مروری بر دوره مس‌وسنگ شمال غرب ایران و پیشنهاداتی برای حوزه گسترش سنت دالما
الموضوعات :
محسن حیدری
1
(دانشجوی دکتری باستان‌شناسی، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه زاهدان، زاهدان، ایران.)
الکلمات المفتاحية: شمال غرب ایران, زاگرس مرکزی, دوره مس‌وسنگ, سنت سفالی دالما, حوزه گسترش,
ملخص المقالة :
یکی از دوره ها و فرهنگ هایی که در شمال غرب ایران کمتر به آن توجه شده، دوره مس‌وسنگ و سنت سفالی دالماست. متأسفانه، اطلاعات ما از این دوره بسیار مختصر و تنها محدود به چند مقاله و گزارشنه چندان مفصل است. این سنت سفالی دارای حوزه گسترش نسبتاً وسیعی از شمال غرب ایران تا زاگرس مرکزی است و شامل سفال‌های منقوش، سفال‌هایی با تزیینات حجمی (نقش کنده، فشاری، پانچی و افزوده)، سفال‌های ساده و با پوشش گلی غلیظ قرمز است. به نظر می رسد که سفال‌های منقوش تداوم سفال‌های دوره پیشین، یعنی فرهنگ حاجی فیروز بوده وسفال‌های با تزئینات فشاری، کنده، پانچی و افزوده فاقد پیشینه ای در منطقه هستند واحتمالاً این نوع سفال‌ها از منطقه ای دیگر به این منطقه وارد شده اند. متأسفانه، با وجود آنکه مدل‌هاو نظریه های گوناگونی در مورد گسترش سنت سفالی دالما ارائه شده، اما هنوز از نحوه گسترش آن اطلاعی در دست نیست. آیا گسترش این سنت سفالی بواسطه کوچ نشینان روی داده یا مهاجرت؟ انتقال ایده سبکی در این بین تأثیرگذار بوده یا عواملی دیگر؟ این ابهام بدلیل عدم انجام پژوهش‌های دقیق منطقه‌‌ای و فرامنطقه ای همچنان به قوت خود باقی است.
_||_
