حوضه آبریز ابهررود در دوره مس و سنگ: مروری بر استقرارهای دالمایی حاشیه شمال غربی مرکز فلات ایران
الموضوعات :
شکوه خسروی
1
(دانشجوی دکتری باستان‌شناسی، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.)
حمید خطیب‌شهیدی
2
(استادیار، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.)
سجاد علی بیگی
3
(دانشجوی دکتری باستان‌شناسی پیش از تاریخ، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران؛ مدرس گروه باستان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، همدان، ایران.)
الکلمات المفتاحية: سفال, دورۀ مس و سنگ, فرهنگ دالما, حوضۀ آبریز ابهررود, محوطه‌های استقراری, حاشیه شمال غربی مرکز فلات ایران,
ملخص المقالة :
فرهنگ و سنت سفالگری دالما طی نیمۀ دوم هزارۀ پنجم ق.م در بخش‌های زیادی از شمال غرب و غرب ایران گسترش یافت. با این حال، شواهد اندکی از گسترش و نفوذ این سنت به بخش‌های شرقی‌تر شمال غرب کشور و مرکز فلات ایران به دست آمده است. حوضۀ آبریز ابهررود در میان سه حوزۀ مهم فرهنگی جغرافیایی شمال غرب، غرب و مرکز فلات ایران واقع گردیده است. طی بررسی این منطقه ۱۲ محوطه با بقایای دورۀ فرهنگ دالما شناسایی و مطالعه شد. محوطه‌های شناسایی شده به احتمال همگی روستاهای کوچکی هستند که تماماً در کنار یک منبع آب و اغلب در میان ارتفاعات و یا حاشیۀ دشت میانکوهی ابهر واقع شده‌اند. بر اساس مکان‌گزینی استقرارها محوطه‌های این دوره به احتمال روستاهای کوچکی متعلق به اجتماعات کوچرو و نیمه یکجانشین بوده‌اند که درفاصلۀ حوزۀ شمال غرب و غرب ایران در تردد بوده‌اند. اهمیت این پژوهش از این رو است که می‌‌تواند آگاهی‌های ارزشمندی از فرهنگ‌ها و سنت‌های شرقیِ شمال غرب، شمال شرقی غرب ایران و فرهنگ‌های غربی مرکز فلات ایران و ویژگی‌ها و شاخصه‌های فرهنگی این حوزه‌ها را (تفاوتها وتشابهات) در منطقه‌ای کوچک اما مهم در اختیار قرار دهد.
_||_
