین نماتود با استفاده از 500 پی پی ام عصاره سیر پس از گذشت 96 ساعت به ترتیب با 90/93 و 92/90 درصد مشاهده گردید.