امیر علیشیر نوایی و نقش سیاسی و فرهنگی او در عصر تیموری
الموضوعات :امیر تیمور رفیعی 1 , احترام اسفینی فراهانی 2
1 - استادیار گروه تاریخ
دانشگاه آزاد اسلامی واحد محلات
2 - کارشناس ارشد تاریخ
دانشگاه آزاد محلات
الکلمات المفتاحية: ابوالقاسم بابر, امیر علیشیرنوایی (فانی), حسین میرزا بایقرا, دیوان اعلی, هرات,
ملخص المقالة :
امیر نظام الدین علیشیر فرزند امیر کیچکنه بهادر در (۸۴۴ هـ. ق) هرات در یک خانواده ترک زبان چشم به جهان گشود. وی در خراسان (۸۵۴ هـ. ق) مدتی در خدمت ابوالقاسم بابر فرمانروای هرات بود و در همین زمان به علت وابستگی که از دوران نوجوانی با سلطان حسین بایقرای تیموری داشت. هر دو در یک مکتب درس می‌خواندند. پس ازمرگ ابوالقاسم بابر او در مشهد به کسب علم و کمالات پرداخت و سلطان حسین بایقرا برای کسب قدرت به مرو رفت. امیر علیشیر در زمان ابوسعید تیموری به سمرقند رفت، و در مدرسه خواجه فضل الله ابوالیثی به تحصیل علوم مشغول شد. پس از اینکه تا زمانی که سلطان حسین بایقرا قدرت را به دست گرفت (۸۷۳ هـ. ق) امیرعلیشیر در هرات به او پیوست و از همان آغاز حکومت وی از جمله مهم‌ترین امیران و مشاوران وی شد. چندی مقام مهم محافظت مهر بزرگ همایون را بر عهده داشت، و سپس به منصب امارت عالی مراتب دیوان اعلی، که از مهم‌ترین مقامات در دستگاه تیموری بود منصوب گردید. او نقش بسیار مهمی در ثبات سیاسی و فرهنگی دوران حکومت سلطان حسین بایقرا داشت و همچنین مقام شامخی در تاریخ و در ادبیات ایران و در اعتلای شعر و ادب و هنر هرات در قرن نهم داشته است. با پیوند سیاست و ادبیات در راه اعتلا و پیشبرد فرهنگ و زبان ترکی نقش به سزایی در تاریخ زبان ترک ایفا کرد.
