معرفی و طبقه‌بندی برخی از نقوش گرافیکی و هندسی تزئینی کنده بر روی سفال‌های عصر مفرغ قدیم بر اساس مدارک بدست‌آمده ازتپه پیسا همدان
الموضوعات :یعقوب محمدی‌فر 1 , عباس مترجم 2 , کمال‌الدین نیکنامی 3
1 - دانشیار، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه بوعی سینا، همدان، ایران.
2 - استادیار، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.
3 - استاد، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: ایران, عصر مفرغ, تپه پیسا, هنر سفالگری, نقوش گرافیکی,
ملخص المقالة :
در حدود پنچ هزار سال پیش از این، فرهنگی در غرب ایران گسترش یافت که از نظر زمانی، با شروع عصر مفرغ (۳۰۰۰- ۲۶۰۰ ق.م) در ایران همزمان است. این فرهنگ جدید با دو مشخصه اصلی آن یعنی ایجاد معماری مدور و ساخت سفال‌های سیاه براق از دوره قبل از خود به سادگی قابل تمیز است. تا پیش از این زمان سفال‌های رایج در غرب ایران، سفال‌های نخودی و قرمز منقوش بود، ولیکن با برآمدن این فرهنگ جدید ساخت سفال‌های سیاه براق با نقوش کنده جای آن‌ها را گرفت. نقوش کنده این سفال‌ها تداعی کننده تکنیک خراطی روی چوب و اشیاء چوبی است. در سال‌های اخیر مطالعات گسترده‌ای در خصوص این فرهنگ در غرب ایران و کشورهای همسایه انجام شده است. این مقاله برآیند طبقه‌بندی و مطالعه سبک‌شناختی سفال‌های مکشوفه از کاوش عمودی در تپه پیسا همدان است. در طبقه‌بندی نقوش سفال‌ها می‌توان اذعان کرد که این نقوش سمبل و نمادی خاص تلقی می گردیدند. بر این اساس، می‌توان یک سابقه پنج هزار ساله را برای به‌کارگیری این نقوش در فلات ایران با اتکای به مدارک مستقیم ارائه نمود. نقوشی که بعدها با ترکیبات بیشتر بن‌مایه و ریشه بسیاری از نقوش هندسی و انتزاعی در دوره‌های تاریخی و اسلامی بودند.
_||_
